Với độ dài 60 phút và được thực hiện trong hơn 2 năm, bộ phim tài liệu Có một cơ hội bị bỏ lỡ (kịch bản: Nguyễn Mộng Long, đạo diễn: Nguyễn Mộng Long - Uông Thị Hạnh), là phim tài liệu khá tốn kém về thời gian cũng như công sức thực hiện. Bộ phim giúp thế hệ hôm nay hiểu một cách thấu đáo hơn về cuộc chiến tranh giữ nước, giành độc lập, về ước vọng hòa bình của cả dân tộc.
Đề cập đến cuộc chiến tranh của Mỹ ở Việt Nam, nhưng Có một cơ hội bị bỏ lỡ cho người xem thấy một khía cạnh khác, rất con người, rất nhân văn, về những mất mát, đau thương cho cả hai phía. Người xem sẽ thật sự bất ngờ với những chi tiết lịch sử được công bố trong phim, như: Thư của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi Tổng thống Mỹ Harry Truman vào ngày 16-2-1946; những tiếp xúc của Bác Hồ với lực lượng Mỹ được thiết lập từ tháng 3-1945, sau sự kiện trung úy R. Shaw được Việt Minh cứu thoát ở vùng núi Cao Bằng và đưa trở lại Côn Minh; Bác Hồ gặp tướng C. Chenault tư lệnh không đoàn 14 (Mỹ) tại Côn Minh và hai người đã có những mối thiện cảm; những bức điện, thư của Bác gửi Tổng thống và Bộ trưởng Ngoại giao Mỹ; về biệt đội Con Nai với 7 người đã nhảy dù xuống Tân Trào sống cùng Việt Minh huấn luyện các kỹ năng quân sự cho quân du kích…
Đạo diễn Nguyễn Mộng Long (bìa phải) và đạo diễn Uông Thị Hạnh với ông Henry Prumier (thứ hai từ phải qua) tại nhà ông Henry.
Đoàn phim đã cất công sang Mỹ, tìm gặp và trò chuyện với ông Henry Prumier, người lính Mỹ duy nhất còn sống, trong số 7 người của biệt đội Con Nai năm xưa, nghe ông kể những kỷ niệm khi sống cùng Việt Minh và ấn tượng ông nhớ mãi là những cuộc gặp gỡ giữa đội Con Nai và Chủ tịch Hồ Chí Minh - người theo trí nhớ của ông là “tuy gầy gò vì lúc ấy ông Hồ Chí Minh đang ốm, nhưng đó là một người có đôi mắt rất sáng, rất đặc biệt”. Được nhìn lại một số hình ảnh mà ông Henry Prumier còn giữ được cho đến tận hôm nay, đó quả là những bức hình thật sự quý giá, về một giai đoạn lịch sử ít người biết tới.
Vì là bộ phim tài liệu độc lập (không do kinh phí và hãng phim nhà nước thực hiện), nên ngay khi tiến hành làm phim, đạo diễn Nguyễn Mộng Long đã có chút băn khoăn lo lắng, vì những vấn đề nhạy cảm mà phim sẽ đề cập tới. Nhưng với sự đóng góp tích cực từ Hội Cựu chiến binh Việt Nam và Hội Cựu chiến binh Mỹ, cả hai đạo diễn có thêm tự tin và quyết tâm thực hiện bộ phim này, dù lúc ấy vẫn chưa biết phim sẽ đến với công chúng rộng rãi bằng cách nào? Giờ đây, khi phim vừa giành được nhiều giải thưởng: Giải Bông sen Vàng cho phim tài liệu xuất sắc nhất; Bông sen Vàng cho Đạo diễn xuất sắc nhất (Tại LHP Việt Nam lần thứ 18); Giải Cánh diều Vàng cho Đạo diễn xuất sắc nhất; Cánh diều Bạc (không có vàng) cho phim tài liệu xuất sắc nhất, Có một cơ hội bị bỏ lỡ sẽ được phát sóng trên một số đài truyền hình.
NHƯ HOA
