Lời cảnh tỉnh khi sử dụng AI sáng tạo nghệ thuật

Sự cố này là minh chứng và là lời cảnh tỉnh cho khoảng trống trong kiểm soát nội dung khi ứng dụng AI vào sáng tạo nghệ thuật.

Kiếp sau vẫn là người Việt Nam là ca khúc đầu tiên trong dự án nghệ thuật cộng đồng Viet Nam Love do T Production phát hành tối 7-8. Ca khúc có Quốc Thiên, Quân A.P, Lâm Bảo Ngọc, Dương Hoàng Yến và nghệ sĩ Thu Huyền góp giọng với mong muốn thể hiện niềm tự hào dân tộc.

Dù được đánh giá tốt về mặt âm nhạc nhưng các hình ảnh sử dụng công nghệ trí tuệ nhân tạo AI trong MV gây ra loạt tranh cãi lớn: cờ Tổ quốc sai quy chuẩn, họa tiết Trống Đồng méo mó, vị trí các quần đảo trên bản đồ chưa đúng, anh hùng Trần Quốc Toản bóp nát quả cam ở đồng bằng (thông tin lịch sử) nhưng bối cảnh do AI tạo ra lại ở đồi núi, nóc hầm De Castries tại Điện Biên không giống thực tế…

Trước những ý kiến chỉ trích của khán giả, ê-kíp sản xuất MV đã nhanh chóng ẩn MV và cho biết đây là bài học kinh nghiệm quan trọng để những sản phẩm sau được chỉn chu hơn.

Khán giả Nguyễn Huy Hoàng (ngụ phường Cát Lái, TPHCM) bức xúc: “Hầm De Castries vẫn còn ở Điện Biên, hình ảnh cũng đầy đủ, rõ ràng khắp các trang báo, tạp chí, google… Vậy mà lại nhờ AI vẽ những người lính mặc trang phục khác lạ cắm cờ đỏ sao vàng trên một cái nóc hầm thép cũng khác lạ nốt. Đã yêu nước thì phải làm kỹ lưỡng chứ! Thực sự cẩu thả!”.

Khán giả Võ Thị Ánh Ngọc (ngụ Củ Chi, TPHCM) cho hay cô rất thích nghe Quốc Thiên, Quân A.P, Lâm Bảo Ngọc, Dương Hoàng Yến hát nhưng chẳng thể nào ủng hộ nổi một sản phẩm cẩu thả như thế đến từ đơn vị sản xuất.

“Sự sai lệch liên quan đến bản đồ, biểu tượng văn hóa, bối cảnh lịch sử cũng như thẩm mỹ văn hóa… đang ở mức trầm trọng. Tôi thấy có khá nhiều người đổ lỗi do AI, nhưng tôi nghĩ phải xem xét trách nhiệm đơn vị sản xuất. Trước khi công chiếu cho khán giả không lẽ họ không rà soát, kiểm duyệt chỉn chu được hay sao? Thấy không đúng thì phải điều chỉnh sớm trước khi ra mắt MV chứ. Nếu không đủ thời gian và khả năng tìm hiểu đúng sai thì đừng nên làm”, Ánh Ngọc chia sẻ.

Có thể nói, thời điểm AI đang là tâm điểm bàn luận của khán giả, của cộng đồng sáng tạo nghệ thuật. Rất nhiều lĩnh vực như điện ảnh, âm nhạc, hội họa, thiết kế… thử nghiệm AI để thực hiện các dự án và nhận về hàng loạt phản ứng trái chiều với các khía cạnh dữ liệu, yếu tố văn hóa, lịch sử, khả năng truyền tải cảm xúc. Mỗi vụ việc từ các tác phẩm ra mắt cho thấy những tiềm năng cũng như giới hạn và cả hậu quả khi con người để AI “sáng tạo” nghệ thuật mà không kiểm duyệt, rà soát chỉn chu.

AI là hiện tại, là tiềm năng tương lai nhưng cũng phải xác định AI tiềm ẩn những nguy cơ sai sót, đặc biệt khi sử dụng để “sáng tạo” các sản phẩm liên quan đến lịch sử, văn hóa đòi hỏi độ chính xác cao. Vụ việc này cũng là bài học, lời cảnh tỉnh rằng không thể tùy tiện với AI trong sáng tạo nghệ thuật.