Phát biểu tại hội nghị, Chủ tịch UBND TP Cần Thơ Trần Văn Lâu nhấn mạnh, từ ngày 1-7-2025, TP Cần Thơ chính thức mở rộng địa giới hành chính thông qua hợp nhất với hai tỉnh Sóc Trăng và Hậu Giang. Đây là bước ngoặt quan trọng, không chỉ mở rộng quy mô dân số và không gian phát triển mà còn hợp lực các nguồn lực kinh tế, tài nguyên, tạo đà phát triển mạnh mẽ hơn.
Theo Chủ tịch UBND TP Cần Thơ, việc hợp nhất giúp thành phố có thêm dư địa để quy hoạch các khu công nghiệp, đô thị và trung tâm logistics quy mô lớn. Với vị thế trung tâm vùng và là đô thị loại I trực thuộc Trung ương, TP Cần Thơ đóng vai trò đầu mối kết nối giữa TPHCM và các địa phương ĐBSCL, đồng thời là cửa ngõ quốc tế của toàn vùng.
Hiện hạ tầng giao thông của TP Cần Thơ đang được đầu tư đồng bộ, với các tuyến cao tốc trọng điểm, tạo thành mạng lưới liên kết nhanh chóng với các trung tâm công nghiệp lớn trong cả nước. Thành phố còn là trung tâm đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao với hệ thống trường đại học, viện nghiên cứu lớn, tạo thuận lợi cho hợp tác chuyển giao công nghệ và đào tạo nhân lực. Với những lợi thế vượt trội, TP Cần Thơ đang nỗ lực trở thành cực tăng trưởng mới của cả nước, là điểm đến hấp dẫn cho các nhà đầu tư quốc tế, đặc biệt là doanh nghiệp Nhật Bản.
Hiện TP Cần Thơ có 13 dự án đầu tư từ Nhật Bản với tổng vốn khoảng 1,6 tỷ USD. Trong đó nổi bật là Dự án Trung tâm thương mại AEON MALL Cần Thơ với quy mô hơn 8,6ha, tổng mức đầu tư 216 triệu USD và Nhà máy Nhiệt điện Ô Môn II do Liên danh Tổng Công ty Cổ phần Thương mại Xây dựng (Việt Nam) và Tập đoàn Marubeni (Nhật Bản) đầu tư với công suất 1.050 MW, tổng vốn đăng ký đầu tư 1,3 tỷ USD. Khi các Dự án đưa vào hoạt động, sẽ góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của TP Cần Thơ và khu vực lân cận.
Một trong những dấu ấn đáng chú ý trong quan hệ hợp tác Việt Nam – Nhật Bản thời gian qua là lô hàng 500 tấn gạo Japonica carbon thấp từ TP Cần Thơ đã được xuất khẩu thành công sang thị trường Nhật Bản vào tháng 5-2025, đáp ứng đầy đủ các tiêu chuẩn khắt khe về chất lượng và môi trường.
Từ kết quả này, TP Cần Thơ bày tỏ mong muốn tăng cường kết nối đầu tư – thương mại với các đối tác Nhật Bản. Thành phố kêu gọi các doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư vào lĩnh vực chế biến nông – thủy sản, công nghệ bảo quản và đặc biệt là hợp tác xây dựng trung tâm logistics quy mô lớn phục vụ toàn vùng ĐBSCL.
Ngoài ra, TP Cần Thơ cũng kỳ vọng được hợp tác chuyển giao công nghệ Nhật Bản trong truy xuất nguồn gốc, chế biến sâu và bảo quản nông sản. Thành phố khuyến khích mô hình liên kết ba bên giữa nông dân – doanh nghiệp – nhà phân phối Nhật Bản nhằm tạo đầu ra ổn định, bền vững cho các sản phẩm chủ lực.
Trong khi đó, đại diện tỉnh Cà Mau cho biết, địa phương có hơn 450.000ha nuôi trồng thủy sản, đứng đầu cả nước về xuất khẩu tôm với kim ngạch sang Nhật Bản khoảng 120 triệu USD/năm; có 2 hệ sinh thái (mặn và ngọt); có 2 Vườn Quốc gia, khu Ramsar thế giới được UNESCO công nhận là Khu dự trữ sinh quyển thế giới.
Hiện tỉnh có 3 dự án FDI từ Nhật Bản với tổng vốn 119,75 triệu USD; 7 dự án ODA từ JICA với tổng vốn hơn 87 tỷ đồng; từ năm 2020 đến nay, Nhật Bản viện trợ không hoàn lại cho tỉnh 6 dự án giáo dục, y tế với tổng vốn trên 12 tỷ đồng.
Về năng lượng, Cà Mau có 14 dự án điện gió đang vận hành (với tổng công suất 694,2MW), cùng 33 dự án điện gió (tổng công suất 2.686MW) và 2 dự án điện mặt trời tập trung tổng công suất 100MW đang kêu gọi đầu tư. Ngoài ra, Nhà máy nhiệt điện khí LNG 3.200MW, tổng vốn 4 tỷ USD cũng đang hoàn tất thủ tục đầu tư.
Trên cơ sở nghiên cứu tiềm năng và thế mạnh của Nhật Bản, Cà Mau bày tỏ mong muốn được hợp tác toàn diện với các đối tác Nhật Bản trong các lĩnh vực khoa học công nghệ, chuyển đổi số trong nông nghiệp thông minh, chính quyền số, cải cách hành chính, du lịch và dịch vụ công.
Bên cạnh đó, nhằm ứng phó tình trạng ngập úng tại các đô thị trọng điểm do ảnh hưởng của triều cường, tỉnh đang tìm kiếm nguồn vốn ODA để đầu tư cải tạo hạ tầng giao thông, hệ thống cấp thoát nước và chống ngập. Với kinh nghiệm dày dạn trong thiết kế, vận hành các công trình hạ tầng thích ứng biến đổi khí hậu, Nhật Bản được kỳ vọng sẽ là đối tác chiến lược hỗ trợ Cà Mau xây dựng các mô hình phát triển bền vững và hiệu quả.
Tại hội nghị, nhiều doanh nghiệp Nhật Bản bày tỏ quan tâm và ghi nhận các đề xuất hợp tác đầu tư từ lãnh đạo các địa phương vùng ĐBSCL.
Bà Obuchi Yuko, Chủ tịch Liên minh Nghị sĩ Hữu nghị Nhật – Việt, đánh giá cao tiềm năng phát triển của Việt Nam với tốc độ tăng trưởng kinh tế thuộc nhóm cao nhất khu vực ASEAN, ngày càng khẳng định vai trò trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Theo bà Obuchi, Hội nghị Gặp gỡ Nhật Bản – Khu vực ĐBSCL là dịp quan trọng để doanh nghiệp hai nước và các địa phương như TP Cần Thơ, Vĩnh Long, Tây Ninh, Đồng Tháp, An Giang, Cà Mau cùng trao đổi định hướng phát triển toàn vùng, mở rộng hợp tác trên nhiều lĩnh vực.
Chủ tịch Liên minh Nghị sĩ Hữu nghị Nhật – Việt khẳng định sẽ tiếp tục thúc đẩy giao lưu, hợp tác giữa hai nước, góp phần đưa quan hệ đối tác chiến lược Việt Nam – Nhật Bản phát triển sâu sắc, hiệu quả và bền vững hơn trong thời gian tới.
