Lehman Brothers, ngân hàng đầu tư lớn thứ 4 ở Mỹ, với 158 năm lịch sử, vừa xin phá sản ngày 15-9. Đây là một ngân hàng được cho là “không đáng chết” nhưng... vẫn chết và các chuyên gia đang tranh cãi, ngoài quy luật thị trường, ai là người đã đẩy Lehman đến “cửa tử”?
Quy luật thị trường
Lehman vốn không gặp vấn đề về thanh khoản như Ngân hàng Bear Stearns, cũng không bị dính khủng hoảng thị trường cho vay thứ cấp như Ngân hàng Fannie Mae, cũng không bị vướng luật và bất ổn như Ngân hàng Northern Rock của Anh.
Tòa nhà Lehman Brothers ở New York.
Tương phản với những ngày trước khi Bear Stearns phải bán lại cho JPMorgan Chase, sự biến động của các thị trường tiền tệ trước khi Lehman tuyên bố phá sản vẫn ở mức tương đối. Cũng khác với Bear Stearns, Lehman có quyền tiếp cận khoản vay đặc biệt từ Cục Dự trữ Liên bang (FED) như các ngân hàng thương mại.
Cách nay đúng 6 tháng, Bear Stearns được JPMorgan Chase tiếp quản và hợp đồng này được cho là đã giúp “lên gân” cho thị trường. Một đại gia Wall Street thoát nạn nên số còn lại, cả những công ty yếu nhất, cũng được cho là sẽ an toàn.
Tuy nhiên, thị trường không phải theo cảm tính. Bởi 18 tháng trước đây, cả Bear Stearns, Northern Rock và Lehman Brothers vẫn còn là những định chế tài chính được ca ngợi. Nay cả 3 đều sụp đổ. Từ sau vụ sụp đổ của Bear Stearns, thị trường luôn dõi mắt xem kế tiếp sẽ là đại gia nào. Hiện nay, câu hỏi vẫn là khủng hoảng Wall Street đã kết thúc chưa và đại gia nào là nạn nhân kế tiếp?
Vai trò của Dick Fuld?
Các nhân viên Lehman Brothers bị mất việc biểu tình phản đối.
Vai trò ở Lehman của Dick Fuld là chủ tịch và tổng giám đốc đang gây nhiều tranh luận. Không có tổng giám đốc ngân hàng nào ở Wall Street lại gắn bó chặt chẽ với ngân hàng mình như Fuld. Không ai nghi ngờ cam kết của Fuld sẽ giữ Lehman tồn tại. Tuy nhiên, nhiều ý kiến chỉ trích rằng, sự gắn bó quá mức của Fuld với Lehman (tình yêu với nó, sự quyết tâm của ông giữ nó độc lập) có thể đã dẫn đến kết cuộc là làm Lehman sụp đổ. Nhiều ý kiến khác cho rằng, Fuld đã quá trễ trong việc xác định tầm quan trọng của vấn đề, quá trễ trong việc thay đổi ban quản lý cấp cao, quá trễ trong việc giải quyết các vấn đề lớn nhất..., thêm nữa, ông không đủ xông xáo để tìm một đối tác có khả năng.
Tuy nhiên, những ý kiến đó có thể không công bằng nếu bây giờ quay lưng và nói với Fuld rằng “Ông sai rồi”. Sự tồn tại lâu dài của Fuld ở Wall Street đã chứng minh rằng ông được các nhân viên và các nhà đầu tư giữ lại ở đó. Lehman không phải ngân hàng đầu tiên bị mất sự độc lập, cũng có thể không phải là ngân hàng cuối cùng. Thật sự, lúc xảy ra các cuộc khủng hoảng tài chính bất thường, khi thị trường quyết định “đùa giỡn” với bạn, bạn phải hết sức kiên cường hoặc vô cùng may mắn để giữ cho doanh nghiệp tồn tại.
Fuld phải ra đi khỏi Lehman. Một chương của Wall Street khép lại. Sức mạnh tàn nhẫn của thị trường đã làm công việc của nó. Các tổng giám đốc còn lại đang tự hỏi: “Tiếp đến có phải là tôi?”.
Hồng Chuyên (theo Financial News)
(SGGP 12G)
