Tự hào sứ kép gốc Việt

Với con số khá khiêm tốn – 5 chậu - nhưng sứ hoa kép, một trong những loài kỳ hoa dị thảo xuất hiện tại Hội Hoa xuân (HHX) năm nay luôn thu hút sự chú ý của nhiều du khách. Cảm xúc tự hào trỗi dậy trong lòng người Việt đến “Việt Nam hoa” khi biết rằng đây là giống hoa có “quốc tịch” Việt Nam.

• Độc đáo sứ 10 cánh

Ngay phía ngoài khu trưng bày hoa sứ nằm gần cổng vào Trương Định là chậu “Hữu Thọ” - giống hoa sứ kép màu tím. Cây cao chừng 2 gang tay, có một củ lớn như trái bưởi da xanh, bên trên gần chục bông hoa 10 cánh màu tím thẫm rất kiêu sa. Cạnh đó, cây “Thiên Phúc” đa thân với hàng chục bông hoa hồng có họng ửng vàng, củ to đều, mập mạp. Bên cạnh, cũng một cây sứ đa thân nhưng thuộc giống “Duy Lộc”. Củ to, nhỏ không đều nhưng bù lại, cây trổ hàng chục chùm hoa kép đỏ tươi rất bắt mắt.

Đặc biệt, là cây “Thiên Phúc” dáng bay. Cây có 1 cốt (thân), chổng ngược bộ rễ mập mạp, bóng loáng lên khỏi mặt đất, thân nằm ngang, nâng đỡ trên 20 bó hoa “Thiên Phúc” rực rỡ. Ngoại trừ “Hữu Thọ” khá khiêm tốn về hoa, mật độ hoa ở các chậu hoa sứ khác đều khá dày. Núp dưới những đóa hoa đã nở bung rực rỡ là từng chùm nụ chúm chím đủ kích cỡ cho thấy đây là những cây khá siêng hoa. Đó là 3 giống sứ kép (ghép chung từ cuối lại có tên là Phúc – Lộc – Thọ) có mặt trong “Việt Nam hoa”. Khác với các giống sứ thông thường (gồm 5 cánh), giống sứ kép hoa gồm 10 cánh (2 tầng). Về giá trị kinh tế, hoa sứ kép đắt gấp nhiều lần hoa sứ thường.

Nghệ nhân Nguyễn Phúc Ánh (còn gọi là Út Ánh, ngụ huyện Bình Chánh, TPHCM), chủ nhân của chậu “Thiên Phúc” dáng bay tiết lộ: ban đầu, cây “Thiên Phúc” là một cốt dáng trực. Sau đó, ông làm cho héo, thối 1 phần gốc và biến thành “Thiên Phúc” có dáng bay như hiện nay.

Với hoa sứ kép, nếu cây gốc mà “sung” thì 10 cánh hoa nở đều, to đẹp, nếu cây gốc mà “si” 5 cánh hoa ở tầng ngoài nở bung còn 5 cánh hoa ở tầng trong lại cúp. Đặc biệt, nếu cây quá “sung”, hoa có thể đột biến lên… 3 tầng với 15 cánh! Theo ông Ánh, vào dịp 30-4 tới, có thể giống sứ hoa kép 3 tầng sẽ ra mắt người yêu hoa.

• Tự hào thương hiệu hoa Việt Nam

“Cha đẻ” của giống hoa sứ kép là anh Nguyễn Ngọc Long (còn gọi là Long “xương rồng”, ngụ huyện Hóc Môn, TPHCM).

Về cơ duyên “gặp” được hoa sứ kép, anh Long hồ hởi: Khoảng năm 2004, anh đem ươm đại trà hàng ngàn cây sứ. Thời gian sau, một trong số hàng ngàn cây đó cho ra hoa 10 cánh màu đỏ! Tuy nhiên, suốt 2 năm liền sau đó, tin vui trên bị “bưng bít”, chưa được anh công bố rộng rãi vì đó là quãng thời gian anh thử nghiệm, kiểm tra tính ổn định về tính chất cánh kép của giống này.

Đầu năm 2007, hoa sứ 10 cánh trên mang tên Ngọc Tú Cầu xuất hiện trên thị trường khiến người yêu hoa xôn xao. Sau đó, anh Nguyễn Tiến Dũng (tức Dũng Bát Tiên) giới thiệu sang bên Thái Lan. Bẵng đi một thời gian, các bạn Thái Lan bung ra hàng loạt hoa sứ cánh kép, tạo ra cơn sốt tại thị trường Thái, “lây lan” qua Indonesia, Singapore, Đài Loan – Trung Quốc… Ở các nơi, giới kinh doanh thường ghi nguồn gốc “Việt Nam” cho giống sứ cánh kép trên.

Anh Long cho biết thêm, sau khi ghép ngồi (đặt bo sứ cần ghép lên thân sứ đã được cắt ngang, phẳng và cố định lại) khoảng 7-8 tuần (đối với cây gốc “sung”), bo ghép có thể cho ra hoa. Sau 2 năm, miệng mối ghép hoàn toàn liền. Ngoài ra, chúng ta có thể thụ phấn chéo để tạo ra hoa sứ kép với màu sắc đa dạng hơn.

Các nghệ nhân trên cho biết, chủ đề của HHX năm nay là “Việt Nam hoa” nên việc xuất hiện giống hoa lạ có nguồn gốc VN là niềm tự hào của các nghệ nhân Việt Nam

ĐƯỜNG LOAN