Khi những cơn mưa đầu mùa xuất hiện cũng là lúc người dân TP Phú Quốc bắt đầu vào rừng tìm nấm tràm. Mùa nấm tràm chỉ kéo dài trong khoảng một tháng nên người dân bản địa tranh thủ lùng sục các khu rừng tràm để tìm hái nấm trước khi chúng lụi tàn.
Dưới lớp lá tràm khô, những tai nấm đội đất nhú lên theo cơn mưa đầu mùa. Nấm tràm có hình như chiếc ô, thân màu nâu xám, mũ nấm có màu tím nhạt. Thông thường, chúng mọc theo cụm từ 3-5 nấm nằm san sát nhau. Muốn hái nấm, người dân chỉ việc dùng một cây que, gạt sơ lớp lá tràm hoai mục là có thể thu hoạch nấm tràm.
Tại Phú Quốc, người dân bản địa thường tìm đến khu vực Bến Tràm (xã Bãi Thơm), xã Hàm Ninh hoặc Cửa Cạn, nơi có những cánh rừng tràm nước, tràm bông vàng trải dài để lùng tìm nấm tràm. Người dân thường đi thu hái nấm tràm vào thời điểm sáng tinh mơ, đi theo nhóm 3-5 người cho an toàn.
Chị Nguyễn Thị Hiền, người dân ở xã Bãi Thơm, chia sẻ nấm tràm thường chỉ xuất hiện vào đầu mùa mưa và kéo dài khoảng một tháng. Tận dụng thời gian rảnh, nhiều người dân địa phương vào các khu vực rừng tràm để hái nấm, kiếm thêm thu nhập. “Kết thúc mùa nấm tràm, người nào siêng năng, chịu khó di chuyển và có chút may mắn có thể kiếm chục triệu như chơi”, chị Hiền cho biết.
Đầu mùa, giá nấm tràm chưa qua sơ chế khoảng 90.000 – 100.000 đồng/kg trong khi loại đã sơ chế, luộc sẵn bán với giá 150.000 – 200.000 đồng/kg.
Nấm tràm sau khi thu hái xong sẽ được cạo sạch lớp bẩn quanh thân nấm, cắt bỏ chân, rửa sạch và luộc qua với nước muối, lá ổi. Có thể bảo quản nấm trong ngăn mát tủ lạnh 1 tuần hoặc muốn dùng lâu có thể trữ trong tủ đông.
Nấm tràm có vị đắng, nhưng an toàn và tốt cho sức khỏe. Theo đông y, nấm tràm có tác dụng chữa trị mệt mỏi, cảm cúm, nhức đầu, bổ nội tạng nhờ chất tinh dầu tràm. Ngoài ra, vị đắng của nấm tràm còn có tính chất thanh nhiệt, giải độc, giã rượu…
Người dân bản địa Phú Quốc thường chế biến thành các món xào, kho và đặc biệt là canh nấm tràm, lẩu nấm tràm. Món canh nấm tràm thường nấu với thịt gà, thịt bò, tôm, mực và trứng. Vị hơi đắng của nấm tràm kết hợp cùng các nguyên liệu đi cùng khiến du khách đã một lần thưởng thức món ăn phải nhớ mãi.
