Thị trường biến động khi cung vượt cầu
Từ giữa tháng 11-2025 đến nay, thị trường hàng hóa tại TPHCM chịu tác động mạnh bởi 2 yếu tố diễn ra cùng lúc: nguồn cung từ các vùng sản xuất lớn bị chậm do mưa lũ kéo dài và nhu cầu tiêu dùng, gồm cả cho hoạt động từ thiện tăng đột biến trong nhiều thời điểm. Sự cộng hưởng này khiến giá nhiều mặt hàng thiết yếu liên tục biến động, đặc biệt là nhóm rau củ, thực phẩm tươi sống và hàng khô.
Theo đó, chỉ trong vòng 2 tuần (từ 9-11 đến 23-11), giá nhiều loại rau củ tươi tại các chợ truyền thống đã tăng chóng mặt. Các mặt hàng phổ biến như dưa leo, bầu, bí… đồng loạt tăng từ 18.000-22.000 đồng/kg lên mức 35.000-45.000 đồng/kg. Nhóm rau ăn lá tăng mạnh hơn khi xà lách vọt lên 130.000 đồng/kg, hành lá chạm mức 100.000 đồng/kg, bông thiên lý tăng tới 250.000 đồng/kg... Một số tiểu thương cho biết, đây là mức giá cao nhất trong nhiều tháng gần đây, chủ yếu do lượng hàng từ Lâm Đồng, Gia Lai, Đắk Lắk... đổ về TPHCM giảm mạnh vì mưa lũ liên tiếp kéo dài, giao thông bị chia cắt.
Không chỉ có rau củ, nhiều nhóm thiện nguyện và khu dân cư chia sẻ, việc thu mua mì gói, nước suối, bánh ngọt… để hỗ trợ bà con miền Trung trở nên khó khăn hơn vì giá tăng và hàng khan hiếm. Anh Nguyễn Duy Hưng (phường Hiệp Bình Chánh, TPHCM) kể, trong ngày 24-11 đã phải chạy nhiều điểm từ chợ Bình Triệu đến khu vực Tầm Vu nhưng chỉ gom được vài thùng mì gói. Một số loại mì gói từ 110.000 đồng/ thùng đã tăng lên 130.000-140.000 đồng/thùng; nước suối LaVie 300ml tăng từ 65.000 lên 75.000 đồng/thùng; bánh ngọt và sữa tiệt trùng cũng tăng 15.000-30.000 đồng/thùng.
Nhiều cửa hàng tạp hóa, cho biết hàng về đến đâu hết đến đó, vì lượng người mua làm từ thiện tăng đột biến, trùng với thời điểm nguồn hàng bị gián đoạn do mưa lũ. Điều này khiến thị trường trong 2 tuần qua chịu thêm một áp lực lớn cả về nhu cầu lẫn nguồn cung.
“Ngăn đà” tăng giá bằng hàng bình ổn
Trong khi giá ngoài thị trường liên tục tăng nóng, mặt bằng giá tại các hệ thống tham gia chương trình bình ổn của TPHCM lại giữ được ổn định đáng kể. Nhiều loại rau ăn lá vẫn duy trì mức trung bình từ 30.000-90.000 đồng/kg, thấp hơn ít nhất 15% so với giá thị trường, thậm chí ở một số hệ thống siêu thị, giá chỉ bằng phân nửa do được doanh nghiệp trực tiếp khuyến mãi thêm.
Theo ông Nguyễn Minh Hùng, Phó trưởng Phòng Quản lý thương mại, Sở Công thương TPHCM, chương trình bình ổn thị trường đã được duy trì hơn 20 năm và trở thành “thương hiệu” của thành phố. Các doanh nghiệp tham gia phải ký hợp đồng thu mua dài hạn, dự trữ lượng hàng lớn, cam kết giữ giá trong thời điểm thị trường biến động như hiện nay. Cũng nhờ cơ chế đó, giá hàng bình ổn vẫn giữ vai trò như “van giảm áp” cho thị trường TPHCM, bởi với sản lượng chiếm từ 30%-35% nhu cầu thị trường, hoàn toàn đủ sức chi phối và kiềm chế tăng giá đột biến.
Là một trong những doanh nghiệp chủ lực tham gia chương trình bình ổn thị trường suốt hơn 20 năm qua, đại diện Liên hiệp HTX Thương mại TPHCM (Saigon Co.op) chia sẻ, dù giá thị trường những ngày qua tăng sốc, song nhà bán lẻ này vẫn giữ khung giá đã đăng ký trong chương trình bình ổn. Điều này thể hiện rõ nhất ở 3 nhóm hàng đang “nóng” ngoài thị trường: rau củ, mì gói và nước uống. Trong khi các chợ truyền thống đồng loạt tăng giá, giá tại các siêu thị Co.opmart, Co.opXtra gần như không thay đổi.
Để duy trì mức giá bình ổn, Saigon Co.op cho biết, ngay từ đầu tháng 11 đã kích hoạt phương án bảo vệ nguồn cung như tăng tần suất đặt hàng, tìm nguồn thay thế, làm việc với nhà cung ứng dự phòng và điều phối giữa các siêu thị để không xảy ra tình trạng nơi dư - nơi thiếu. Đặc biệt, hàng từ đầu mối được đưa thẳng về hệ thống, rút ngắn thời gian vận chuyển, hạn chế hao hụt do mưa lũ, qua đó giữ ổn định giá bán lẻ.
Đơn cử như siêu thị Co.opmart Vũng Tàu (phường Vũng Tàu), từ ngày 24-11 đã phải kích hoạt phương án tăng cường cung ứng, nâng lượng nhập rau củ lên gấp 5 lần so với ngày thường, tương đương gần 2 tấn/ngày để kịp thời bù đắp phần thiếu hụt từ các nhà vườn. Song song đó, siêu thị triển khai 6 điểm bán rau củ bình ổn trên địa bàn phường Vũng Tàu, đảm bảo các mặt hàng như bắp cải, cải thảo, dưa leo, bí đao, bầu, cà chua, rau muống, cải ngọt, cải thìa… giữ giá trong tầm kiểm soát. Nhờ đó, nguồn rau xanh tại Vũng Tàu không khan hiếm như ở nhiều chợ truyền thống, góp phần quan trọng vào việc giữ ổn định mặt bằng giá chung tại địa phương.
Ngoài ra, Saigon Co.op đang triển khai chương trình khuyến mãi lớn nhất năm “Thả ga mua sắm - Giá có Co.op lo”, giảm giá 1.000 sản phẩm thiết yếu. Hệ thống này cũng tăng tỷ lệ hàng nhãn riêng, nhóm có giá tốt nhưng chất lượng ổn định nhằm giúp người dân có thêm lựa chọn tiết kiệm. Không chỉ vậy, nguồn hàng chuẩn bị cho Tết Bính Ngọ 2026 đã được lên kế hoạch từ sớm, với mục tiêu giữ giá ổn định, không để xảy ra tình trạng thiếu hàng hay tăng giá bất thường.
