Bảo hiểm xã hội (BHXH) là chính sách an sinh nhằm bảo đảm các quyền lợi, nghĩa vụ của người lao động và chủ sử dụng lao động. Tuy nhiên, hiện nay do trụ sở BHXH một số quận, huyện tại TPHCM chật hẹp, xuống cấp, quá tải khiến cho người lao động muốn thực hiện nghĩa vụ đóng BHXH cũng trần ai.
- Mòn mỏi xếp hàng
Chưa đến 7 giờ sáng mà khu vực phía trước cơ quan BHXH quận 10, TPHCM đã đông kín người và xe. Chen chúc để tìm một chỗ đậu xe máy, chúng tôi được một chị phụ nữ mách nước: “Ở đây đông lắm. Muốn bắt được số phải tới chờ từ sáng sớm, từ khi bãi giữ xe chưa hoạt động. Tới chậm một chút là hết chỗ gửi xe luôn”. Không tin lời chị, tôi lách xe chạy tới chỗ giữ xe. Anh giữ xe nhìn tôi đầy thông cảm: “Hết chỗ rồi. Anh có giữ thì chỉ mất công em tốn tiền rồi cũng phải đi về vì giờ này hết số rồi”.
Đến giờ làm việc, dòng người chờ sẵn bên ngoài chen nhau vào, ai cũng ráng xô đẩy để tới được bên máy bấm số thứ tự. Toát mồ hôi chen lấn một hồi, Chị H., nhân viên phụ trách làm bảo hiểm, chế độ cho một công ty xây dựng trên địa bàn quận 10 mới lấy được số. Bước ra từ phòng làm thủ tục, chị kể: “Hồi nãy, may mà nhờ một anh cao to bấm giùm mới có số đó chớ. Hồi đầu chưa biết, tôi tới đúng giờ làm việc thì nhân viên cho hay đã hết số rồi. Lần thứ hai tôi đi sớm một chút cũng phải về tay không. Bữa nay phải dậy sớm, lo sắp xếp chuyện nhà cửa, con cái xong rồi ra đây từ 6 giờ 30”.
Trong lúc đó, trụ sở cơ quan BHXH quận 5 là một căn hộ dân dụng 3 tầng đã cũ kỹ, chật hẹp. Hiện số nhân viên tại đây là 34 người, trong khi quản lý thu chi BHXH cho gần 2.000 đơn vị, doanh nghiệp với gần 40.000 lao động. Bình quân mỗi ngày tại đây có trên 300 khách hàng đến giao dịch, chưa kể số BHYT học sinh, người nghèo, hưu trí, tử tuất…
Chị M., người thường xuyên đến làm thủ tục đóng BHXH cho một doanh nghiệp cho biết, có hôm đông không còn chỗ để chen chân. Trời nắng còn ra vỉa hè ngồi được, trời mưa thì… bó tay. Thừa nhận sự quá tải, ông Nguyễn Văn Vịnh, Phó Giám đốc BHXH quận 5, cho biết: “Nhà chỉ thiết kế dành cho một gia đình mà có đến 34 nhân viên chen chúc làm việc. Chỉ riêng nhà vệ sinh đã quá tải, chưa nói đến chỗ làm việc! Nếu xảy ra sự cố, không biết chạy đường nào thoát thân. Đến nhân viên mà chưa đủ chỗ ngồi, khách cũng chỉ biết… thông cảm thôi”.
- Thiếu đất
Ông Cao Văn Sang, Giám đốc BHXH TPHCM, nhìn nhận tình trạng không đủ tiêu chuẩn đáp ứng nhiệm vụ của cơ quan BHXH quận, huyện tại TPHCM hiện nay. Không chỉ BHXH quận 5, quận 10 mà trụ trở BHXH nhiều quận, huyện khác cũng trong tình trạng quá tải. Ông Sang dẫn chứng, BHXH quận 1 quản lý thu chi tương đương BHXH 1 tỉnh, bình quân mỗi ngày có trên 400 khách hàng đến giao dịch nhưng trụ sở hiện tại được sử dụng trên diện tích chưa đến 80m2, không có bãi giữ xe cho nhân viên huống chi là khách. Mới đây, do tình trạng quá tải xảy ra thường nên trụ sở này chuyển về số 18 đường Cách Mạng Tháng Tám, tuy nhiên mặt bằng này trong tương lai phải di dời nên chỉ sử dụng tạm. Hay BHXH quận 4 có 23 nhân viên, sắp tới sẽ tăng lên 32. Mặc dù ở đây đã thực hiện giao dịch một cửa nhưng do mặt bằng quá hẹp, khách hàng không có chỗ ngồi chờ và để xe. Còn BHXH quận Gò Vấp phải mượn tạm nhà dân để giữ xe cho khách…
Ông Sang cho biết, theo quy định của chính phủ về mức sử dụng trụ sở của các cơ quan nhà nước, đơn vị sự nghiệp thì mỗi CBCNV được bố trí 8 - 10m2/người. Nếu chiếu theo điều kiện trên, đến nay, trụ sở BHXH nhiều quận huyện không đủ điều kiện làm việc, chứ chưa nói đến không gian tiếp nhận và trả hồ sơ phục vụ khách hàng. “BHXH Việt Nam sẵn sàng chi tiền để xây trụ sở cơ quan BHXH các quận, huyện. Với quy mô khách hàng hiện nay, mỗi trụ sở BHXH quận, huyện cần tối thiểu diện tích 8mx20m và xây 6 tầng. Tuy nhiên, khó khăn nhất hiện này là tìm quỹ đất. Mặc dù đã không ít lần chúng tôi làm văn bản xin hoặc mua đất, nhưng không được phê chuẩn. Trong khi đó, qua báo chí, tôi được biết TPHCM vừa thu hồi hàng loạt biệt thự thuộc sở hữu nhà nước để sử dụng cho mục đích công ích”, ông Sang cho biết.
|
HỒ VIỆT – KHẮC MAI
