Tại lễ hội, người miền biển trình diễn kỹ nghệ phi lê, chế biến cá ngừ đại dương, còn người dân đại ngàn giới thiệu thổ cẩm, đan lát và văn hóa cà phê độc lạ của người Jrai.
Tinh hoa rừng - biển
Trong các chiều 29, 30-8, hàng ngàn người dân và du khách đến Công viên Thiếu nhi (đường An Dương Vương, phường Quy Nhơn, tỉnh Gia Lai) trải nghiệm, thưởng thức, mua sắm tại không gian ẩm thực lễ hội “Món ngon từ đất bazan và biển” - trong khuôn khổ lễ hội “Tinh hoa đại ngàn – biển xanh hội tụ”. Mỗi chiều, các đầu bếp trong nước, quốc tế sẽ mổ, phi lê một con cá ngừ đại dương dài khoảng 1,5m, nặng trên 50kg, chế biến thành 5.000 suất ăn phục vụ du khách.
Theo ông Cao Thanh Thương, Giám đốc Sở NN-MT tỉnh Gia Lai (đơn vị chủ trì lễ hội), lễ hội lựa chọn cá ngừ đại dương và cà phê làm nguyên liệu chủ đạo - đây là những sản phẩm tiêu biểu của miền biển và đại ngàn Gia Lai. Từ 2 nguyên liệu này, các đầu bếp sáng tạo nên nhiều món kết hợp độc đáo như: cá ngừ, cà phê, cơm lam; cá ngừ, cà phê, bánh mì; cá ngừ, cà phê và các loại thức uống; cá ngừ và hạt mắc ca…
Ngoài ra, lễ hội quy tụ 94 gian hàng của 33 đơn vị, làng nghề truyền thống từ rừng xuống biển. Bên cạnh những gian hàng ẩm thực, du khách còn được trải nghiệm các không gian giới thiệu sản phẩm OCOP, đặc sản làng nghề, thổ cẩm, đan lát, nhạc cụ Tây Nguyên… Đáng chú ý, du khách và người dân còn được trải nghiệm một không gian cà phê Gia Lai với nhiều công thức chế biến độc đáo.
Tham quan lễ hội, nhiều du khách thích thú với các gian hàng, không gian trưng bày của đồng bào Jrai đến từ phố núi Pleiku. Chị Bùi Thị Tuyết Nhung (du khách TPHCM) chia sẻ: “Tôi rất ấn tượng với các không gian, cách thức trưng bày gian hàng người miền núi Gia Lai. Trong gian hàng của họ trình bày kỳ công, kết hợp giữa trình diễn và giới thiệu sản phẩm, thể hiện trách nhiệm, sự cầu thị của họ với di sản của dân tộc mình".
Đến với lễ hội, nghệ nhân Pyưi' (50 tuổi, ở làng Phung, xã Biển Hồ, tỉnh Gia Lai) giới thiệu đến các du khách về nghệ thuật dệt thủ công thổ cẩm truyền thống của dân tộc Jrai. Bà kể rằng, người làng Phung đến nay vẫn giữ nguyên hình thức dệt thổ cẩm bằng khung dệt. Thổ cẩm nơi đây độc đáo, hoa văn phong phú, lấy cảm hứng từ đời sống, lao động và sinh hoạt của buôn làng Jrai.
“Tham gia lễ hội lần này, chúng tôi mang theo cả khung dệt, sản phẩm đang dệt cho đến lúc hoàn thiện. Các sản phẩm khá đa dạng, từ mẫu mã truyền thống đến hiện đại, phù hợp cho cả người lớn tuổi lẫn giới trẻ. Đặc biệt, giá cả hợp lý, không đắt đỏ, phù hợp với túi tiền của người dân và du khách”, nghệ nhân Pyưi' chia sẻ thêm.
Có một văn hóa cà phê khác lạ của người Jrai
Chị Y Phương, Trưởng Phòng dịch vụ Bảo tàng Pleiku (tỉnh Gia Lai) chia sẻ, tại lễ hội, nghệ nhân ở các buôn làng Jrai đem đến trưng bày, trình diễn, giới thiệu những sản phẩm tiêu biểu, như: thổ cẩm, đan lát, cà phê, đạo cụ truyền thống Jrai, cơm lam, gà nướng… Đặc biệt nhất là không gian thực hành cà phê truyền thống người Jrai.
Theo chị Y Phương, xưa kia người Jrai khi trồng cà phê Tây Nguyên đã tự sáng tạo cách thưởng thức rất độc đáo. Hạt cà phê được bà con chế biến thủ công, phơi khô, rang bằng chảo, giã trong cối rồi nấu lên để lấy nước uống. Người Jrai dùng cốc lồ ô rót cà phê, thêm chút muối hột và thưởng thức vào buổi sáng để tinh thần tỉnh táo làm việc. Từ đó, hình thành nên một văn hóa cà phê thủ công có lịch sử cả trăm năm.
"Tại lễ hội, nghệ nhân, người dân Jrai trình diễn các công thức chế biến cà phê thủ công của buôn làng xưa ở Tây Nguyên. Chúng tôi mong muốn tái hiện cách thưởng thức cà phê của người bản địa để giới thiệu đến du khách về một nét văn hóa cà phê khác lạ, hình thành từ quá trình lao động, sản xuất của người đại ngàn", chị Y Phương nói.
Trưởng Phòng dịch vụ Bảo tàng Pleiku bày tỏ: "Chúng tôi mong muốn chính quyền tổ chức nhiều hơn các lễ hội, hội chợ, xúc tiến văn hóa, nông nghiệp các dân tộc, không chỉ ở Quy Nhơn mà còn ở Pleiku, để đặc sản biển – rừng giao lưu, kết nối. Qua đó, người dân, tiểu thương, doanh nghiệp hai miền cùng hợp tác, thúc đẩy liên kết, sản xuất, tiêu thụ sản phẩm".
