Trong hơn một tuần (từ ngày 21-11 đến 29-11), Quốc hội Pháp thảo luận về dự luật phòng ngừa tội phạm do Bộ trưởng Nội vụ Nicolas Sarkozy đề xuất. Quốc hội sau đó sẽ bỏ phiếu về toàn dự luật vào ngày 5-12.

Ông Sarkozy khẳng định bản dự luật này có thay đổi đáng kể so với điều luật về tội phạm trẻ vị thành niên có từ năm 1945; nó vô cùng cần thiết vì là một công cụ hữu hiệu để phòng ngừa tội phạm.

Trong dự luật, tội phạm vị thành niên là nhân vật chính. Trước những hành vi gây rối trật tự công cộng như đốt xe buýt, tấn công người thi hành công vụ…, dự luật này cho phép “theo dõi và trừng phạt hiệu quả hơn” (lời ông Sarkozy).

Cũng theo dự luật, các thị trưởng sẽ được quyền hành động như những cảnh sát trưởng. Họ sẽ nhận được những thông tin, nhất là những tin riêng tư, về những ai mà họ cho là cần theo dõi. Họ cũng có thể đuổi học các học sinh hay vắng mặt ở trường, trấn áp các em mà họ cho là có nguy cơ gây rối; trẻ phạm tội dễ dàng bị giam và xử lý hơn.

Bộ trưởng Sarkozy còn muốn đi xa hơn nữa khi không giấu giếm ý định bãi bỏ câu chữ “chưa đến vị thành niên”, tình tiết giảm nhẹ tội cho những trẻ 16-18 tuổi.

Sự việc không có gì đáng nói nếu dự luật của ông Sarkozy không gặp sự phản đối dữ dội của từ rất nhiều phía, từ người dân cho đến chính trị gia thuộc các đảng. Ở Pháp liên tục diễn ra rất nhiều cuộc biểu tình với quy mô lớn chỉ với mục đích duy nhất: yêu cầu rút lại dự luật. Những người biểu tình cho rằng đây là một văn bản “bóp nghẹt tự do” của công dân.

Các hiệp hội, liên đoàn nhân gọi đây là “luật rừng”. Thủ tướng Villepin phản đối quyết liệt chuyện coi trẻ em như những tội phạm người lớn, yêu cầu sửa đổi các điều khoản trừng phạt. Chính khách các đảng khác (Xã hội, UDF…) đồng loạt tuyên bố dự luật này không cần thiết và sẽ bỏ phiếu chống.

Bản thân các thị trưởng cũng không muốn thành “cảnh sát trưởng bất đắc dĩ”. Ông André Laignel, Tổng thư ký Hiệp hội các thị trưởng (AMF), nhấn mạnh dự luật này không cần thiết và nguy hiểm.

Không cần thiết bởi vì các văn bản luật hiện có đã rất đầy đủ, có những điều khoản quy định cụ thể cho từng người nhằm đảm bảo tôn trọng luật pháp và phòng ngừa tội phạm. Nguy hiểm bởi nó không phải là những thói quen của nền cộng hòa, mà sẽ dễ dẫn đến việc rình mò, tố giác nhau trong cộng đồng.

Ông Sarkozy từng nói “trừng phạt là công cụ đầu tiên để phòng ngừa” nhưng có vẻ như chẳng mấy người cùng suy nghĩ như vậy. Giới phân tích nhận định trong bối cảnh chỉ còn 5 tháng nữa là đến bầu cử tổng thống (tháng 4-2007), cộng với căng thẳng vẫn diễn ra giữa những người ủng hộ ông Sarkozy, Thủ tướng Villepin và Bộ trưởng Quốc phòng M.Alliot-Marie, dự luật đầy tranh cãi này đang trở thành một nước cờ chính trị quan trọng, thậm chí có tính chất quyết định với ông Sarkozy trong cuộc chạy đua vào điện Elysée.

LÊ VÂN (Theo AP, Le Monde)