Trước khi bế mạc LHPVN lần 16 tổ chức tại Thành phố Hồ Chí Minh, chúng tôi, những người làm nghề điện ảnh, tâm huyết với nghề điện ảnh, đọc được một bài báo với nhan đề in chữ đậm: “Có hay không nền điện ảnh Việt Nam?” Nếu người viết là một khán giả quan tâm đến nền điện ảnh nước nhà đang bắt đầu có những bước chuyển mình cần được tiếp sức, thì chúng tôi chỉ xem đó là câu hỏi nhắc nhở những người làm nghề điện ảnh hãy nhanh chân bước, để đền đáp cho công sức, tiền của của đông đảo người xem.
Đằng này, tiếc thay, người đặt câu hỏi “Có hay không nền điện ảnh Việt Nam?” lại là người trong nghề, được học hành từ Trường Điện ảnh Việt Nam và đã được vinh danh là Nghệ sĩ ưu tú.
Nói đến nền điện ảnh phải nói đến công nghệ, đào tạo lớp kế thừa... và còn vô vàn những thứ khác nữa, nhưng cần khẳng định, chúng ta đã có biết bao tác phẩm với những con người ở các thể loại phim truyện, tài liệu, hoạt hình đã đạt những thành tựu đáng tự hào trong hơn 60 năm qua.
NSND Huy Thành (bìa phải) trao giải đạo diễn xuất sắc cho đạo diễn Bùi Thạc Chuyên - Phim Chơi vơi. Ảnh: LỮ ĐẮC LONG
Trong câu hỏi “Có hay không nền điện ảnh Việt Nam?” dường như muốn loại bỏ, cho là phim video sao lại được dự cùng phim nhựa! Bên Tây không hề có chuyện như vậy! Riêng chuyện này không nên ứng dụng theo Tây. Thực tế ở nước ta, một tập phim video giá vài trăm triệu đồng được thể hiện có hiệu quả chắc chắn có giá trị hơn bộ phim nhựa tốn bạc tỷ mà lớt phớt, nhạt nhẽo.
Tôi rất hoan nghênh chương trình đầu tư làm phim dành cho dân tộc thiểu số, dành cho thiếu nhi... của Cục Điện ảnh. Nhà nước bao cấp cho các hạng mục này là nghĩa vụ. Có dịp đi thực tế với lớp trẻ do Hội Điện ảnh TPHCM tổ chức lên vùng núi cao, chúng tôi nhận thấy những tập phim video về đề tài của chính họ rất được hoan nghênh. Một bao gạo được cõng lên đến nơi cứu trợ sau mùa lụt bão làm sáng mắt, ấm lòng bà con bao nhiêu thì khi thấy đoàn chiếu phim lưu động xuất hiện ở đầu bản, bà con buôn làng tưng bừng chẳng kém khi mở hội.
Đừng có chê loại video một, hai tập. Đó cũng là tác phẩm điện ảnh, cũng mang lại hiệu quả nghệ thuật và hiệu quả xã hội nhất định, có thể song hành cùng phim nhựa, góp phần tạo ra vẻ đẹp phong phú của điện ảnh Việt Nam. Mặt khác làm phim video cũng là dịp để cho những đạo diễn trẻ thử sức tập dượt bước đầu để làm phim nhựa.
Cục Điện ảnh nên chú ý đầu tư thêm kinh phí làm phim phục vụ đồng bào các dân tộc thiểu số và phục vụ thiếu nhi.
Và cuối cùng, tác giả của bài “Có hay không nền điện ảnh Việt Nam?” còn đặt luôn vấn đề đừng tổ chức Liên hoan phim làm gì! Liên hoan phim đâu chỉ là chuyện chấm giải, trao giải, dù trọng tâm của nó là cuộc thi tài, mà còn bao nhiêu vấn đề khác, như rút ra những bài học kinh nghiệm đắt giá, bàn luận và kiến nghị giải pháp phát triển điện ảnh dân tộc, tiếp cận thị hiếu khán giả… Hơn nữa, sau hai, ba năm, các đồng nghiệp già, trẻ được gặp nhau cũng là dịp vui đầy khích lệ.
Và lần liên hoan này, một bước tiến bộ rõ rệt với tiêu chí điện ảnh và công chúng với các nội dung thiết thực và quan trọng như: Tọa đàm Phim ngắn trong bối cảnh hội nhập quốc tế, hoặc vấn đề khá nóng là Xây dựng dự án và huy động vốn sản xuất phim...
Thêm nét mới trong Liên hoan phim lần này là có đại biểu đến từ một cường quốc điện ảnh Hoa Kỳ. Bà Ellen M. Harrington đang tuyển chọn 8 bộ phim truyện, một loạt phim tài liệu, phim ngắn để chuẩn bị cho tuần lễ phim Việt Nam tại Los Angeles…
Biết rằng sự phát triển điện ảnh còn vô số những chuyện cần khắc phục, sự yếu kém, trí tuệ, tài năng và đặc biệt là vốn liếng tiền nong còn hạn hẹp... Nhưng không dám nhận là Việt Nam chúng ta đã có một nền điện ảnh cùng đồng hành với dân tộc hơn 60 năm qua, tôi e rằng thật có lỗi với đông đảo đồng nghiệp điện ảnh đã và đang cống hiến, mà còn có lỗi với người quá cố như: đạo diễn Hồng Sến với tác phẩm Cánh đồng hoang.
Và nên nhớ, ở tại chiến trường miền Nam này đã có 45 nghệ sĩ vĩnh viễn nằm xuống trong chiến tranh chống Mỹ cùng với chiếc máy quay phim của họ, đã để lại cho chúng ta những thước phim vô cùng quý báu, chứng tích một giai đoạn lịch sử hào hùng của dân tộc.
Đạo diễn, NSND Huy Thành
Chủ tịch Hội Điện ảnh TPHCM
