“Trung Quốc đang gia tăng nỗ lực thách thức ưu thế quân sự của Mỹ về không quân và vũ trụ, buộc Lầu Năm Góc tìm kiếm công nghệ, hệ thống mới để duy trì vị thế của mình”, đó là lời thừa nhận của Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert Work trước các chuyên gia hàng không và vũ trụ hôm 22-6.
Theo Reuters, ông Work cho biết Trung Quốc đã nhanh chóng san bằng khoảng cách về công nghệ trong việc chế tạo máy bay tàng hình, máy bay trinh sát tiên tiến, tên lửa tinh vi và những thiết bị chiến tranh điện tử hàng đầu. Ông Work cho biết, trong khi hy vọng về một mối quan hệ mang tính xây dựng với Trung Quốc, Lầu Năm Góc “không thể lơ là” những lĩnh vực mang tính cạnh tranh với Trung Quốc, đặc biệt là trong lĩnh vực quân sự, một lĩnh vực mà theo ông là Trung Quốc “tiếp tục cải thiện với tốc độ rất ấn tượng”.
Ông Work phát biểu tại hội nghị về Sáng kiến nghiên cứu không gian vũ trụ Trung Quốc. Hội nghị diễn ra cùng lúc với diễn đàn chiến lược và kinh tế Mỹ - Trung tại Washington. Được hỏi về thời điểm diễn ra hội nghị, ông Work cho biết các nhà lãnh đạo Mỹ và Trung Quốc đều xem quan hệ song phương mang tính chất “vừa hợp tác vừa cạnh tranh”. Nhưng theo ông Work thì Mỹ “rất hy vọng khía cạnh hợp tác lớn hơn khía cạnh cạnh tranh”.
Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ cũng không ngần ngại chỉ rõ rằng ở lĩnh vực quân sự, Mỹ công khai thừa nhận những công nghệ mà Bắc Kinh đang phát triển. Dẫn nghiên cứu của đại học Havard về sự đối đầu giữa các cường quốc đang trỗi dậy với các cường quốc khác, ông Work nói rằng sự đối đầu này thường dẫn đến chiến tranh. Vì vậy, theo ông, Bộ Quốc phòng Mỹ phải giảm nhiệt sự cạnh tranh quốc tế này.
Theo ông Work, Mỹ cảm nhận rằng sự phòng vệ tốt nhất nằm ở khả năng răn đe mạnh về hạt nhân và vũ khí quy ước, vượt qua bất kỳ đối thủ nào. Mỹ đã dựa vào những công nghệ tiên tiến trong 25 năm qua nhưng giờ đây, những công nghệ ưu việt này đang dần bị xói mòn. Để điều chỉnh, Lầu Năm Góc đang nghiên cứu phát triển các công nghệ mới nhằm duy trì vị thế của mình và hạ thấp chi phí ứng phó với các cuộc tấn công. Vũ khí định hướng năng lượng là một ví dụ, có thể bắn hạ các tên lửa có giá đắt gấp trăm lần nó.
Bàn về tiềm lực quân sự của Mỹ và Trung Quốc, tác giả Bob Lee, viết trên tờ The Diplomat số ra ngày 23-6, dẫn lời các chuyên gia tin rằng nếu tiếp tục xu hướng chi tiêu quốc phòng (lớn thứ hai thế giới sau Mỹ) và xu thế phát triển các loại vũ khí công nghệ cao, tiềm lực quân sự của Trung Quốc sẽ cân bằng với Mỹ trong vòng 15-20 năm tới.
Ông Lee cho rằng Mỹ có tàu sân bay hạt nhân tiên tiến nhất thế giới và các tàu ngầm, cho phép nước này nhanh chóng triển khai sức mạnh trên toàn cầu. Trong khi đó, lực lượng tàu ngầm của Trung Quốc tăng với một tốc độ chưa từng có và hiện nay, Bắc Kinh có nhiều tàu ngầm tấn công hơn so với Mỹ. Trang bị tên lửa JL-2, tàu ngầm hạt nhân của Trung Quốc có thể hoạt động sâu dưới biển trong 3 tháng và phạm vi của chúng mở rộng sang cả các mục tiêu trong đất liền của Mỹ.
Tác giả Bob Lee cho rằng lịch sử cho thấy một cường quốc đang lên chắc chắn sẽ thách thức các cường quốc đã có, thường là thông qua các phương tiện quân sự. Vì vậy, làm thế nào để đối phó với sự trỗi dậy này và đảm bảo đó là sự trỗi dậy trong hòa bình sẽ là một bài toán cho các quan chức Mỹ.
THỤY VŨ
