" Hiếm có nhà giáo, thầy thuốc như GS BS Võ Thế Quang, cả đời công tư đều trọn vẹn”, GS-BS Hoàng Thị Thục, một giáo sư lão thành trong ngành răng hàm mặt (RHM) nhận định.
Giáo sư Võ Thế Quang (mà nhiều người gọi tên thân mật là anh Ba Quang) sinh ngày 9-4-1924 tại Châu Phú, huyện Châu Thành, tỉnh Châu Đốc (cũ), quê quán ở Bà Rịa - Vũng Tàu; xuất thân từ một gia đình công chức. Thuở thanh thiếu niên là học sinh Trường Pétrus Ký Sài Gòn (nay là Trường THPT chuyên Lê Hồng Phong TPHCM), sớm giác ngộ cách mạng nên đã tham gia phong trào học sinh yêu nước. Tháng 8-1945, ông tham gia Đoàn Thanh niên Tiền Phong, là Ủy viên Ban biên tập báo Tiền Phong và là nhân viên Ban Ttuyên truyền Ủy ban Kháng chiến hành chính Nam bộ.
Trong khoảng thời gian từ năm 1947-1951, sinh viên Võ Thế Quang theo học và tốt nghiệp Trường ĐH Nha khoa Paris. Năm 1949, BS Võ Thế Quang gia nhập Đảng Cộng sản Pháp. Năm 1951, tốt nghiệp nha sĩ và mặc dù được bạn bè giúp đỡ để có thể ở lại Pháp học tiếp cao học (Master) nhưng BS Võ Thế Quang đã trở về Tổ quốc, lên chiến khu Việt Bắc tham gia cuộc kháng chiến trường kỳ.
Năm 1954, sau chiến thắng Điện Biên Phủ, BS Quang về tiếp quản BV Phủ Doãn (nay là BV Việt Đức), sau này thành lập Khoa nha BV Việt Đức và là trưởng khoa cho đến ngày ông vượt Trường Sơn vào Nam (năm 1972). Ngày 17-5-1980, Viện RHM Việt Nam được thành lập, BS Quang được Bộ Y tế quyết định là phó viện trưởng. Năm 1984, BS Võ Thế Quang được Bộ Y tế bổ nhiệm là Viện trưởng Viện RHM cho đến năm 1990.
Trong công tác xây dựng, phát triển viện và ngành RHM Việt Nam, GS Quang là người đặt nền móng và phát triển chương trình phòng bệnh ở Việt Nam, ở các tỉnh thành phía Nam. Thầy là người khởi xướng, thúc đẩy và triển khai các chương trình can thiệp trong cộng đồng một cách có hiệu quả như chương trình Fluor hóa nước máy tại TPHCM, chương trình Nha học đường ở Việt Nam, chương trình Chăm sóc răng ban đầu, chương trình Ứng dụng nhựa cánh kiến phòng ngừa sâu răng… đã được các nhà khoa học nước ngoài, Tổ chức Y tế thế giới (WHO) đánh giá và khẳng định.
Hình ảnh của một GS đầu ngành mảnh khảnh, giản dị đi công tác tuyến dưới trên chiếc xe cũ kỹ thời bao cấp, thức khuya, dậy sớm, thuyết phục vận động lãnh đạo địa phương thực hiện chương trình Nha học đường, đưa giáo dục nha khoa vào chính khóa, triển khai các nội dung chăm sóc răng ban đầu... thực sự làm xúc động và để lại dấu ấn không phai cho nhiều lãnh đạo và nhân dân địa phương.
Hôm nay gần 12 năm thầy đã ra đi, nhưng trong mỗi chúng tôi vẫn còn in đậm hình ảnh về một con người tài đức vẹn toàn. Chúng tôi không thể nào quên lời chỉ dạy của thầy: “Công danh là phù du, ở đời chỉ còn lại tri thức và nghĩa tình”.
TS-BS NGÔ ĐỒNG KHANH, PGĐ BV Răng hàm mặt Trung ương
