Hạn chế tối đa xử phạt để hộ kinh doanh yên tâm chuyển đổi

Tại hội thảo “Sắp bỏ thuế khoán, hộ kinh doanh cần chuẩn bị gì?” do Báo Tuổi Trẻ phối hợp cùng các đơn vị tổ chức ngày 8-10, hàng trăm tiểu thương đã tham dự và bày tỏ ý kiến liên quan đến việc chuyển từ hình thức thuế khoán sang hình thức kê khai. Chủ trương này sẽ thực hiện từ 1-1-2026.

Ông Huỳnh Vũ Bửu Tài, hộ kinh doanh vừa chuyển từ hộ khoán sang hộ kê khai, cho biết, phương pháp mới minh bạch, công bằng hơn, bán được nhiều thì đóng thuế nhiều, bán được ít thì đóng ít thay vì cứ phải đóng thuế mức cố định như trước. Tuy nhiên, ông cho biết “hồi hộp, run sợ” khi thao tác sai, sợ bị phạt.

Ông Nguyễn Ngọc Vinh, Giám đốc Công ty Thiên Ấn cho biết, sau 8 năm hoạt động dưới hình thức hộ kinh doanh, ông chuyển lên doanh nghiệp hơn nửa năm nay và nhận thấy việc nộp thuế theo phương thức kê khai là một bước chuẩn bị rất thuận lợi để hộ kinh doanh làm quen, trước khi chuyển lên doanh nghiệp. Chỉ mất 1 tháng đầu làm quen, sau đó ông đã thành thục các thao tác. Khách hàng ngày một nhiều hơn, do doanh nghiệp hoạt động có hóa đơn, minh bạch, đáng tin cậy, từ đó doanh thu tăng so với trước.

Trong khi đó, ông Phương Nam, hộ kinh doanh ngành phụ liệu hoa thì lo lắng, khi hàng nhập về tính bằng đơn vị khác, khi bán ra tính bằng đơn vị khác, vào sổ sách không khớp đơn vị. Lượng hàng hóa đầu vào đầu ra cũng có chênh lệch. Thời điểm 1-1-2026 sắp tới, nhưng tồn kho quá lớn, tới hàng trăm mặt hàng. “Rất nhiều quy định khiến tôi dễ bị phạt”, ông Nam nói. Cùng mối băn khoăn này, đại diện hộ kinh doanh Minh Hiếu, chuyên bán bánh bao đặt câu hỏi, khi chuyển đổi từ hộ khoán sang hộ kê khai, thì tất cả các mặt hàng đang tồn kho, không có hóa đơn phải làm thế nào?

Một hộ kinh doanh thuốc tây hỏi có thể gộp hóa đơn cho khách lẻ được không, bởi khách chỉ mua một vỉ thuốc, mỗi người như vậy đều phải xuất một hóa đơn, tốn kém chi phí.

Trước những băn khoăn, thắc mắc của các hộ kinh doanh, ông Mai Sơn, Phó Cục trưởng Cục Thuế - Bộ Tài chính cho biết, ngành thuế đã nắm bắt được tất cả các nội dung này. Ông cho biết, ngành thuế đang tích cực triển khai các giải pháp đồng bộ để hỗ trợ các hộ kinh doanh trong quá trình chuyển đổi.

Việc gộp hóa đơn lẻ, ông ghi nhận ý kiến của hộ kinh doanh và sẽ nghiên cứu. Với câu hỏi của các hộ rằng có bị phạt hay không? Ông Mai Sơn cho biết, ngành thuế đã và đang tích cực triển khai các biện pháp hướng dẫn, hỗ trợ, huy động không chỉ ngành thuế, mà cả chính quyền địa phương, nhà cung cấp… cùng vào cuộc hỗ trợ hộ kinh doanh. Mục tiêu là để bà con thuần thục, tránh sai phạm không mong muốn. “Ngành thuế hạn chế tối đa xử phạt hành chính để các hộ yên tâm chuyển đổi”, ông Mai Sơn khẳng định.

Lãnh đạo Cục Thuế cũng cho biết mục tiêu của chủ trương bỏ thuế khoán không phải để tăng thu ngân sách, mà nhằm tạo nền tảng phát triển bền vững cho các hộ kinh doanh, tạo sự minh bạch, công bằng cho hoạt động kinh tế. Trong 9 tháng đầu năm 2025, có hơn 18.500 hộ kinh doanh chuyển sang hình thức kê khai, gần 2.530 hộ chuyển lên doanh nghiệp. 98% hộ kê khai đã thực hiện khai và nộp thuế điện tử. Trên 133.000 hộ đăng ký sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, trong số này có 75.000 hộ kê khai và 57.600 hộ khoán. Theo ông, điều này cho thấy các hộ đã và đang thích nghi, tin tưởng vào phương thức mới, sẵn sàng phát triển lâu dài.