Làng Chuồn hơn 400 tuổi thuộc xã Phú An, huyện Phú Vang, Thừa Thiên - Huế nổi tiếng với nghề gói bánh tét, bánh chưng truyền thống. Kỹ thuật gói và nấu bánh tét, bánh chưng làng Chuồn phổ biến khắp các làng quê xứ Huế. Tại làng này, từ xa xưa đã khoanh vùng khoảng 20 mẫu ruộng để cấy nếp ngon, gọi tên là nếp Tây.
Cùng với đó, việc kết hợp giữa cách chọn lá đến công đoạn gói và khâu đun lửa theo cách riêng khiến bánh làng Chuồn luôn giữ được màu xanh của lá, mùi thơm của nhụy, độ dẻo của nếp. Làng Chuồn những ngày giáp Tết Mậu Tuất rộn ràng hẳn khi hàng trăm hộ dân nơi đây đồng loạt đỏ lửa, cho ra lò thứ bánh tét, bánh chưng thơm, ngon, dẻo. Bánh tét, bánh chưng làng Chuồn nổi tiếng khắp nước bởi trong lịch sử đó từng là thứ “ bánh tiến vua” dưới thời nhà Nguyễn mỗi dịp tết đến xuân về.
Ông Đoàn Khỏe, người có thâm niên mấy chục năm gói bánh chưng, bánh tét tại làng Chuồn cho biết, tính đến thời điểm 24 tháng Chạp, ông đã nhận được hơn 100 đơn đặt hàng từ TP Huế và bà con ở tận TPHCM. Đại gia đình ông hơn 30 con cháu, từ nhỏ đến lớn tụ tập lại mỗi người một việc. Trẻ con lau lá, người lớn vuốt nếp, làm nhụy, gói bánh... Bánh tét được gói bằng nếp trồng trên ruộng của làng nên có vị thơm đặc trưng riêng, lá chuối cũng trồng trong vườn nên người mua yên tâm, không sợ chất nhuộm xanh. Đặc biệt năm nay, thông qua Cơ sở thực phẩm Tâm Huế, gia đình ông Khỏe cùng một số hộ khác trong làng nhận gói 30 tấn bánh chưng, bánh tét cung ứng cho các siêu thị, cửa hàng trên toàn quốc.
“Bí quyết để bánh lâu hỏng, hạn sử dụng hơn 1 tháng, đó là thời gian từ khi vút nếp đến khi cho bánh vào nồi không quá 2 giờ và phải đun lửa đều, lửa to trên 12 giờ. Chỉ cần ngắt nhịp lửa thì vài ngày sau bánh sẽ bị hiện tượng sống lại ngay. Ngoài các chất liệu thông thường thì lá bọc bánh phải chọn lá chuối sứ để bánh xanh và giữ được bánh lâu ngày. Buộc bánh vừa phải, không quá chặt để hơi nóng thấm vào kẽ hở bánh làm mềm nếp. Đun lò bằng củi dương, thứ củi cháy rất lâu, dù cháy hết thì phần than còn lại cháy thêm được 3 giờ nữa… Có lẽ cái hương vị thơm ngon đặc biệt không thể lẫn vào đâu đã tạo nên nét khác biệt của bánh tét, bánh chưng làng Chuồn. Và cũng chính sự khác biệt ấy đã mang đến hương vị ấm áp của làng quê ngày tết”, ông Khỏe nói.
Bánh chưng, bánh tét làng Chuồn nổi tiếng từ bao đời, song trước đây không thể đưa vào siêu thị phân phối do sản xuất theo quy mô hộ gia đình. Các hộ dân không đăng ký nhãn hiệu, không đưa đi kiểm nghiệm nên không đáp ứng được các tiêu chí sản phẩm đưa vào siêu thị. Gỡ khó, Cơ sở thực phẩm Tâm Huế đã mạnh dạn tổ chức liên kết sản xuất với một số gia đình gói bánh tét, bánh chưng ở làng, đưa bánh đi kiểm nghiệm, đáp ứng các tiêu chí về VSATTP và cung ứng ở các kênh phân phối lớn như BigC, Co.opmart cũng như chuỗi cửa hàng thực phẩm trong cả nước.
Bà Phạm Thị Khánh Tâm, chủ cơ sở thực phẩm Tâm Huế, chia sẻ, bánh chưng, bánh tét làng Chuồn đưa ra thị trường ngoài chất lượng ngon, đảm bảo các tiêu chí VSATTP thì cần phải đẹp và ưa nhìn. Bên cạnh việc chú trọng chất lượng, cơ sở luôn nghiên cứu để thiết kế mẫu mã đẹp mắt, giám sát quá trình gói bánh, luộc bánh... để bánh luôn giữ được màu xanh tươi và ngon. Cùng với đó, để tạo ra sản phẩm bánh đáp ứng các yêu cầu VSATTP, đơn vị đã tiến hành đóng gói bằng công nghệ hút chân không. Hiện sức tiêu thụ sản phẩm khá tốt và đơn vị đang tiếp tục ký hợp đồng dự trữ để đảm bảo đủ số lượng bánh làng Chuồn phục vụ khách hàng. Riêng dịp Tết Mậu Tuất 2018, Tâm Huế đã ký hợp đồng với hệ thống các siêu thị, cung ứng khoảng 20 tấn bánh, số còn lại cung cấp cho các cửa hàng, chợ truyền thống trong và ngoài tỉnh Thừa Thiên - Huế.
“So với Tết Nguyên đán 2017, dịp Tết cổ truyền năm nay giá bánh vẫn giữ bình ổn, song số lượng sản xuất tăng trên 30% do nhu cầu tiêu thụ bánh ngày càng nhiều. Đây thực sự là niềm động viên rất lớn góp phần giúp người dân làng Chuồn phấn khởi tự tin giữ gìn và tiếp tục phát huy nghề làm bánh truyền thống của cha ông”, bà Khánh Tâm chia sẻ.
