Ngày 13-3, Tổng thống Mỹ Barack Obama tuyên bố khởi kiện Trung Quốc lên Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) vì hạn chế xuất khẩu đất hiếm, vi phạm nguyên tắc thương mại quốc tế.
Đất hiếm gồm 17 thành tố quan trọng dùng để sản xuất các sản phẩm công nghệ cao từ iPod, xe hơi ít khí thải đến tên lửa. Trung Quốc là nước sản xuất đất hiếm lớn nhất thế giới, chiếm 95% sản lượng đất hiếm toàn cầu. Việc Bắc Kinh thắt chặt xuất khẩu đất hiếm và một số nguyên liệu thô khác khiến các đối tác thương mại lớn của nước này bất bình vì cho rằng động thái trên nhằm đẩy giá kim loại toàn cầu lên cao và buộc các công ty nước ngoài phải đặt trụ sở tại Trung Quốc để tiếp cận các loại vật liệu này.
Cùng ngày, cùng với Mỹ, Liên minh châu Âu (EU) và Nhật Bản cũng tuyên bố kiện Trung Quốc lên WTO liên quan đến vấn đề này. Đây là lần thứ hai EU khiếu nại vấn đề đất hiếm của Trung Quốc lên WTO sau khi WTO ra phán quyết có lợi cho EU năm 2011.
Phản ứng trước động thái trên, ngày 13-3, Trung Quốc cũng ra tuyên bố khẳng định nước này tuân thủ các nguyên tắc thương mại quốc tế và bảo vệ chính sách hạn chế xuất khẩu đất hiếm của mình là cần thiết nhằm bảo tồn các nguồn tài nguyên thiên nhiên khan hiếm, bảo vệ môi trường trước các hoạt động khai thác quá mức và đáp ứng nhu cầu sử dụng trong nước.
Trước đó, THX bình luận vụ kiện “có khả năng gây tổn hại các mối quan hệ thương mại song phương và buộc Trung Quốc phải trả đũa thay vì dàn xếp vấn đề tranh cãi này”. Còn theo giới quan sát, cuộc chiến thương mại về đất hiếm đã bùng nổ.
X.Hạnh – Đ.Hải
