Năm 2005 - một năm xảy ra hàng loạt sự kiện kinh tế, chính trị, xã hội, thiên tai- đã để lại ấn tượng sâu sắc, ảnh hưởng rộng lớn tới nền chính trị, kinh tế, an ninh và xã hội của từng khu vực nói riêng và của thế giới nói chung. Nhóm phóng viên Ban Quốc tế – Đối ngoại Báo Sài Gòn Giải Phóng bình chọn những sự kiện quốc tế nổi bật sau:
1. Bốn vụ đánh bom tại các trạm xe điện ngầm và xe buýt ở London (Anh) ngày 7-7 làm 52 người chết. Hai tuần sau đó, vào ngày 21-7, lại thêm 4 vụ nổ bom nhưng không gây thương vong. Điều đáng nói là những kẻ thực hiện các vụ đánh bom đều là người Hồi giáo đã sống nhiều năm ở nước Anh.
2. Sau 38 năm chiếm đóng, từ ngày 15-8 đến 12-9, Israel rút quân và triệt thoái gần 9.000 người tại 17 khu định cư Do Thái ở Dải Gaza và 4 khu ở Bờ Tây, chính thức trao trả Dải Gaza cho Palestine quản lý. Đây là thắng lợi bước đầu của nhân dân Palestine trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc.
3. Trong suốt năm, giá vàng thế giới liên tục tăng giá, cuối năm có lúc đã tăng tới 540 USD/ounce, vượt qua dự đoán của các nhà phân tích thị trường, các chuyên gia nghiên cứu kinh tế thế giới, vượt qua cả quy luật bất di bất dịch: USD tăng thì vàng giảm, USD giảm thì vàng tăng. Song song đó, cơn sốt nhiên liệu cũng không kém phần nóng bỏng khi dầu thô liên tục phá các kỷ lục 60 USD/thùng vào tháng 6 và hơn 70 USD/thùng vào tháng 8. Hầu hết chủ đề chính của các hội nghị thượng đỉnh đều xoay quanh giải quyết vấn đề nguồn năng lượng.
Cờ Palestine tung bay trên Dải Gaza.
4. Khu vực Đại Tây Dương sóng gió bão bùng, với kỷ lục hơn 20 trận bão lớn nhỏ hoành hành, các nhà khí tượng phải lấy cả các mẫu tự Hy Lạp Alpha, Beta, Gamma để đặt cho các trận bão (vì hết tên thông dụng). Trong số này có trận bão Katrina khiến hàng ngàn người Mỹ thiệt mạng, hàng triệu người mất nhà cửa, thiệt hại hơn 100 tỷ USD, hàng chục triệu người phải sơ tán, riêng ở New Orleans trung bình 15.000 người phải sơ tán mỗi ngày để tránh bão, lũ.
5. Thế giới còn chưa hết bàng hoàng khi cơn sóng thần cuồng nộ nhấn chìm hàng ngàn ngôi làng khắp vùng Ấn Độ Dương cuối năm 2004 đầu năm 2005 thì khu vực 3 nước Ấn Độ, Pakistan và Afghanistan ở Nam Á lại bị động đất khủng khiếp làm thiệt mạng ít nhất 87.000 người, khoảng 3 triệu người mất nhà cửa. LHQ cảnh báo, số nạn nhân thiệt mạng có thể tăng vì điều kiện sinh hoạt quá kém tại khu vực động đất khi còn 350.000 người cần được cung cấp nơi ăn chốn ở.
6. Scandal trong chương trình đổi dầu lấy lương thực của LHQ với Iraq lên tới đỉnh điểm khi Phó Tổng thư ký LHQ Louise Frechette tuyên bố từ chức. Trước đó, cựu Ngoại trưởng Ấn Độ Natwar Singh cũng từ chức Bộ trưởng không bộ. Chương trình đổi dầu lấy lương thực của LHQ trị giá 64 tỷ USD kéo dài từ năm 1991 đến năm 2003. Nhiều tổ chức và cá nhân có liên quan trong vụ này, trong đó có con trai Tổng Thư ký LHQ Kofi Annan.
7. Lần đầu tiên khu vực ngoại ô bình yên của thủ đô Paris (Pháp) bùng phát bạo loạn sau sự kiện 2 thiếu niên gốc Phi thiệt mạng vì điện giật khi chạy trốn sự truy đuổi của cảnh sát. Bạo loạn đã lan rộng ra nhiều tỉnh-thành, hơn 10.000 xe hơi bị đốt cháy, hơn 3.000 người bị bắt giữ. Vụ bạo loạn gióng hồi chuông cảnh báo về chính sách tạo sự hội nhập cho người di dân tại các nước châu Âu phát triển. Đến cuối năm, bạo động sắc tộc mang nguồn gốc tôn giáo lại bùng phát tại các bãi biển thơ mộng ở Sydney, Australia. Chính phủ phải huy động hàng ngàn cảnh sát tuần tra suốt ngày đêm, phải họp khẩn cấp để thông qua luật nới rộng quyền hạn cho cảnh sát nhằm chống bạo loạn lan rộng, thậm chí còn đóng cửa các bãi biển để phòng bạo động…
V.A. – V.M.
