Hợp tác đi vào chiều sâu
Theo PGS-TS Trần Cao Vinh, Phó Giám đốc ĐH Quốc gia TPHCM, trước những yêu cầu cấp thiết về nguồn nhân lực, ĐH Quốc gia TPHCM đã chủ động xây dựng và triển khai các kế hoạch, chương trình mục tiêu gắn kết trực tiếp với nhu cầu phát triển của thành phố. Sự hợp tác đã đi vào chiều sâu qua các chương trình hành động cụ thể, dựa trên 3 trụ cột chính: liên kết nhà nước - nhà trường - doanh nghiệp, đào tạo theo “đặt hàng” và tổ chức nghiên cứu ứng dụng bám sát thực tiễn.
ĐH Quốc gia TPHCM ký kết hợp tác với UBND TPHCM triển khai 43 nhiệm vụ lớn trong các lĩnh vực đào tạo, phát triển nguồn nhân lực; nghiên cứu khoa học và phát triển kinh tế - xã hội TPHCM; chuyển đổi số, phát triển kinh tế số, đổi mới sáng tạo; phát triển hạ tầng… Đáng chú ý là nhà trường đang tham gia thực hiện Đề án “Xây dựng TPHCM thành trung tâm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao của cả nước và khu vực” theo “đặt hàng” của UBND TPHCM.
Kết quả của đề án sẽ góp phần xây dựng các giải pháp phát triển nguồn nhân lực chiến lược cho thành phố. Gần đây, thành phố đã đầu tư 85 tỷ đồng cho nhóm nghiên cứu vật liệu tiên tiến của ĐH Quốc gia TPHCM, thể hiện rõ niềm tin, sự đồng hành hai chiều giữa chính quyền và ĐH Quốc gia TPHCM.
Ngoài ra, từ năm 2025, các trường ĐH tại TPHCM đã bắt đầu tuyển sinh và đào tạo nhân lực trình độ quốc tế ở 8 ngành: Công nghệ thông tin - Truyền thông; Cơ khí - Tự động hóa; Trí tuệ nhân tạo; Quản trị doanh nghiệp; Tài chính - Ngân hàng; Y tế; Du lịch và Quản lý đô thị. Đây là các ngành đào tạo đặc biệt được UBND TPHCM “đặt hàng” với các trường ĐH nhằm góp phần phát triển lực lượng lao động có chất lượng cao, từ đó giúp tạo ra lợi thế cạnh tranh và tăng trưởng kinh tế cho TPHCM.
Đào tạo, nghiên cứu theo chuẩn quốc tế
Hướng đến mục tiêu nâng tầm chất lượng đào tạo và nghiên cứu, ĐH Quốc gia TPHCM đang đẩy mạnh hợp tác toàn diện với UBND TPHCM, gắn kết trực tiếp với nhu cầu phát triển của thành phố trong kỷ nguyên kinh tế tri thức và đô thị sáng tạo.
ĐH Quốc gia TPHCM đã chủ động đề xuất và triển khai nhiều kế hoạch trọng điểm, tập trung đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, bồi dưỡng nhân tài trong các ngành khoa học cơ bản, liên ngành và công nghệ chiến lược. Mỗi năm, ĐH Quốc gia TPHCM cung cấp khoảng 15.000 nhân lực trình độ cao cho thành phố trong các lĩnh vực Trí tuệ nhân tạo, Dữ liệu lớn, Internet vạn vật, Công nghệ chip - bán dẫn, Công nghệ vật liệu mới, Công nghệ sinh học - y sinh, Tự động hóa, Kinh tế số, Du lịch, Năng lượng mới và Logistics (đường sắt đô thị).
ĐH Quốc gia TPHCM cũng đã hợp tác với thành phố thành lập Trung tâm Đổi mới sáng tạo quốc gia, kết nối với khu vực và thế giới. Dự kiến đầu năm 2026 sẽ tiếp tục đưa vào khai thác Trung tâm Đổi mới sáng tạo cấp vùng, kết nối TPHCM và khu vực đổi mới sáng tạo Đông Nam bộ. Cùng với đó, ĐH Quốc gia TPHCM triển khai chương trình nghiên cứu khoa học cơ bản, phát triển và ứng dụng các ngành công nghệ chiến lược.
Chương trình hướng đến mục tiêu tăng công bố quốc tế của TPHCM 10%/năm; tăng số lượng bằng sáng chế của TPHCM 18%/năm; hình thành ít nhất 3 tổ chức KH-CN được xếp hạng khu vực và thế giới; có ít nhất 5 trung tâm xuất sắc thuộc nhóm hàng đầu khu vực châu Á. ĐH Quốc gia TPHCM cũng đang tiến hành xây dựng Khu đô thị ĐH Quốc gia TPHCM trở thành khu đô thị đại học thông minh đầu tiên của cả nước.
Có thể lấy chương trình đào tạo ngành Trí tuệ nhân tạo theo “đặt hàng” của TPHCM do Trường ĐH Khoa học tự nhiên triển khai là một ví dụ tiêu biểu. Chương trình được xây dựng dựa trên các mô hình đào tạo tiên tiến của thế giới về chuẩn đầu ra và khung chương trình, với mục tiêu hình thành đội ngũ nhân lực có trình độ quốc tế, giỏi chuyên môn, thành thạo tiếng Anh và kỹ năng hội nhập toàn cầu.
Cùng với các chương trình đào tạo trọng điểm của ĐH Quốc gia TPHCM, nhiều trường ĐH trên địa bàn thành phố cũng chủ động xây dựng những chương trình theo “đặt hàng” của TPHCM, như Tài chính - Ngân hàng, Công nghệ thông tin - Truyền thông, Cơ khí tự động hóa… Các chương trình này được thiết kế theo chuẩn quốc tế, kết hợp chặt chẽ giữa lý thuyết và thực tiễn, chú trọng trình độ ngoại ngữ, đồng thời có sự tham gia của doanh nghiệp và đơn vị sử dụng lao động trong suốt quá trình đào tạo, thực hành, thực tập, giúp sinh viên đáp ứng nhanh yêu cầu của thị trường lao động toàn cầu.
Trên những nền tảng đã có, Đề án tổng thể đào tạo nhân lực trình độ quốc tế giai đoạn 2020-2035 và ĐH chia sẻ (được UBND TPHCM phê duyệt ngày 5-7-2021 theo Chương trình hành động số 02-CTrHĐ/TU của Thành ủy TPHCM) đã trở thành khung định hướng chiến lược để các trường tiếp tục mở rộng, nâng tầm mục tiêu đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao. Đề án nhằm đào tạo nhân lực bậc ĐH và sau ĐH có trình độ quốc tế đối với 8 ngành, qua đó góp phần phát triển lực lượng lao động có chất lượng cao, giúp tạo ra lợi thế cạnh tranh và tăng trưởng kinh tế cho TPHCM nói riêng và cho Việt Nam nói chung trong quá trình hội nhập chuỗi giá trị toàn cầu, đáp ứng đổi mới toàn diện giáo dục và xu thế toàn cầu hóa lực lượng lao động.
GS NGÔ THỊ PHƯƠNG LAN, Hiệu trưởng Trường ĐH Khoa học Xã hội và Nhân văn (ĐH Quốc gia TPHCM):
Tham gia hiệu quả trong tư vấn và phản biện chính sách
Các trường ĐH trên địa bàn TPHCM tiếp tục đồng hành cùng thành phố trong các nhiệm vụ trọng tâm, đặc biệt là xây dựng TPHCM trở thành trung tâm lớn về giáo dục và đào tạo của cả nước, đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Riêng nhà trường tập trung thực hiện hiệu quả các nhiệm vụ đào tạo nhân lực chất lượng cao, nghiên cứu khoa học, phục vụ cộng đồng trong lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn; đẩy mạnh hội nhập, nâng cao hiệu quả các loại hình liên kết trong đào tạo, nhất là giữa nhà trường - doanh nghiệp - nhà nước, xây dựng thành trường ĐH phát triển bền vững trên cơ sở “ĐH xanh”.
Đặc biệt, nhà trường sẽ tăng cường thu hút nhân tài trong lĩnh vực khoa học xã hội và nhân văn, tiếp tục có những đóng góp trong việc tư vấn và phản biện chính sách; liên kết với các ĐH nổi tiếng trên thế giới mở rộng giảng dạy tiếng Việt và lan tỏa văn hóa Việt Nam. Với thế mạnh của Khoa Việt Nam học và các khoa văn hóa, nhà trường tiếp tục phát huy vai trò cầu nối quảng bá tiếng Việt và văn hóa Việt Nam ra thế giới, với sự hỗ trợ tích cực của TPHCM.
TS THÁI DOÃN THANH, Phó Hiệu trưởng Trường ĐH Công thương TPHCM:
Góp phần thực hiện mục tiêu phát triển TPHCM trong kỷ nguyên mới
Trong bối cảnh TPHCM đang vươn mình trở thành một “siêu đô thị” thông minh, trung tâm kinh tế, văn hóa và khoa học công nghệ hàng đầu khu vực Đông Nam Á, nhà trường tự hào đóng vai trò là một trong những nhân tố quan trọng, góp phần hiện thực hóa mục tiêu phát triển bền vững và toàn diện của thành phố. Với sứ mệnh đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao, nghiên cứu khoa học ứng dụng và chuyển giao công nghệ, nhà trường không chỉ đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội mà còn khẳng định vị thế của mình trong kỷ nguyên hội nhập và đổi mới.
Trong chiến lược phát triển TPHCM đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, nhà trường cam kết đồng hành cùng thành phố trong việc xây dựng một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, thông qua việc nhà trường đã ký kết nhiều biên bản ghi nhớ với các sở, ban, ngành của thành phố để hỗ trợ triển khai các dự án chiến lược như chuyển đổi số, phát triển công nghiệp 4.0 và xây dựng đô thị thông minh. Những nỗ lực này không chỉ khẳng định vai trò của nhà trường trong hệ thống giáo dục mà còn góp phần định vị TPHCM là điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư và nhân tài quốc tế.
