Đây là lần đầu tiên Thổ Nhĩ Kỳ có được giải thưởng Nobel Văn chương danh giá. Nhà văn Orhan Pamuk sẽ nhận được 1,4 triệu USD tiền thưởng trong quỹ Nobel cùng huy chương, giấy chứng nhận do đích thân vua Thụy Điển trao tặng tại Stockholm vào ngày 10-12 tới đây.
Orhan Pamuk (ảnh) tên thật là Ferit Orhan Pamuk, sinh năm 1952 tại Istanbul, Thổ Nhĩ Kỳ.
Ông là một trong những nhà văn Thổ Nhĩ Kỳ nổi tiếng nhất trên thế giới hiện nay.
Tạp chí Anh Prospect đã từng xếp ông vào danh sách 100 nhà trí thức của công chúng hàng đầu thế giới.
Các tác phẩm văn học của ông đã được dịch ra hơn 40 thứ tiếng và được đón nhận ở khắp mọi nơi trên thế giới. Những tác phẩm nổi bật nhất của ông gồm: Cuốn sách đen (Kara Kitap-1990), Lâu đài trắng (Beyaz Kale-1985), Tuyết (Kar-2002) và Tôi tên là Đỏ (Benim Adim Kirmizi-2000) - đây cũng là tác phẩm đã đưa Orhan Pamuk đến với giải Nobel Văn chương 2006.
Các tác phẩm của nhà văn Orhan Pamuk thường được xếp vào dòng văn học hậu hiện đại với bối cảnh tập trung tại thành phố Istanbul nơi mà theo ông “Số phận của Istanbul là số phận của tôi, tôi gắn bó với thành phố này bởi nó là nơi định hình con người tôi như ngày hôm nay”.
Năm 2003, ông đã viết cuốn Istanbul-Ký ức về một thành phố và đến năm 2005 tác phẩm này đoạt giải thưởng Hòa bình của châu Âu tại hội chợ sách Frankfurt (Đức).
Nhân vật trong các tác phẩm của ông thường mang một tâm trạng gần như là “u sầu” trước cuộc sống xã hội đang bị giằng xé do sự va chạm của nền văn hóa truyền thống cổ kính Thổ Nhĩ Kỳ với nền văn hóa thực dụng phương Tây.
Trong phần nhận xét của Viện Hàn lâm Thụy Điển về lý do trao giải Nobel Văn chương 2006 cho ông có đoạn: “Trong quá trình đi sâu tìm hiểu tâm hồn u uẩn, sầu muộn của thành phố quê hương, Orhan Pamuk đã phát hiện ra những biểu tượng của sự va chạm, trộn lẫn giữa nhiều nền văn hóa”.
Tự nhận xét về chính mình, Orhan Pamuk cho rằng thời điểm ông xuất hiện trên văn đàn Thổ Nhĩ Kỳ vào thập niên 90 của thế kỷ trước cũng là lúc các nhà văn, các tác phẩm văn học của thập niên 60-70 trở nên lỗi thời đã giúp các tác phẩm của ông đã được chào đón như một hiện tượng của thế hệ mới.
Những năm cuối thập niên 90, ông nổi tiếng với các bài phát biểu chính trị và đã bị chính quyền buộc tội “sỉ nhục quốc thể” khi đề cập cuộc thảm sát người Armenia và người Kurd tại đất nước mình. Tháng 1-2006, ông được tòa án Thổ Nhĩ Kỳ tuyên trắng án, tuyên bố này lập tức gây ra cả một cuộc xô xát lớn giữa những người ủng hộ và chống ông ngay tại phiên tòa.
TÂN TƯỜNG
