Như vậy, phiên tòa xử phúc thẩm vừa diễn ra tại Tòa án nhân dân TP Hà Nội đã bác kháng cáo của Công ty Văn hóa sáng tạo Trí Việt (First News) trong vụ kiện cơ sở Huy Thi in lậu sách của First News.

Nhắc lại vụ việc này, vào tháng 11-2011, sau một thời gian theo dõi, Cục Quản lý thị trường Hà Nội kiểm tra và phát hiện tại Cơ sở gia công sau in Huy Thi (huyện Thanh Trì, Hà Nội) đang in ấn số lượng lớn hai cuốn sách Quẳng gánh lo đi mà vui sống và Bảy thói quen của bạn trẻ thành đạt mà không có giấy phép in cũng như không xác nhận được nguồn gốc. Quản lý thị trường đã lập biên bản và thu giữ toàn bộ số sách trên, UBND TP Hà Nội cũng đã ra quyết định xử phạt vi phạm hành chính đối với ông Nguyễn Văn Thi (chủ Cơ sở Huy Thi) và tiêu hủy toàn bộ hai cuốn sách nói trên.

Sau đó, First News đã khởi kiện ông Nguyễn Văn Thi ra tòa và đòi bồi thường 550 triệu đồng gồm thiệt hại do hành vi xâm phạm nhãn hiệu hàng hóa được bảo hộ và thiệt hại về danh dự, uy tín của Trí Việt. Tại phiên tòa sơ thẩm, Tòa án nhân dân huyện Thanh Trì đã bác yêu cầu khởi kiện của Công ty Trí Việt.

Có hai vấn đề trong việc này. Đầu tiên là chuyện ông Nguyễn Văn Thi cho biết ông trước giờ đều nhận in từ đặt hàng qua điện thoại nên không biết chủ số hàng. Điểm thứ hai là việc tòa án cho rằng số sách bị bắt chưa được lưu thông trên thị trường vì thế chưa xảy ra thiệt hại, nguyên đơn (First News) cũng chưa trình bày được cụ thể về số tiền thiệt hại và chưa cung cấp chứng cứ để chứng minh thiệt hại nên bác đơn kháng cáo của First News.

Ở vấn đề đầu tiên, rất khó tin khi toàn việc in ấn lại chỉ liên hệ qua điện thoại, vậy còn việc thanh toán, địa điểm chuyển hàng thì sao? Nếu thật sự mọi việc như ông Thi nói thì cho thấy việc quản lý với ngành in đã quá lỏng lẻo và không phải ngẫu nhiên. Cục Xuất bản cũng đã từng thừa nhận in là một trong những nhân tố quan trọng trong cuộc chiến chống sách lậu hiện nay.

Đối với vấn đề thứ hai là chứng minh thiệt hại thì gần như là một việc không thể, đặc biệt trong trường hợp trên khi cơ sở in chỉ là một phần trong quá trình làm ra cuốn sách. Sách lậu có thật, là một thực tế mà chính các cơ quan quản lý nhà nước như Cục Xuất bản, Bộ Thông tin - Truyền thông… đều công nhận nhưng số lượng sách lậu thì kể cả những người làm sách lậu cũng không thể biết được vì chả có ai làm sách lậu mà lại báo cáo cho nhau bao giờ. Do đó vấn đề sách lậu thường chỉ mang tính ước đoán, đánh giá theo kinh nghiệm…

Việc Tòa án nhân dân TP Hà Nội bác đơn kiện của First News đã cho thấy bản thân luật nhằm chống sách lậu vẫn còn rất nhiều kẽ hở, từ đó hạn chế khả năng ngăn chặn tình trạng sách lậu đang bùng phát trong nước hiện nay. Nếu cứ như thế, cuộc chiến chống sách lậu sẽ vẫn là cuộc chiến đầy cam go và gần như là vô vọng.

XUÂN THÂN