Cấp mã định danh cho từng thửa đất: Dễ dàng theo dõi biến động, tránh rủi ro pháp lý

Cập nhật dữ liệu, xây dựng mã định danh

Cục Quản lý đất đai đề nghị các Sở NN-MT khẩn trương triển khai việc chỉnh lý và tổ chức lại CSDL đất đai theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp; đồng thời bổ sung thông tin về mã định danh thửa đất để sẵn sàng kết nối, tích hợp hệ thống địa danh địa điểm quốc gia, nền tảng địa chỉ số quốc gia và các CSDL quốc gia khác. Theo đó, mỗi thửa đất chỉ có duy nhất một mã định danh gồm 12 ký tự được mã hóa theo vị trí trong hệ tọa độ quốc tế WGS84 của thửa đất và được mã hóa theo tọa độ địa lý.

Quy trình xây dựng mã định danh thửa đất gồm 4 bước: xác định điểm đặc trưng của thửa đất; tính chuyển vị trí từ hệ tọa độ VN2000 của Việt Nam sang hệ tọa độ quốc tế WGS84; mã hóa vị trí điểm đặc trưng của thửa đất; cập nhật mã định danh của thửa đất vào CSDL đất đai. Đối với trường hợp hợp thửa khi hai hoặc nhiều thửa đất được chỉnh lý biến động thành thửa đất mới thì mã định danh của thửa đất mới sẽ được xác định lại theo 4 bước trên. Mã định danh của các thửa đất cũ được chuyển sang lưu trữ, tạo sự liên kết giữa các mã định danh của các thửa đất cũ với mã định danh mới và quản lý theo nguyên tắc quản lý thông tin lịch sử biến động của thửa đất.

Để triển khai xây dựng mã định danh thửa đất, Sở NN-MT TPHCM vừa có văn bản giao cho đơn vị liên quan rà soát, sắp xếp, phân loại, đánh giá thực trạng hồ sơ, tài liệu, dữ liệu đất đai theo từng đơn vị hành chính cấp xã để xác định khối lượng phải hoàn thiện CSDL đất đai của thành phố. Việc đánh giá phải đảm bảo nguyên tắc “đúng, đủ, sạch, sống, thống nhất, dùng chung”. Song song với việc cập nhật chỉnh lý CSDL, phải bổ sung thông tin mã định danh thửa đất để kết nối tích hợp với nền tảng địa chỉ số quốc gia và CSDL quốc gia khác.

Theo Sở NN-MT TPHCM, đối với nơi đã xây dựng CSDL đất đai thì tiến hành rà soát, bổ sung thông tin, xác thực CCCD của các chủ sử dụng đất. Đối với nơi chưa hoàn thiện CSDL đất đai thì tổ chức thu thập sổ hồng và thông tin về CCCD, số hóa tài liệu, hồ sơ đất đai của các thửa đất ở, nhà ở để phục vụ công tác kết nối, chia sẻ với CSDL quốc gia về dân cư, phục vụ đơn giản hóa thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp.

Bổ sung cơ sở pháp lý, có lộ trình triển khai

Theo ThS Ngô Gia Hoàng (giảng viên Khoa Luật Thương mại - Trường Đại học Luật TPHCM), mã định danh được tạo dựa trên vị trí địa lý của thửa đất và đảm bảo “một thửa - một mã”, sẽ là “căn cước số” theo vị trí địa lý của thửa đất trên toàn quốc. Việc gắn mã định danh cho từng thửa đất có ý nghĩa quan trọng trong hiện đại hóa và số hóa quản lý đất đai, sẽ giúp cơ quan quản lý dễ dàng theo dõi biến động, tránh trùng lặp và sai lệch trong hồ sơ.

Đồng thời, CSDL đất đai được đồng bộ hóa và tích hợp với hệ thống thông tin quốc gia, tạo nền tảng cho việc quy hoạch, thu thuế, cấp phép xây dựng và kiểm kê đất đai minh bạch, chính xác hơn. Ngoài ra, việc định danh thửa đất mang lại sự an tâm về quyền lợi hợp pháp, vì thông tin đất đai được ghi nhận, lưu trữ và tra cứu minh bạch; hạn chế phải đối chiếu nhiều giấy tờ, giảm rủi ro pháp lý.

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, Luật Đất đai 2024 và các văn bản hướng dẫn thi hành chưa có khái niệm hay quy định cụ thể về mã định danh thửa đất. Các điều khoản liên quan đến đăng ký đất đai, hồ sơ địa chính chỉ quy định việc xác định thửa đất theo tờ bản đồ địa chính, số thửa, diện tích, loại đất, mục đích sử dụng…, chứ chưa chuẩn hóa dưới dạng mã số định danh duy nhất.

Do đó, dưới góc độ pháp lý, khi triển khai mã định danh thửa đất chưa có cơ sở pháp lý điều chỉnh trực tiếp. Nói cách khác, việc gắn mã định danh hiện nay chưa được luật hóa. Nếu áp dụng, phải bổ sung quy định vào Luật Đất đai hoặc ban hành văn bản dưới luật để quy định cụ thể cách thức cấp, quản lý, điều chỉnh mã định danh.

TS Phạm Viết Thuận, Viện trưởng Viện Kinh tế tài nguyên và môi trường TPHCM, nhìn nhận, việc gắn mã định danh cho từng thửa đất sẽ gặp một số khó khăn như CSDL địa chính chưa hoàn thiện và chưa đồng bộ ở nhiều địa phương, nhất là khu vực nông thôn, miền núi, khiến việc thu thập và chuẩn hóa thông tin mất nhiều thời gian, công sức; nhiều thửa đất chưa có giấy chứng nhận hoặc còn vướng tranh chấp, dẫn đến khó xác định dữ liệu đầu vào để cấp mã định danh chính xác; hạ tầng kỹ thuật và nhân lực còn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu số hóa, cập nhật dữ liệu thường xuyên; nguy cơ sai sót khi nhập liệu, lộ lọt dữ liệu... Do đó, cần có lộ trình triển khai theo từng giai đoạn, ưu tiên khu vực đã có dữ liệu số, đồng thời ban hành hướng dẫn pháp lý rõ ràng, tăng cường đào tạo cán bộ và đẩy mạnh truyền thông để tạo sự đồng thuận từ phía người dân.