Xây dựng tuyến đường văn minh - mỹ quan đô thị: Phần được ít hơn phần chưa được

05/01/2017 09:50

TPHCM đã và đang xây dựng 16 tuyến đường văn minh - mỹ quan đô thị cấp TP, 141 tuyến đường cấp quận, huyện và 3 tuyến kênh xanh - sạch - đẹp. Theo ông Nguyễn Văn Minh, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao (VH-TT) TPHCM, các địa phương làm rầm rộ suốt cả năm qua, nhưng phần được ít hơn phần chưa được…

Xây dựng tuyến đường văn minh - mỹ quan đô thị: Phần được ít hơn phần chưa được

Bắt quả tang nhưng… không phạt được

Đường Ba Tháng Hai là một trong 16 tuyến đường văn minh - mỹ quan đô thị cấp TP. Dọc tuyến đường, nhiều trụ điện, vách tường, thân cây đều dán chi chít hoặc xịt sơn các mẫu quảng cáo rao vặt. Bà Võ Thị Bích Vân, Phó Chủ tịch UBND phường 12 (quận 10), cho biết việc xử phạt gặp nhiều khó khăn vì chẳng mấy khi gặp được người đăng quảng cáo. Nếu gọi theo số điện thoại quảng cáo để mời lên làm việc thì họ không đến, phường không phạt được họ. Trong khi đó, người đi treo, dán quảng cáo lại chủ yếu là sinh viên, phường có phạt hành chính với mức 1,5 triệu đồng/lần vi phạm, các em cũng không có tiền nộp phạt.

Theo Sở VH-TT, tình trạng quảng cáo, rao vặt xuất hiện với tần suất dày đặc tại các tuyến đường ở quận 3, 8, 11, Gò Vấp, Tân Phú, Bình Thạnh… Ông Nguyễn Văn Minh, Phó Giám đốc Sở VH-TT TPHCM, thừa nhận việc xử phạt những người đi dán quảng cáo là rất khó; dù bắt quả tang nhưng không thể phạt được, vì đa số là sinh viên, người chạy xe ôm.

Xóa quảng cáo trái phép trên đường phố. Ảnh: VIỆT DŨNG

Trước tình trạng trên, bà Võ Thị Bích Vân cho biết, phường 12 phối hợp với 7 phường khác trong quận 10 cùng ra quân đồng loạt tại các khu phố vào buổi sáng các ngày thứ bảy, chủ nhật hàng tuần để cắt, xóa quảng cáo, rao vặt không phép. Các phường xây dựng hệ thống chân rết là xe ôm và các hộ kinh doanh nhằm kịp thời báo tin thời gian, chu kỳ hoạt động của những người đi dán quảng cáo, rao vặt. Thậm chí, 8 phường phải hợp sức, thuê 2 người chuyên đi xóa quảng cáo, rao vặt vào 2 lần sáng, chiều mỗi ngày với kinh phí 5,5 triệu đồng/2 người/tháng. Nhờ đó, việc treo, dán quảng cáo, rao vặt mới giảm. Bà Vân đề nghị, cần tăng mức phạt hành chính với hành vi dán quảng cáo, rao vặt không phép và khôi phục hình thức cắt số điện thoại (trước đây từng làm) trên quảng cáo, rao vặt. Để răn đe và phù hợp với thực tế, cần có biện pháp khắc phục hậu quả như tịch thu tang vật, phương tiện dùng để treo, dán quảng cáo; buộc khôi phục tình trạng ban đầu đã bị thay đổi do treo, dán quảng cáo.

Người lấn chiếm, chỉ có 10% là người nghèo

Dẫn chứng số liệu từ một khảo sát 400 người dân sinh sống dọc tuyến đường Hoàng Sa - Trường Sa trên địa bàn quận Bình Thạnh, ông Nguyễn Văn Minh chỉ ra một thực tế không vui là sự quan tâm của người dân, phần lớn chưa mặn mà. Khi thấy có người xả rác ra kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè, có đến 47% người dân mặc kệ, cho rằng đó là chuyện bình thường. Chỉ có 29% người sẽ nhắc nhở người xả rác và chưa đến 8% sẽ báo cho cơ quan chức năng để xử lý người xả rác. Sự phản ứng của người dân cũng không tích cực hơn nếu thấy có người bắt cá hay tiểu tiện xuống kênh. “Điều này cho thấy thực trạng người dân còn thờ ơ, thiếu quan tâm trong việc bảo vệ môi trường”, ông Minh lo ngại.

Trọng tâm trong xây dựng tuyến đường văn minh - mỹ quan đô thị là 3 nội dung: Văn minh đô thị, vệ sinh môi trường đô thị và trật tự đô thị - an toàn giao thông. Bà Đặng Hồng Linh, Trưởng phòng Văn hóa - Gia đình, Sở VH-TT, đánh giá tình trạng buôn bán hàng rong, lấn chiếm lòng lề đường vẫn diễn ra, gây ảnh hưởng trật tự, vệ sinh và mỹ quan đô thị. Tình trạng xả rác bừa bãi vẫn chưa được giải quyết triệt để. Việc tuyên truyền, xử phạt trên lĩnh vực vệ sinh môi trường vẫn chưa tiếp cận được với đối tượng là người vãng lai và người bán hàng rong trên đường phố. Theo sở này, ô nhiễm môi trường không chỉ là do rác thải, nước ngập mà hiện nay tình trạng các quán ăn, cửa hàng thời trang, điện thoại di động… sử dụng loa công suất lớn đặt trước cửa hàng, gây ồn ào tại các khu dân cư vẫn chưa được quận, huyện quan tâm, chấn chỉnh.

Về việc kẻ vạch sơn để xe không lấn chiếm vỉa hè, theo ông Nguyễn Văn Minh, ở nhiều nơi, việc này rất hình thức, kẻ xong nhưng không kiểm tra, xe pháo vẫn đặt để đủ kiểu. Nhiều nơi còn để xe, buôn bán lấn chiếm lề đường, có khi hẻm xe hơi nhưng honda đi không lọt. “Phường thường bảo biết vậy nhưng dân nghèo khổ quá, khó giải quyết. Tôi đã xuống nhiều nơi tìm hiểu và thấy, chỉ có 10% người buôn bán là người nghèo thôi, còn đa số là người thuê địa điểm để buôn bán rồi lấn chiếm lề đường”, ông Minh phản bác và cho rằng, nếu địa phương cứ “đổ cho” người nghèo, thì đường, hẻm, đô thị vẫn bị lấn chiếm.

Xác định việc xây dựng các tuyến đường văn minh - mỹ quan đô thị và tuyến kênh xanh - sạch - đẹp là góp phần xây dựng TPHCM có chất lượng sống tốt, Sở VH-TT yêu cầu các quận, huyện rà soát lại, tiến hành kẻ vạch sơn vỉa hè đối với tuyến đường cho phép sử dụng một phần vỉa hè để giữ xe 2 bánh theo hình thức tự quản không thu phí. Đồng thời, chấn chỉnh tình trạng lấn chiếm lề đường, vỉa hè không còn lối cho người đi bộ. Các quận có 16 tuyến đường văn minh - mỹ quan đô thị cấp TP cần hoàn thiện việc xây dựng, cải tạo và nâng cấp vỉa hè trên 16 tuyến đường; sắp xếp một phần lề đường cho người dân sử dụng tạm để xe. Các quận có tuyến kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè, Tàu Hủ - Bến Nghé và Tân Hóa - Lò Gốm vận động người dân thả cá và không đánh bắt cá; kiểm tra, xử lý các hành vi vi phạm an toàn giao thông, lấn chiếm lòng lề đường và bảo vệ nguồn lợi thủy sản. Đồng thời, các quận, huyện cần thành lập đường dây nóng hoặc cung cấp số điện thoại cụ thể của người đứng đầu chủ trì xử lý các vấn đề về trật tự đô thị, an toàn giao thông tại địa phương để kịp thời xử lý các vụ việc.

Một số mô hình hiệu quả

Mô hình Câu lạc bộ Bờ kênh xanh (phường Đa Kao, quận 1): Năm 2013, Đoàn phường Đa Kao thành lập Câu lạc bộ Bờ kênh xanh với 40 bạn từ 10 - 15 tuổi. Buổi chiều hàng ngày, các bạn trẻ tuyên truyền các hộ dân xung quanh tuyến đường Hoàng Sa ven kênh Nhiêu Lộc - Thị Nghè không xả rác, không câu cá, không dẫn súc vật phóng uế bừa bãi. Các bạn trẻ làm và phát túi giấy với thông tin bảo vệ môi trường, tổ chức thu gom vật liệu tái chế để sử dụng lại; tạo 12 bồn cây, bồn hoa từ lốp xe cũ đặt trên đường Hoàng Sa; cùng người dân tổng vệ sinh, cạo xóa bảng quảng cáo sai quy định.

Tổ xe ôm tự quản (phường 3, quận 3): Các thành viên của tổ tự quản sắp xếp vị trí đậu, đón khách trật tự, không để xảy ra tình trạng tranh giành khách, lấy phí đúng giá. Tổ còn cùng công an phường, bảo vệ dân phố giữ gìn an ninh trật tự khu vực, nhắc nhở người dân giữ gìn vệ sinh, không xả rác bừa bãi trên lòng lề đường; tham gia xử lý dứt điểm tình trạng rải đinh trên đường.

Bồn hoa thay tụ rác (quận 4): Trước cổng Trường Mầm non Sao Mai 13 (phường 13, quận 4), người dân thường hay bỏ rác gây mất mỹ quan, ô nhiễm môi trường. Các bạn thanh niên phường 13 đã xây dựng bồn hoa. Việc chăm sóc cây được giao về chi đoàn trường và người dân thực hiện. Giờ đây, mô hình đã lan tỏa ra 15 phường trong quận 4 nhằm xóa điểm đen rác thải, thay bằng bồn hoa.

Mô hình 1 biết 2 (quận 5): Từ năm 2008, mỗi nhà dân vận động 2 nhà liền kề quan tâm, nhắc nhở nhau tự quản lý, giữ gìn vệ sinh vỉa hè, mặt đường trước cửa nhà, sắp xếp để một hàng xe máy trước nhà, không lấn chiếm vỉa hè. Quận cũng khen thưởng cho người phát hiện ai vứt rác, đổ nước thải, xà bần, treo dán quảng cáo, rao vặt sai quy định với mức thưởng 200.000 đồng/trường hợp.

Tổ nhặt rác khu phố 3 (phường Phú Thuận, quận 7): Năm 2013, tổ ra đời với 2 thành viên, sau đó có 18 người. Hàng ngày, các thành viên tự nhặt rác và vận động người dân không xả rác. Từ 5 - 17 giờ hàng ngày, các thành viên kết hợp đi bộ thể dục trên các con hẻm với phương châm “mắt thấy, tay nhặt” bất cứ nơi đâu. Hiện nay, 10 phường của quận 7 đã học hỏi mô hình.

Đường Nhật Tảo kinh doanh đảm bảo trật tự lòng lề đường (phường 6, quận 10): Lãnh đạo phường đối thoại trực tiếp với các hộ kinh doanh để tìm hiểu nguyên nhân lấn chiếm lòng lề đường. Sau thảo luận, phường thực hiện kẻ vạch sơn giới hạn từ nhà ra lề đường là 1m để tạo điều kiện cho các hộ kinh doanh. Ngược lại, nếu các hộ vi phạm khỏi lằn vạch sẽ bị xử lý: Lần 1 nhắc nhở, lần 2 xử phạt hành chính, lần 3 xử phạt hành chính và tạm giữ tang vật vi phạm 30 ngày. Nếu vẫn còn vi phạm thì đề xuất UBND quận rút giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh. Sau khi đối thoại đến nay, các hộ kinh doanh trên tuyến đường Nhật Tảo đã cơ bản chấp hành tốt quy định.

Giảm và xóa tình trạng phát tờ rơi quảng cáo ở ngã tư (quận Phú Nhuận): Các phường tuyên truyền để người dân nhận thức việc phát tờ rơi quảng cáo, rao vặt trái phép tại các giao lộ làm ảnh hưởng đến an toàn giao thông, xả rác làm mất mỹ quan đô thị. Đồng thời, kiểm tra nhắc nhở 32 trường hợp, thu giữ trên 14.000 tờ rơi quảng cáo rao vặt. Đến nay, tình trạng đã giảm 80%. Đặc biệt, 15 phường đã lắp đặp 30 bảng quảng cáo rao vặt miễn phí với tổng kinh phí 90 triệu đồng, góp phần giảm dần tình trạng quảng cáo rao vặt trái phép trên đường phố.

MẠNH HÒA