Nhu cầu lớn
Theo thống kê của Bộ Y tế, tuổi thọ trung bình của người Việt Nam nói chung và của TPHCM hiện ở mức tương đối cao, nhưng tuổi thọ khỏe mạnh còn thấp. Thời điểm năm 2021, tuổi thọ trung bình của người Việt Nam ghi nhận là 73,64 tuổi, của TPHCM là 76,24 tuổi, nhưng tuổi thọ sống khỏe chỉ là 65,4 tuổi (trong đó, nam giới là 62,8 tuổi và nữ giới là 68 tuổi).
Mô hình bệnh tật ở nước ta nói chung và ở NCT nói riêng đang thay đổi nhanh chóng, chuyển từ mô hình chủ yếu là bệnh lây nhiễm sang mô hình chủ yếu là những bệnh không lây nhiễm. NCT nước ta thường mắc nhiều bệnh cùng lúc, trung bình mỗi người mắc trên 2 bệnh không lây nhiễm, phải được điều trị suốt đời.
Trước thực trạng đó, TPHCM triển khai nhiều chương trình chăm sóc sức khỏe chuyên biệt dành cho người dân nhóm tuổi này, với các hoạt động tập trung vào nâng cao chất lượng khám chữa bệnh, sàng lọc sớm bệnh mạn tính. Đẩy mạnh truyền thông và nâng cao nhận thức cộng đồng về chăm sóc sức khỏe chủ động trong bối cảnh dân số đang già hóa.
Nhiều bệnh viện tuyến thành phố như Nhân dân Gia Định, Nguyễn Trãi, Nguyễn Tri Phương, An Bình… đã phát triển các khoa lão khoa chuyên sâu, đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh ngày càng cao của người dân. Đặc biệt, mô hình quản lý bệnh mạn tính ngoại trú đã giúp hàng chục ngàn bệnh nhân cao tuổi kiểm soát tốt sức khỏe, giảm tỷ lệ nhập viện cấp cứu.
Bên cạnh đó, tuyến y tế cơ sở cũng tổ chức quản lý hồ sơ sức khỏe điện tử, mời NCT đến khám định kỳ. Đến nay, hầu hết trạm y tế phường, xã đã tổ chức câu lạc bộ sức khỏe NCT, nơi người dân được kiểm tra huyết áp, đường huyết định kỳ, tư vấn dinh dưỡng và luyện tập thể dục phù hợp.
Điển hình mới đây, UBND xã An Nhơn Tây phối hợp Trạm y tế xã An Phú và Phú Mỹ Hưng tổ chức khám, tầm soát bệnh không lây cho 132 NCT trên địa bàn. Phường Xuân Hòa cũng đã phối hợp với trạm y tế tổ chức khám sức khỏe và tầm soát bệnh không lây nhiễm cho 31 NCT tại khu phố 17, đồng thời đến khám tại nhà cho những cụ đi lại khó khăn.
UBND xã Tân Nhựt vừa phối hợp trạm y tế triển khai khám sức khỏe định kỳ 2 ngày/tuần cho người từ 60 tuổi trở lên. Theo đại diện UBND xã Tân Nhựt, tính đến nay, toàn xã có 1.363/4.357 NCT được khám và tư vấn sức khỏe, đạt tỷ lệ 31,2%. Hoạt động này tiếp tục được triển khai đến hết ngày 30-11-2025, phấn đấu đạt trên 80% NCT được chăm sóc sức khỏe toàn diện.
Tại các buổi thăm khám, tất cả NCT được kiểm tra sức khỏe tổng quát, siêu âm bụng, xét nghiệm các chỉ số quan trọng như glucose, creatinin, triglyceride, LDL-C nhằm phát hiện sớm bệnh lý phổ biến (tiểu đường, tăng huyết áp, tim mạch, thận…). Từ đó, các y, bác sĩ tư vấn điều trị, hướng dẫn chế độ ăn uống, vận động phù hợp giúp nâng cao thể chất và tinh thần cho NCT.
Hướng đến “già hóa khỏe mạnh”
Theo Sở Y tế TPHCM, TPHCM là một trong những địa phương có tỷ lệ NCT cao nhất cả nước, với gần 2 triệu người từ 60 tuổi trở lên (chiếm khoảng 10,5% dân số). Ngành y tế đang tập trung triển khai nhiều hoạt động cụ thể để nâng cao chất lượng chăm sóc NCT như: củng cố, nâng cao năng lực của hệ thống y tế cơ sở trong việc thực hiện dịch vụ chăm sóc sức khỏe ban đầu, phòng chống dịch bệnh và chăm sóc y tế cho NCT theo định hướng ưu tiên, thuận tiện, sẵn có và dễ tiếp cận. Từng bước xây dựng mô hình chăm sóc sức khỏe dài hạn dành cho NCT; định hướng hành vi sinh hoạt, lối sống và chăm sóc sức khỏe tại gia đình, cộng đồng nhằm nâng cao chất lượng sống, gia tăng tuổi thọ dân số.
Bên cạnh đó, tập trung triển khai chương trình khám sức khỏe tổng quát tổ chức định kỳ hàng năm dành cho NCT, kết hợp với việc lập hồ sơ sức khỏe điện tử đối với tất cả NCT. Ngoài ra, xây dựng, phát triển mạng lưới chăm sóc sức khỏe NCT dựa vào cộng đồng; hình thành mạng lưới tình nguyện viên, cộng tác viên tham gia hoạt động theo dõi, hỗ trợ chăm sóc sức khỏe, quản lý các bệnh mạn tính, bệnh không lây nhiễm của NCT tại gia đình và cộng đồng...
Theo PGS-TS-BS Tăng Chí Thượng, Giám đốc Sở Y tế TPHCM, số lượng NCT tăng đồng nghĩa với tổng nhu cầu chăm sóc sức khỏe cho NCT tăng. Tình trạng bệnh tật đã ảnh hưởng lớn đến đời sống tâm lý, các hoạt động sinh hoạt hàng ngày và sự hòa nhập cộng đồng của NCT.
Thời gian tới, ngành y tế thành phố sẽ tiếp tục triển khai các hoạt động nhằm đạt mục tiêu 80% NCT được khám sức khỏe định kỳ ít nhất một lần/năm và được lập hồ sơ theo dõi, quản lý sức khỏe; đảm bảo thống nhất về nội dung chuyên môn và mở rộng phạm vi triển khai khám sức khỏe cho NCT trên toàn địa bàn thành phố.
UBND TPHCM vừa ban hành kế hoạch khám sức khỏe, phát hiện sớm bệnh không lây nhiễm ở NCT cư ngụ trên địa bàn TPHCM từ nay đến cuối năm 2025 và những năm tiếp theo, nhằm đảm bảo mỗi NCT trên địa bàn đều được khám sức khỏe định kỳ 1 lần/năm, kịp thời phát hiện và quản lý điều trị các bệnh không lây nhiễm, lập hồ sơ sức khỏe điện tử.
Từ đó xác định được mô hình sức khỏe và bệnh tật, chủ động can thiệp sớm giúp tăng hiệu quả, giảm chi phí điều trị, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống cho người dân.
