Với 326 ghế, liên minh cầm quyền của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã thắng áp đảo trước phe đối lập trong cuộc bầu cử Hạ viện diễn ra ngày 14-12. Chiến thắng này sẽ mở đường cho ông Abe tái đắc cử vị trí Thủ tướng Nhật Bản sau cuộc bầu cử tháng 9-2015.
Tuy nhiên chưa có gì đảm bảo ông Abe có thể nắm quyền đến hết nhiệm kỳ mới khi nước Nhật còn phải đương đầu với những khó khăn hậu bầu cử.
Theo chuyên gia kinh tế Masamichi Adachi của JPMorgan Chase & Co, chiến thắng vang dội này của ông Abe sẽ cung cấp cho ông nhiều quyền lực hơn trong việc soạn thảo các chính sách kinh tế. Theo chuyên gia này, ông Abe có thể tự hào khi cho rằng người dân Nhật Bản ủng hộ các chính sách kinh tế Abenomics của mình nhưng xét trên hiện trạng cuộc bầu cử thì cần phải suy nghĩ lại. Bởi lẽ, cuộc bầu cử diễn ra trong bối cảnh người dân Nhật có ít sự lựa chọn giữa các đảng. Theo Japan Times, tỷ lệ cử tri đi bầu chỉ đạt gần 50 % vì họ cho rằng tổ chức cuộc bầu cử sớm là không cần thiết.
Hiện nay, nhiều ý kiến cho rằng Abenomics đang đi chệch hướng vì chỉ làm lợi cho các doanh nghiệp trong khi những đối tượng là người dân lao động và nông dân lại không được thụ hưởng chính sách này. Bên cạnh đó, nền kinh tế Nhật đang chịu tình trạng giảm phát sau quyết định tăng thuế tiêu dùng tranh cãi của chính phủ. Đây là nhân tố trực tiếp tác động tới lòng tin của người tiêu dùng, làm suy giảm nguồn cầu của xã hội. Nhưng cũng có ý kiến cho rằng, chiến thắng áp đảo cho liên minh cầm quyền của Thủ tướng Abe cho thể giúp chuyển sự chú ý ra khỏi vấn đề kinh tế để nhắm vào chương trình nghị sự, trong đó có việc sửa đổi bản hiến pháp hòa bình nhằm nới lỏng những hạn chế về quân sự để tăng cường sức mạnh quân sự đối đầu với Trung Quốc.
Kết quả bầu cử cũng ẩn chứa những trở ngại nhất định cho chính sách quân sự của ông Abe, đặc biệt là với kế hoạch xây dựng căn cứ quân sự mới của Mỹ tại Okinawa. 4 nghị sĩ của đảng LDP tại tỉnh này đã thất bại trước ứng viên của đảng đối lập. Trong cuộc bầu cử tỉnh trưởng Okinawa hồi tháng 11, ứng viên của LDP cũng thất bại.
Financial Times nhận định, sau bầu cử, ông Abe sẽ phải dồn vốn chính trị để thực hiện các chính sách cải cách mạnh mẽ hơn nữa từ mở cửa ngành nông nghiệp đến bảo hiểm y tế, Hiệp ước hợp tác kinh tế xuyên Thái Bình Dương (TPP) với Mỹ và 10 nước khác. Chính sách đối ngoại của ông Abe sẽ phải đối diện với những thách thức lớn vào năm 2015, nhân dịp kỷ niệm 70 năm ngày kết thúc Thế chiến thứ hai. Đây là vấn đề lịch sử nhạy cảm, gây tranh cãi trong quan hệ Nhật-Trung-Hàn. Quan hệ giữa ba bên vào thời kỳ ông Abe nắm quyền vẫn chưa mấy êm đẹp. Kết quả bầu cử này khiến giới phân tích cho rằng nhiều khả năng ông Abe sẽ tiếp tục đường lối ngoại giao cứng rắn.
Tuy nhiên, những cải cách sau bầu cử liệu có thực hiện được hay không vẫn còn tùy thuộc rất nhiều vào nội bộ phe cầm quyền. Một thách thức khác của chính phủ mới đến từ phe bảo thủ trong nội bộ đảng LDP. Việc các nghị sĩ bảo thủ tái cử sẽ không giúp được nhiều cho Thủ tướng Abe, mà ngược lại, họ còn sẽ khẳng định hơn nữa lập trường bảo thủ của mình trong hàng loạt vấn đề cải cách.
THANH HẰNG
