Nhộn nhịp trái phiếu doanh nghiệp

Thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) đang hồi phục với lượng phát hành tăng mạnh. Chính phủ đã thực hiện nhiều cải cách pháp lý để thúc đẩy kênh huy động này, kỳ vọng tiếp tục “mở khóa” nguồn vốn trái phiếu cho hạ tầng trong thời gian tới.

Ngân hàng hút tiền nhiều nhất

Sau giai đoạn trầm lắng kéo dài 2 năm, thị trường TPDN đã ghi nhận bước chuyển mình khá tích cực. Theo Hiệp hội Thị trường trái phiếu Việt Nam (VBMA), lũy kế tính đến 25-7, tổng giá trị phát hành đạt 286.902 tỷ đồng, trong đó có 14 đợt phát hành ra công chúng với quy mô 27.904 tỷ đồng, chiếm 9,7% tổng lượng phát hành, còn lại là 226 đợt phát hành riêng lẻ với tổng giá trị 258.998 tỷ đồng, chiếm tới 90,3%.

H1chu de.jpg
Ngân hàng là nhóm ngành có giá trị phát hành trái phiếu cao nhất từ đầu năm đến nay. Ảnh: HOÀNG HÙNG

Thống kê từ Công ty Chứng khoán MBS cho thấy, ngân hàng là nhóm ngành có giá trị phát hành cao nhất, chiếm 75% tổng giá trị phát hành với gần 198.500 tỷ đồng, tăng 131% so với cùng kỳ. Các ngân hàng có giá trị phát hành lớn như MBBank, Techcombank, ACB, BIDV…

Theo chuyên gia phân tích của MBS Research, xu hướng đẩy mạnh hoạt động phát hành TPDN của các tổ chức tín dụng cho thấy nhu cầu gia tăng vốn trung và dài hạn, đặc biệt trong bối cảnh tăng trưởng tín dụng bất ngờ tăng tốc. MBS Research ước tính tốc độ tăng trưởng tín dụng cao hơn khoảng 1,3-1,5 lần so với tốc độ tăng trưởng huy động vốn.

Ông Nguyễn Đình Duy, Giám đốc, chuyên gia phân tích cao cấp Công ty Xếp hạng Tín nhiệm Đầu tư Việt Nam (VIS Rating), cũng cho rằng, tín dụng tăng trưởng cao hơn huy động là nguyên nhân khiến ngân hàng tăng mạnh phát hành trái phiếu từ đầu năm đến nay. VIS Rating dự báo, các ngân hàng sẽ tiếp tục đóng vai trò dẫn dắt, kế hoạch phát hành trái phiếu năm nay có thể lên tới gần 200.000 tỷ đồng trong bối cảnh Ngân hàng Nhà nước vừa tăng thêm hạn mức tín dụng cho các ngân hàng.

TS Lê Duy Bình, Giám đốc Enocomica Vietnam, cho rằng, TPDN là công cụ huy động vốn trung và dài hạn đặc biệt hiệu quả, nhất là trong bối cảnh tín dụng tăng nhanh nhưng huy động tiền gửi chưa theo kịp. Đây cũng là giải pháp chiến lược giúp ngân hàng cơ cấu lại nguồn vốn, cải thiện hệ số an toàn và đáp ứng nhu cầu tín dụng dài hạn của nền kinh tế. Tuy nhiên, để phát hành hiệu quả, ngân hàng cần lập kế hoạch sử dụng vốn phù hợp với kỳ hạn dài của TPDN, đảm bảo dòng tiền trả lãi và gốc đúng hạn. Ngoài ra, ngân hàng cần minh bạch thông tin và nâng cao uy tín phát hành là yếu tố then chốt để tăng niềm tin với nhà đầu tư.

Bất động sản theo sau

Bên cạnh lĩnh vực tài chính, trái phiếu bất động sản (BĐS) cũng có sự hồi phục tích cực. Theo VBMA, các doanh nghiệp BĐS đã phát hành khoảng 43.000 tỷ đồng trái phiếu trong 6 tháng đầu năm 2025, tăng 11% so với cùng kỳ năm ngoái.

Lãi suất bình quân ở mức 10,5%/năm. Thống kê từ các công ty chứng khoán, các doanh nghiệp có lượng phát hành lớn là Tập đoàn Vingroup huy động qua kênh trái phiếu 18.000 tỷ đồng, Công ty Tư vấn và kinh doanh bất động sản TCO khoảng 8.000 tỷ đồng…

H5d.jpg
Khách hàng thực hiện giao dịch tại một chi nhánh của HDBank TPHCM. Ảnh: Minh Huy

Theo thống kê, nửa đầu năm nay, khối lượng TPDN đáo hạn ở mức tương đối thấp, đạt khoảng 56.000 tỷ đồng, tập trung chủ yếu ở nhóm BĐS (chiếm 45%); nửa cuối năm dự kiến có 131.600 tỷ đồng TPDN đáo hạn, trong đó 53% thuộc ngành BĐS, tương đương khoảng 70.000 tỷ đồng.

Theo Tổ chức chuyên cung cấp dữ liệu tài chính và phân tích doanh nghiệp tại Việt Nam FinnGroup, áp lực đáo hạn đạt đỉnh trong tháng 7-2025 với khoảng 17.500 tỷ đồng, sau đó giảm dần còn 6.000-12.000 tỷ đồng/tháng. Trong đó, một số doanh nghiệp có khối lượng lớn trái phiếu đáo hạn gồm Công ty cổ phần Đầu tư Quang Thuận (6.000 tỷ đồng), Trung Nam Land (2.500 tỷ đồng) và Setra (2.000 tỷ đồng)…

Dù vậy, các chuyên gia cho rằng áp lực không quá lớn như thời kỳ khó khăn nhất của thị trường BĐS năm 2023. Bởi, thị trường BĐS đang hưởng lợi từ nhiều yếu tố vĩ mô thuận lợi, gồm: lạm phát tăng nhưng vẫn trong tầm kiểm soát, lãi suất duy trì ở mức thấp, các chỉ số tài khóa như thâm hụt ngân sách, nợ công và nghĩa vụ trả nợ đều trong ngưỡng cho phép của Quốc hội.

“Các vướng mắc pháp lý và thể chế đang từng bước được tháo gỡ. Nhiều doanh nghiệp BĐS có thể xử lý dòng tiền thông qua bán hàng, giảm chiết khấu hoặc chuyển nhượng dự án để trả nợ cho trái chủ”, TS Cấn Văn Lực, chuyên gia kinh tế trưởng BIDV, nhận định.

Đại diện Viện nghiên cứu Kinh tế - Tài chính - Bất động sản Đất xanh (DXS-FERI) cũng nhận định năm nay là thời điểm bản lề cho chu kỳ hồi phục mới của BĐS. Hàng loạt dự án lớn tái khởi động, các chủ đầu tư mới nổi xuất hiện cùng với chính sách pháp lý tháo gỡ là những yếu tố giúp doanh nghiệp tự tin phát hành trái phiếu huy động vốn trong thời gian tới.

Huy động khoảng 245 tỷ USD cho các dự án hạ tầng

Theo báo cáo của VIS Rating và Quỹ Bảo lãnh tín dụng CGIF, Việt Nam đặt mục tiêu huy động khoảng 245 tỷ USD cho các dự án hạ tầng trọng điểm đến năm 2030. Tuy nhiên, vốn ngân sách chỉ có thể đáp ứng khoảng 70% nhu cầu.

Trong bối cảnh ngân sách nhà nước hạn chế và tín dụng ngân hàng ngày càng thu hẹp, thị trường TPDN phải là kênh huy động vốn dài hạn quan trọng, đặc biệt cho các dự án hạ tầng quy mô lớn. Những thay đổi gần đây trên thị trường TPDN, bao gồm tăng cường công bố thông tin, áp dụng xếp hạng tín nhiệm và bảo lãnh tín dụng, đang đặt nền móng cho sự tham gia sâu rộng hơn từ các nhà đầu tư.

Những cải cách pháp lý đang được thúc đẩy nhằm tháo gỡ cho thị trường này hướng tới mục tiêu thu hút dòng vốn tư nhân mạnh mẽ hơn trong giai đoạn tới. Đặc biệt, Nghị định về Trái phiếu hạ tầng sắp được ban hành, dự kiến sẽ tiếp tục tạo đột phá, khi cho phép phát hành trái phiếu hạ tầng ra công chúng mà không cần có lịch sử tài chính.

Tin cùng chuyên mục