Theo tạp chí Foreign Policy, ngày 25-7 (giờ Washington), các thượng nghị sĩ hàng đầu của cả đảng Dân chủ và Cộng hòa Mỹ gồm John Kerry, Richard Lugar, John McCain, Jim Webb, James Inhofe và Joe Lieberman đã ra nghị quyết thúc giục Trung Quốc và ASEAN hoàn tất đàm phán để đi đến bộ Quy tắc ứng xử của các bên ở biển Đông (COC) để giải quyết các tranh chấp tại vùng biển này cũng như các lĩnh vực thuộc về biển khác, tránh đẩy căng thẳng lên cao.
Nghị quyết mạnh mẽ kêu gọi các bên sớm thông qua COC, phù hợp với các cam kết trong Tuyên bố về ứng xử trên biển Đông (DOC); kiềm chế các hoạt động có thể làm căng thẳng thêm tình hình hoặc leo thang tranh chấp; hạn chế hành động đưa người tới các đảo chưa có người ở, các rặng san hô, bãi cạn; xử lý mâu thuẫn trên tinh thần xây dựng.
Cùng ngày, Thượng nghị sĩ Jim Webb, Chủ tịch Tiểu ban Đông Á-Thái Bình Dương thuộc Ủy ban Đối ngoại Thượng viện Mỹ, cho rằng những hành động gần đây của Trung Quốc nhằm đơn phương kiểm soát các vùng lãnh thổ có tranh chấp tại biển Đông có thể vi phạm luật pháp quốc tế. Ông thúc giục Bộ Ngoại giao Mỹ xác minh vấn đề này với phía Trung Quốc và báo cáo trước Quốc hội Mỹ. Cũng theo Thượng nghị sĩ Jim Webb, việc Trung Quốc bác bỏ đàm phán đa phương giải quyết các tranh chấp ở biển Đông đã đi ngược với tuyên bố của nước này rằng họ sẵn sàng cùng với ASEAN đàm phán về COC.
Trang tin tức philstar.com ngày 26-7 đưa tin lực lượng hải quân Philippines tại Palawan (Philippines) sẽ yêu cầu các tàu cá của Trung Quốc rời khỏi khu vực gần đảo Thị Tứ (Việt Nam) trên biển Đông ngay sau khi tình hình thời tiết được cải thiện. Phó Đô đốc hải quân Rustom Pena, chỉ huy lực lượng Hải quân Tây Philippines, cho biết khoảng 20 tàu cá Trung Quốc vào khu vực tranh chấp, cách đảo Thị Tứ khoảng 9km. Đảo Thị Tứ, rộng gần 33ha, nằm cách Palawan 480km về phía Tây Nam, là đảo lớn nhất trong số 5 đảo ở quần đảo Trường Sa đang do Philippines chiếm giữ.
KH.MINH
