Ngày 13-5, tại Hà Nội, Ban Thường trực Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam phối hợp với các cơ quan liên quan tổ chức hội nghị giám sát các giải pháp cải cách kiểm tra chuyên ngành, giảm thời gian thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu.
Tham dự hội nghị có đồng chí Vương Đình Huệ, Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng; ông Trần Thanh Mẫn, Bí thư Trung ương Đảng, Chủ tịch Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam; ông Vũ Tiến Lộc, Trưởng phòng Công nghiệp và Thương mại Việt Nam (VCCI); bà Vũ Thị Mai, Thứ trưởng Bộ Tài chính cùng đại diện các bộ, ngành liên quan.
Qua giám sát, Ban Thường trực Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam nhận thấy một trong những nút thắt cần được Chính phủ chỉ đạo, các bộ, ban ngành tập trung tháo gỡ, loại bỏ đó là những vướng mắc về thủ tục kiểm tra chuyên ngành trong hoạt động thông quan hàng hóa xuất, nhập khẩu.
Qua 3 đợt giám sát tại 10 tỉnh, thành phố đã chỉ rõ một số tồn tại, hạn chế cần tiếp tục tháo gỡ trong công tác kiểm tra chuyên ngành, cơ chế một cửa quốc gia. Tại hội nghị, đại diện Hội, Hiệp hội, doanh nghiệp cũng đã nêu những khó khăn, vướng mắc và kiến nghị trong công tác kiểm tra chuyên ngành.
Ông Vũ Tiến Lộc, Chủ tịch Phòng Công nghiệp và Thương mại Việt Nam (VCCI) nhận định, việc kiểm tra chuyên ngành mặc dù đã có những chuyển biến tích cực song vẫn đang là cản trở tương đối lớn trong hoạt động xuất nhập khẩu. Từ kết quả khảo sát 3.100 doanh nghiệp do VCCI thực hiện cho thấy, doanh nghiệp đánh giá các thủ tục kiểm tra chuyên ngành là dễ, rất dễ ở mức khá thấp, chỉ xung quanh mức 15-27% ở tất cả các thủ tục.
Để góp phần đẩy nhanh hơn tiến trình cải cách thủ tục hành chính trong lĩnh vực kiểm tra chuyên ngành, đại diện VCCI đề xuất ban hành quy định bắt buộc mọi thủ tục kiểm tra chuyên ngành đều phải được thực hiện trên nền tảng ứng dụng công nghệ thông tin, không nên chờ đợi sự tự nguyện của các cơ quan nhà nước như vừa qua. Việc tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính trên cổng thông tin một của quốc gia cần được vận hành tối ưu hơn nữa, tiến tới chấm dứt tình trạng phải nộp hồ sơ giấy đối với các thủ tục trực tuyến.
Ông Vũ Tiến Lộc phát biểu tại hội nghị Kết luận hội nghị, đánh giá cao hoạt động giám sát của MTTQ và các tổ chức liên quan, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ khẳng định, hoạt động giám sát đã góp phần giúp Chính phủ, các bộ, ngành cải thiện môi trường kinh doanh, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia tốt hơn. Hiện nay, Việt Nam một trong 3 quốc gia trong khu vực triển khai mạnh mẽ cơ chế một cửa quốc gia, một cửa ASEAN. Khi trở thành Chủ tịch luân phiên của ASEAN vào năm 2020, Chính phủ sẽ đẩy việc triển khai cơ chế này thành nhiệm vụ trung tâm trong kết nối, phát triển giao thương trong khu vực.
Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nhất trí cho rằng việc cắt giảm các thủ tục chuyên ngành chưa thực chất, còn yếu kém trong thái độ thực thi chính sách. Mức độ hài lòng của doanh nghiệp chưa cao. Số lượng doanh nghiệp tham gia cơ chế một cửa quốc gia, một cửa ASEAN chưa nhiều, chống gian lận thương mại chưa tương xứng với tạo thuận lợi thương mại. Bên cạnh đó, một số mặt hàng xuất nhập khẩu có sự chồng chéo kiểm tra của nhiều đơn vị của 1 bộ, thậm chí của nhiều bộ khác nhau. Việc xã hội hoá công tác kiểm tra chuyên ngành còn hạn chế, công tác phối hợp giữa các bộ còn lúng túng. Cổng kết nối 1 cửa ASEAN còn “nghẽn” trong thời gian cao điểm, ảnh hưởng tới hoạt động của doanh nghiệp.
“Vẫn còn nhiều cán bộ có thái độ sách nhiễu, làm phiền doanh nghiệp, từ đó, phát sinh những vấn đề khác như “chi phí không chính thức”- Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nêu.
Từ thực tế đó, Phó Thủ tướng đề nghị phải rà soát lại xem cắt giảm đến đâu, cắt giảm có phù hợp không, không phải cứ cắt giảm nhiều là tốt. Nghị quyết số 02/NQ-CP nêu rõ tạo thuận lợi phải đi với chống gian lận thương mại, yêu cầu các bộ, ngành rà soát tính phù hợp, chặt chẽ trong cắt giảm thủ tục hải quan chuyên ngành. Theo đó, thủ tục, mặt hàng nhập khẩu nào không hợp lý thì cắt giảm. Nhưng thủ tục, mặt hàng nhập khẩu không đáng cắt mà lại cắt, hoặc bãi bỏ thủ tục kiểm tra chuyên ngành không hợp lý thì phải rà lại.
“Không thể mở toang cửa quốc gia được. Cứ cắt giảm không khéo lại rơi vào lợi ích nhóm. Có doanh nghiệp đi vận động cắt giảm cái nọ cái kia”- Phó Thủ tướng lưu ý.
Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đề nghị MTTQ Việt Nam không chỉ giám sát việc thực thi của các cơ quan nhà nước, cán bộ, công chức mà mở rộng cả ra cả khối doanh nghiệp là các đơn vị thực thi. “Phải giám sát cả 2 phía, không thể chỉ đòi hỏi một phía. Tất cả những nhũng nhiễu, vòi vĩnh là phải cắt. Những cái không đáng cắt thì phải giữ”, Phó Thủ tướng nhận định.
Về phía các bộ ngành, Phó Thủ tướng yêu cầu trong năm 2019 phải chấm dứt ngay tình trạng chưa ban hành mã HS, quy chuẩn, tiêu chuẩn hàng hoá nhập khẩu nhưng vẫn phải kiểm tra chuyên ngành, dễ nảy sinh các tiêu cực, khắc phục các yếu kém trong tổ chức thực thi công vụ. “Đây là trách nhiệm của Bộ trưởng”, Phó Thủ tướng nói rõ. Cùng với đó, Bộ Tài chính, Tổng cục hải quan và các bộ, ngành đẩy mạnh xã hội hoá việc đầu tư thiết bị trong kiểm tra chuyên ngành để giảm chi phí cho cả cơ quan nhà nước và doanh nghiệp, không để tình trạng “bộ vừa ban hành tiêu chuẩn, vừa kiểm tra”.
