Tính đến ngày 4-5-2005, Sở Kế hoạch Đầu tư TPHCM đã cấp phép thành lập doanh nghiệp (DN) và đăng ký kinh doanh ngành nghề du lịch cho hơn 5.000 công ty. Vậy nhưng, chỉ có 315 DN tiến hành đăng ký giấy phép hành nghề và ký quỹ tại Sở Du lịch. Số DN còn lại làm gì và đi đâu?
- Du lịch chui: có mặt khắp nơi
Thật ra không phải chỉ có 7% DN du lịch hoạt động kinh doanh, con số DN du lịch đang rao bán tour trên thị trường hiện nay lớn hơn nhiều. Nhưng phần lớn là bán tour… chui! Sở Du lịch TPHCM đã nhận được nhiều lá đơn khá đặc biệt. Đó là đơn của các khách sạn ở Phú Quốc, ở Huế nhờ Sở giúp đòi… nợ khó đòi của một số công ty du lịch ở TPHCM. Rà soát lại danh sách DN đăng ký tại Sở Kế hoạch-Đầu tư, Sở Du lịch mới phát hiện ra các công ty:
Đón khách nước ngoài tại sân bay và đưa họ đi tour chui, đang là hiện tượng báo động. Ảnh: T.L.
Công ty TNHH Dịch vụ du lịch Tân Thế Giới - New World Tourist (không phải Du lịch Tân Thế Giới Atlas), Công ty Du lịch Oanh Sử, Công ty Du lịch Hoàng Vũ…, đều chưa đăng ký hoạt động nhưng đã chào bán tour.
Sau vài đoàn khách đi tour với số nợ các khách sạn và nhà hàng lên đến vài chục triệu đồng, các công ty này liền “đánh bài chuồn”! Truy tìm tận nơi, công an mới phát hiện các công ty này đều đã thay đổi địa chỉ kinh doanh và trốn mất biệt.
Một cuộc thanh tra đột xuất khác ngay tại sân bay Tân Sơn Nhất mới đây, các cơ quan quản lý còn phát hiện một hiện tượng mới: từ phòng vé máy bay đến công ty dịch vụ tư vấn hôn nhân cũng nhảy vào làm… tour! Đối tác của các công ty này là… một người Đài Loan, vào VN sinh sống và làm việc tại một văn phòng đại diện.
Chỉ trong vòng 1 năm, ông Tseng Chi Ming đã đưa vào Việt Nam và bán tour chui cho 269 du khách Đài Loan, chưa kể 250 du khách Đài Loan khác đi du lịch kết hợp tìm và cưới vợ Việt Nam. Toàn bộ hoạt động làm tour chui của ông Ming được hợp thức hóa dưới tên của Công ty TNHH Việt Phước, văn phòng tại 27 Trần Hưng Đạo, Q.5 (giấy phép đăng ký kinh doanh dịch vụ tư vấn hôn nhân!?), cứ mỗi du khách trả cho một chương trình tour du lịch VN 5 ngày 4 đêm là 500 USD, ông Ming thối lại huê hồng cho Việt Phước 2 USD/khách.
Tương tự, khi tiến hành kiểm tra phòng vé máy bay của Công ty Tân Phi Việt (319, Phạm Ngũ Lão, Q.1), các cơ quan chức năng cũng phát hiện dù chưa được cấp phép kinh doanh lữ hành, phòng vé này đã đặt phòng cho 886 khách nước ngoài, thuê xe và các dịch vụ khác 78 triệu đồng. Phòng vé này còn cho các nhân viên người Đài Loan của Công ty Hong Yi (Đài Loan) sử dụng trụ sở, số fax, điện thoại để hoạt động và bán vé máy bay, tổ chức tour cho khách của Hong Yi khi vào VN.
Danh sách các công ty du lịch hoạt động chui đang ngày càng dài hơn. Không chỉ tồn tại trong các DN Việt Nam, khá nhiều nhà đầu tư du lịch chui đến TPHCM từ Hàn Quốc, Đài Loan… Từ năm 2003 đến nay số vụ kinh doanh tour chui, cho thuê công ty núp bóng kinh doanh, hoặc lập công ty làm tour rồi quỵt nợ, bỏ trốn… bị phát hiện lên đến vài chục vụ hàng năm. Riêng 4 tháng đầu năm nay, số vụ bị phát hiện và xử phạt đã lên đến 46 vụ.
Hiện tượng này đã lan ra cả thị trường Nhật Bản. Công ty MS Tourist (Nhật Bản) sau một thời gian liên kết các công ty du lịch TPHCM làm tour cho du khách Nhật, đã “nhảy” luôn vào thị trường TPHCM để tự do đưa đón khách, làm tour chui từ A đến Z, mà không cần bất kỳ giấy tờ nào. Công ty này hoạt động đến 5 tháng mới bị Thanh tra Sở Du lịch TPHCM phát hiện, với số khách Nhật đưa vào VN lên đến 535 người, doanh thu hơn 1,8 tỷ đồng.
- 1.001 kiểu lách
Tại sao còn nhiều DN du lịch thích hoạt động chui? Thật ra, chui là để trốn thuế, và trốn luôn chuyện ký quỹ! (Để hạn chế tình trạng quá nhiều DN không đủ điều kiện kinh doanh hoạt động, Luật Du lịch quy định DN kinh doanh lữ hành quốc tế phải ký quỹ 250 triệu đồng, DN lữ hành nội địa phải ký quỹ 50 triệu đồng, phải có hướng dẫn viên có thẻ hành nghề…). Chỉ mới rà soát trên 2 “công ty chui” Hồng Hải và MS Tourist, tuần qua, Cục Thuế TPHCM đã ra quyết định truy thu thuế trên 540 triệu đồng. Còn số DN trong và ngoài nước chọn cách hoạt động chui trốn thuế, trốn ký quỹ lên đến hàng ngàn.
Gần đây, khi các cơ quan chức năng siết chặt khâu quản lý, thị trường kinh doanh du lịch đã bắt đầu xuất hiện tình trạng 1.001 kiểu lách. Sở Du lịch đã từng nắm trong tay các tờ bướm quảng cáo chào tour của Công ty Du lịch Tân Phú, nhưng khi cán bộ Sở Du lịch đến kiểm tra vì hoạt động chui chưa đăng ký và ký quỹ, thì đơn vị này giải trình rằng họ là một nhánh của Công ty Du lịch CU Tourist. Trong khi theo quy định của Luật DN, chi nhánh công ty phải ghi rõ tên công ty và không được giao dịch với danh nghĩa là một công ty độc lập.
Mới đây, khi đến kiểm tra Công ty Du lịch Hoa Phượng Đỏ, Sở Du lịch phát hiện cách lách mới theo kiểu “hồn Trương Ba, da hàng thịt”. Tức là trong danh sách được Sở KH-ĐT TPHCM cấp phép có Công ty Cổ phần TM và dịch vụ du lịch Hoa Phượng Đỏ tại số 646 Phan Văn Trị, Gò Vấp hẳn hoi, nhưng công ty này đang kinh doanh chui, chưa ký quỹ.
Khi đến kiểm tra, lãnh đạo công ty này giải thích rằng, họ chỉ là Trung tâm Du lịch Hoa Phượng Đỏ, chi nhánh của một công ty hợp pháp khác là Công ty TNHH Kim Điệp. Chỉ có điều kỳ lạ là nếu Trung tâm Hoa Phượng Đỏ khác Công ty Du lịch Hoa Phượng Đỏ thì tại sao cả 2 nơi này đều sử dụng cùng một số điện thoại đăng ký, cùng một mặt bằng kinh doanh?
Tất nhiên, sự nhập nhằng này đang được các cơ quan chức năng điều tra. Nhưng một thực trạng cần báo động khác, đó là với Luật DN khá thông thoáng hiện nay, con số hơn 4.700 DN đăng ký kinh doanh ngành nghề du lịch đã được Sở KHĐT cấp phép chưa tiến hành các điều kiện kinh doanh tại sở quản lý chuyên ngành như quy định, đang là một nỗi lo. Bởi lẽ, hầu hết các công ty chui đều nhắm vào lực lượng tiêu dùng thích giá rẻ như các trường học, các khu công nghiệp.
Ai sẽ bảo đảm an toàn cho du khách nếu đi với các công ty chui, sử dụng xe hết hạn sử dụng và không mua bảo hiểm? Tình hình này còn đáng báo động ở chỗ không loại trừ tình trạng DN lợi dụng sự thông thoáng của luật để mở cửa kinh doanh chui rồi quỵt nợ, bỏ trốn, sau đó lại xuất hiện dưới tên gọi của một công ty khác, giấy phép kinh doanh khác.
THU THỦY
