Ngày 8-6, Bộ Y tế đã ban hành quyết định hướng dẫn bổ sung giám sát và phòng, chống Hội chứng viêm đường hô hấp vùng Trung Đông (MERS-CoV).
Giám sát 3 trường hợp
Theo đó, sẽ có những trường hợp giám sát như sau:
1- Trường hợp nghi ngờ: Là trường hợp có các dấu hiệu sốt, viêm đường hô hấp từ nhẹ đến nặng (ho, khó thở, viêm phổi, suy hô hấp…). Đồng thời có các yếu tố dịch tễ như: trong vòng 14 ngày trước khi khởi phát đã ở, đi, đến từ quốc gia có dịch hoặc tiếp xúc gần với bệnh nhân xác định mắc MERS-CoV; tiếp xúc gần với người bị viêm đường hô hấp cấp tính liên quan đến quốc gia có dịch. Tiếp xúc gần là trực tiếp chăm sóc, điều trị hoặc sống, làm việc, nằm điều trị cùng phòng/khu vực điều trị, cùng gia đình với trường hợp đã xác định mắc MERS-CoV; ngồi cùng hàng hoặc trước/sau một hàng ghế trên cùng chuyến bay/toa tàu/xe với trường hợp được xác định mắc MERS-CoV; có tiếp xúc trực tiếp với trường hợp xác định mắc MERS-CoV trong bất cứ hoàn cảnh nào.
2- Trường hợp xác định: Là trường hợp có xét nghiệm khẳng định nhiễm MERS-CoV.
3- Trường hợp ổ dịch: Là một thôn, xóm, đội, tổ dân phố, đơn vị… ghi nhận một trường hợp xác định mắc MERS-CoV trở lên. Ổ dịch chấm dứt khi không ghi nhận trường hợp mắc mới trong vòng 28 ngày, kể từ ngày khởi phát trường hợp bệnh gần nhất.
Kịch bản 3 tình huống
- Tình huống 1: Chưa ghi nhận trường hợp xác định tại Việt Nam.
Yêu cầu giám sát chặt chẽ nhằm phát hiện sớm các trường hợp nghi ngờ đầu tiên, chẩn đoán nhanh, tiến hành khoanh vùng, dập dịch. Áp dụng khai báo y tế tại cửa khẩu quốc tế, kiểm tra sàng lọc nhằm phát hiện sớm các trường hợp nghi ngờ tại khu vực cửa khẩu; sử dụng máy đo thân nhiệt, quan sát thể trạng, cách ly, khai thác tiền sử dịch tễ… Tại cộng đồng và cơ sở y tế, thực hiện giám sát chủ động, điều tra dịch tễ, lấy mẫu xét nghiệm, lập danh sách theo dõi các trường hợp nghi ngờ…
- Tình huống 2: Xuất hiện trường hợp xác định xâm nhập vào Việt Nam.
Yêu cầu phát hiện sớm các trường hợp bệnh có liên quan đến ca bệnh xâm nhập, xử lý triệt để ổ dịch, tránh lây lan tại cơ sở y tế và cộng đồng. Giám sát, lập danh sách, quản lý, theo dõi tình trạng sức khỏe của tất cả những người tiếp xúc gần trong vòng 14 ngày kể từ lần tiếp xúc cuối cùng; Chỉ định lấy mẫu xét nghiệm đối với những người tiếp xúc gần do cán bộ dịch tễ quyết định trên cơ sở điều tra thực tế.
- Tình huống 3: Dịch lây lan trong cộng đồng.
Yêu cầu phát hiện sớm ca bệnh mắc mới trong cộng đồng, xử lý triệt để ổ dịch, hạn chế tối đa khả năng dịch lan rộng trong cộng đồng và cơ sở y tế. Ở các địa phương chưa ghi nhận trường hợp xác định: Thực hiện giám sát tích cực, chủ động, điều tra dịch tễ, lập danh sách và lấy mẫu xét nghiệm tất cả các trường hợp nghi ngờ. Ở các địa phương có ổ dịch xác định: Tăng cường giám sát tích cực, lập danh sách quản lý tất cả các trường hợp nghi ngờ, lấy mẫu xét nghiệm ít nhất 3-5 trường hợp nghi ngờ đầu tiên; các trường hợp khác trong ổ dịch có triệu chứng tương tự đều được coi là trường hợp xác định phải báo cáo và xử lý theo quy định.
Khuyến cáo phòng chống
- Hạn chế đi du lịch tới các vùng đang có dịch, đặc biệt là đối với những người mắc các bệnh mạn tính như đái tháo đường, bệnh phổi mạn tính, suy giảm miễn dịch… Nếu phải đi, cần tìm hiểu các thông tin tình hình dịch bệnh tại nơi đến để chủ động có các biện pháp phòng ngừa lây nhiễm cho bản thân. Lúc về phải khai tờ khai y tế khi nhập cảnh, tự theo dõi tình trạng sức khỏe trong vòng 14 ngày và thông báo ngay cho cơ quan y tế khi có các triệu chứng nghi ngờ mắc bệnh. Người có các triệu chứng viêm đường hô hấp hoặc nghi ngờ mắc bệnh như sốt, ho, khó thở không nên đi du lịch hoặc đến nơi tập trung đông người; tránh tiếp xúc với người bị bệnh đường hô hấp cấp tính. Khi cần tiếp xúc với người bệnh, phải đeo khẩu trang y tế và giữ khoảng cách khi tiếp xúc; che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi, tốt nhất bằng khăn vải hoặc khăn tay, để làm giảm phát tán các dịch tiết đường hô hấp, sau đó hủy hoặc giặt sạch khăn ngay.
- Để phòng ngừa: Giữ vệ sinh cá nhân, rửa tay thường xuyên bằng xà phòng, tránh đưa tay lên mắt, mũi, miệng; tăng cường thông khí nơi ở, nơi làm việc, trường học, cơ sở y tế... bằng cách mở các cửa ra vào và cửa sổ, hạn chế sử dụng điều hòa; thường xuyên lau nền nhà, tay nắm cửa và bề mặt các đồ vật trong nhà bằng các chất tẩy rửa, như xà phòng và các dung dịch khử khuẩn thông thường khác; tăng cường sức khỏe bằng ăn uống đủ chất, sinh hoạt, nghỉ ngơi hợp lý; nếu thấy có biểu hiện của bệnh viêm đường hô hấp cấp tính phải thông báo ngay cho cơ sở y tế gần nhất để được tư vấn và xử trí kịp thời.
QUỲNH CHI
