Bất chấp làn sóng phản đối trong và ngoài nước Mỹ ngày càng dâng cao, ngày 29-10, giới chức các cơ quan an ninh và tình báo Mỹ tiếp tục ngụy biện cho chương trình do thám của mình.
Người Mỹ biểu tình trước Nhà Trắng phản đối chương trình nghe lén của NSA.
NSA, CIA cãi chày cãi cối
Phát biểu trong cuộc điều trần cùng các quan chức an ninh chóp bu khác trước Ủy ban Tình báo Hạ viện, Giám đốc Cơ quan An ninh quốc gia Mỹ (NSA) Keith Alexander nói rằng việc chặn thu và nghe lén điện thoại của các công dân Mỹ và hàng chục nhà lãnh đạo trên khắp thế giới là “nằm trong khuôn khổ luật pháp nhằm ngăn chặn các cuộc tấn công khủng bố”. Ông K.Alexander đồng thời phủ nhận cáo buộc NSA chặn thu hàng triệu cuộc nói chuyện điện thoại ở châu Âu, khẳng định đó là thông tin “phóng đại và không chính xác”. Theo ông Alexander, các tờ báo châu Âu đã hiểu sai các tài liệu của NSA bị cựu điệp viên CIA Edward Snowden tiết lộ và phần lớn những dữ liệu này là do các cơ quan tình báo châu Âu thu thập rồi chia sẻ với NSA.
Giám đốc tình báo quốc gia Mỹ James Clapper không xác nhận những cáo buộc về nghe lén điện thoại mà chỉ nói rằng tìm hiểu ý định của giới lãnh đạo nước ngoài là “nguyên tắc cơ bản” của các cơ quan tình báo Mỹ. Ông cho biết các đồng minh cũng thường xuyên tiến hành các hoạt động do thám lãnh đạo và cơ quan tình báo Mỹ. Quan chức tình báo hàng đầu này còn nói rằng tình báo Mỹ chỉ do thám những đối tượng có giá trị về thông tin tình báo.
Tuy nhiên, nhiều nghị sĩ Mỹ lên tiếng đòi rà soát các chương trình do thám điện tử bí mật của Mỹ. Chủ tịch Hạ viện, Hạ nghị sĩ Cộng hòa John Boehner khẳng định với báo giới rằng Nhà Trắng cần phải ngay lập tức xem xét lại chương trình do thám các nhà lãnh đạo của các nước đồng minh.
Thượng nghị sĩ đảng Dân chủ Patrick Leahy và Hạ nghị sĩ của đảng Cộng hòa James Sensenbrenner, hai tác giả chính của Đạo luật Yêu nước (USA Patriot Act) sau vụ khủng bố ngày 11-9-2001, cùng lên tiếng kêu gọi có biện pháp để các hoạt động thu thập tin tình báo của Mỹ không đi quá xa. Thượng nghị sĩ Dianne Feinstein, Chủ tịch Ủy ban Tình báo Thượng viện, vốn luôn đứng ra bảo vệ NSA, giờ cũng xác định việc thu thập tin tức về các đồng minh “sẽ không nên tiếp tục”.
Hiệp định thương mại EU - Mỹ lại bị đe dọa
Các cuộc đàm phán giữa Liên minh châu Âu (EU) và Mỹ về Hiệp định thương mại tự do lại một lần nữa bị đe dọa bởi vụ nghe lén của tình báo Mỹ sau khi đã bị trì hoãn do cuộc khủng hoảng ngân sách của Washington.
Chuyến thăm của Phó Chủ tịch Ủy ban châu Âu kiêm Ủy viên phụ trách tư pháp, Viviane Reding, tới Mỹ ngày 29-10 diễn ra trong bầu không khí ảm đạm do những tiết lộ mới nhất về việc NSA thu thập nhiều dữ liệu tại Tây Ban Nha và Pháp. Bà Viviane Reding cho rằng Mỹ cần siết chặt luật bảo vệ bí mật cá nhân nhằm xây dựng lại lòng tin với các đồng minh. Phát biểu tại Washington, bà Reding nhấn mạnh “bạn bè và đối tác không do thám nhau”. Quan chức này tuyên bố việc khôi phục lòng tin là điều cần thiết nếu như Mỹ muốn kết thúc thành công vòng đàm phán về Hiệp định đối Đầu tư và Thương mại xuyên Đại Tây Dương (TTIP).
Đây không phải là lần đầu tiên việc đàm phán xây dựng khu vực tự do thương mại lớn nhất thế giới bị đình trệ do vấn đề nghe lén. Mùa hè vừa qua, Pháp đã dọa bỏ đàm phán sau khi những tiết lộ trên báo chí về việc NSA nghe lén các văn phòng của EU tại Washington và LHQ. Không thiết tha đàm phán, song vì muốn bảo vệ ngành điện ảnh, truyền hình và giải trí trên mạng của châu Âu, cuối cùng Pháp đã chấp nhận thỏa hiệp theo một giải pháp do Đức đề xuất.
VIỆT ANH (tổng hợp)
