Viện Nghiên cứu hòa bình quốc tế Stockholm (SIPRI) vừa công bố báo cáo cho thấy buôn bán vũ khí trên toàn thế giới trong 5 năm qua đã tăng ở mức cao nhất kể từ thời Chiến tranh lạnh.
Chỉ tăng, không giảm
Các nước xuất khẩu vũ khí lớn nhất trong thời gian từ năm 2012 đến 2016 là Mỹ, Nga, Trung Quốc, Pháp và Đức, chiếm 74% lượng vũ khí xuất khẩu, trong đó Mỹ và Nga chiếm tới 56%. Báo cáo cho thấy lượng vũ khí mà các nước châu Á, châu Đại Dương và Trung Đông mua tăng mạnh, trong khi nhập khẩu vũ khí vào châu Âu, châu Mỹ và châu Phi giảm đôi chút. Lượng vũ khí nhập khẩu vào các nước châu Á và châu Đại Dương giai đoạn 2012-2016 tăng 7,7% so với 5 năm trước đó và chiếm 43% lượng vũ khí giao dịch toàn thế giới.
Giai đoạn 2012-2016, Mỹ vẫn đứng đầu với lượng vũ khí xuất khẩu tăng 21% so với giai đoạn 2007-2011, trong đó một nửa xuất sang Trung Đông. Mỹ xuất khẩu vũ khí sang ít nhất 100 quốc gia, chủ yếu là máy bay chiến đấu mang tên lửa hành trình và các loại vũ khí có độ chính xác cao, cũng như hệ thống phòng không và chống tên lửa hiện đại thế hệ mới nhất.
Trong khi đó, vũ khí của Nga chủ yếu bán sang các nước Ấn Độ, Trung Quốc và Algeria... tăng 4,7% so với 5 năm trước. Trung Quốc đứng vị trí thứ 3, chiếm 6,2% lượng vũ khí xuất khẩu toàn cầu trong giai đoạn 2012-2016.
Vùng Vịnh chuộng công nghệ cao
Theo SIPRI, nhập khẩu vũ khí của các nước Trung Đông từ giai đoạn 2007-2011 đến giai đoạn 2012-2016 tăng 86%, chiếm 29% lượng nhập khẩu vũ khí của thế giới. Trong giai đoạn này, Saudi Arabia đứng thứ 2 trong số các nước nhập khẩu vũ khí với mức tăng 212%. 5 năm gần đây, phần lớn các nước Trung Đông tăng cường mua vũ khí hiện đại, chủ yếu từ Mỹ và châu Âu. Mặc dù giá dầu thấp, các nước khu vực này trong năm 2016 vẫn tiếp tục tăng cường nhập khẩu vũ khí trong bối cảnh các cuộc xung đột và căng thẳng trong khu vực gia tăng.
Một màn trình diễn tại triển lãm quốc phòng quốc tế Trung Đông ngày 19-2. Ảnh: Reuters
Theo nhận định của giới chuyên gia, vùng Vịnh sẽ tiếp tục là thị trường chủ chốt của các nhà cung cấp vũ khí trong năm 2017. Giám đốc điều hành tập đoàn chế tạo vũ khí Lockheed Martin, chi nhánh Các tiểu vương quốc Arab thống nhất (UAE), ông Robert S. Harward, cho rằng môi trường an ninh không ổn định, các nước vùng Vịnh đang đứng trước nhiều thách thức chưa từng thấy, là nhân tố thúc đẩy hoạt động mua sắm vũ khí trong khu vực.
Báo điện tử Gulf News của UAE dẫn các nguồn thạo tin cho biết, Boeing Defence, Space & Security’s business, thuộc tập đoàn Boeing (Mỹ), hiện chiếm khoảng 30% doanh số bán vũ khí của thế giới. Boeing có thể tiếp tục chứng kiến các cơ hội tăng trưởng khởi sắc, nhất là tại các khu vực Trung Đông và châu Á - Thái Bình Dương.
Chuyên gia cấp cao Theodore Karasik, thuộc hãng phân tích Gulf State Analytics có trụ sở tại Mỹ, nhận định rằng các xu thế hiện nay cho thấy sự tăng trưởng ở nhiều phân khúc thị trường, trong đó không chỉ có hàng không vũ trụ mà còn cả an ninh mạng, thông tin liên lạc và thiết bị kiểm soát bạo động. Ông Karasik cũng lưu ý rằng, quy định về quản lý buôn bán vũ khí quốc tế (ITAR) của Mỹ vẫn sẽ ảnh hưởng đến doanh số bán vũ khí của nước này tại khu vực Trung Đông và Bắc Phi.
Ông Karasik nhận định, cơ hội cho các nhà cung cấp vũ khí tại thị trường Trung Đông năm 2017 nằm ở các lĩnh vực công nghệ. Các hệ thống tự động, thiết bị mạng và thông tin liên lạc tiếp tục là mối quan tâm lớn nhất của các quốc gia ở Trung Đông và Bắc Phi.
VIỆT ANH (tổng hợp)
