Chiêm ngưỡng Ẩm thực Nam bộ thời kháng chiến

Khi nhắc về những ký ức chiến tranh, người ta thường hình dung bom đạn, khói lửa và những trận càn khốc liệt. Thế nhưng, phía sau những khung cảnh ấy còn có một cuộc chiến thầm lặng khác: cuộc chiến duy trì sự sống. Trong cuộc chiến đó, những bữa ăn dù đơn sơ, đạm bạc - đã trở thành những “chiến sĩ thầm lặng”, tiếp thêm sức mạnh cho quân và dân ta trên hành trình kháng chiến.

Người ra tiền tuyến mang trong tim nhịp đập mong chờ ngày đất nước yên vui, người ở hậu phương chắt chiu từng hạt gạo, từng đòn bánh tét, lặng lẽ góp phần dệt nên tấm lưới hậu cần vững chắc để mỗi bước chân người lính thêm mạnh mẽ, kiên cường. Mảnh đất trù phú phương Nam sinh ra văn hóa ẩm thực phong phú, đậm đà bản sắc dân tộc. Khi chiến tranh ập đến, chính những bữa cơm bình dị, từng cọng rau rừng, từng con cá bắt vội, từng hũ mắm, hũ cà muối thấm đẫm hương vị quê hương, đã trở thành nguồn sống, tiếp thêm sức mạnh cho chiến sĩ và đồng bào kiên trì bám trụ, chiến đấu đến cùng.

Trong không gian Bảo tàng Chứng tích Chiến tranh, chuyên đề “Ẩm thực Nam bộ thời kháng chiến” đang được trưng bày, kể lại câu chuyện lịch sử của dân tộc từ một góc nhìn mới mẻ, gần gũi với công chúng hôm nay. Những hiện vật, hình ảnh trưng bày như một hành trình ngược dòng thời gian, giúp người xem thấu hiểu sâu sắc hơn về sự sinh tồn, lòng kiên cường, trí sáng tạo và tình đoàn kết sắt son của quân và dân ta trong những năm tháng gian khổ mà hào hùng.

Trưng bày cho thấy sự sáng tạo tuyệt vời qua những dụng cụ nấu ăn được chế tác từ vỏ đạn, lon sữa, hay sáng kiến độc đáo của bếp Hoàng Cầm - giải pháp giữ lửa giữa rừng già mà không để lộ khói. Người xem có thể cảm nhận được hơi ấm của tình đồng chí, đồng đội qua những bữa cơm vội vàng trên đường hành quân, giữa mưa bom bão đạn. Đặc biệt, trưng bày còn dành một không gian trang trọng để kể về những chiến sĩ cách mạng nơi ngục tù Côn Đảo. Ở đó, giữa đọa đày và tra tấn, các chiến sĩ vẫn kiên cường, lạc quan, sáng tạo nên những món ăn mang tên đặc biệt như “trứng rồng rôti”, “cốm mẹ quê hương”, “kim châm xào”.

Nửa thế kỷ đi qua, đất nước hòa bình, thống nhất nhưng câu chuyện của thời kháng chiến vẫn còn nguyên giá trị. Đó là lời nhắc nhở chúng ta biết trân trọng từng bữa cơm hàng ngày, bởi trong từng hạt gạo, từng món ăn giản dị hôm nay vẫn còn vang vọng ký ức một thời. Vẫn còn đó hũ gạo, đòn bánh tét đậm tình quê, gửi gắm tình thương của má cho thằng Hai, con Út trên đường hành quân, để tình quê hương tiếp sức cho con em vượt qua mọi gian nguy.