Đầu tháng 3-2011, Trần Minh Hùng, sinh viên Đại học Khoa học tự nhiên TPHCM đăng ký học tiếng Anh tại Trung tâm Ngoại ngữ Acet. Nhìn bảng học phí, Hùng thật sự… choáng khi mỗi giờ học tại đây có phí 130.000 - 140.000 đồng. Để theo hết 11 cấp độ từ đầu cho đến khóa luyện thi lấy chứng chỉ EILTS, mất khoảng 145 triệu đồng. Nghe lời bạn bè, Hùng quyết định về nhà đăng ký học online cho đỡ tốn kém.
- Internet - giảng đường lớn
Cũng như Hùng, rất nhiều bạn trẻ hiện nay tìm các khóa học ngoại ngữ online để trau dồi kỹ năng. Thật không khó để tiếp cận những khóa học này. Chỉ cần gõ từ khóa: “học ngoại ngữ online”, “ngoại ngữ trực tuyến” là có thể tìm thấy hàng trăm trang web dạy ngoại ngữ từ xa với những lời hứa hẹn, cam kết đầy hấp dẫn. Có thể kể đến: tienganhonline.net, tiengnuocngoai.com, etalia.com; tienganh.com; cleverlearn.edu.vn; luyennghe.com tienganh.com.vn; dethi.com; lopngoaingu.com; englishtown.com; leovietnam.com...
Hầu hết các trang web đều được thiết kế bắt mắt với nhiều tiện ích cho người học: cách ôn từ vựng, văn phạm, luyện nghe qua video, học từ vựng bằng cách chơi game, các bí quyết để nói lưu loát và phát âm đúng giọng Anh, Mỹ… Đặc biệt, có trang web còn giới thiệu chương trình thi thử lấy chứng chỉ TOEIC miễn phí cho người học như trang tienganh.com.vn. Tham gia chương trình học tại trang web này, học viên có thể tham gia thi thử những kỳ thi được tổ chức giống như kỳ thi TOEIC thật (về cơ cấu bài thi, cách ra đề thi, thời gian thi). Hàng tuần, trang web còn tặng học bổng trị giá 400.000 đồng cho người đạt điểm cao nhất khi đăng ký học một khóa.
Ở trang englishtown.com, học viên được học 7 ngày miễn phí trước khi quyết định đóng tiền học trực tuyến. Còn trang effortlessenglishclub.com tự động gửi bài học miễn phí - nội dung là 7 bước để học tiếng Anh hiệu quả và các đoạn video clip luyện nghe. Chỉ cần đăng nhập vào trang web, cung cấp địa chỉ mail cho nhà điều hành, định kỳ hàng tuần, bạn sẽ nhận được email về một số bài học cơ bản, không quên kèm theo lời mời… đóng tiền học phí để được cung cấp những bài học sâu hơn.
Lý do lớn nhất khiến ngày càng có nhiều bạn trẻ lựa chọn cách học online là vì lý do kinh tế và sự chủ động về thời gian. “Chẳng ai vác sách vở đi học lúc 10g đêm nhưng với các nhóm học online, mình có thể luyện tập từ đêm tới sáng”, Nguyễn Hoàng Trúc Linh, sinh viên Khoa Xã hội học Trường Đại học Mở TPHCM cho biết. Một năm nay, Linh không phải xin tiền ba mẹ học ngoại ngữ nhờ học trên mạng. Một tiện ích khác là người học ngoại ngữ rất ngại nói vì sợ nói sai, lên mạng luyện tập, không ai biết mình là ai nên đỡ xấu hổ.
- Học sao mới hiệu quả?
Trên thực tế, số người thành công - nghĩa là thông thạo một ngoại ngữ nhờ học online - không nhiều. Nguyễn Đức Trọng, học sinh lớp 11 Trường THPT Nguyễn Thị Minh Khai, kể: “Ban đầu, thấy các trang web quảng cáo hay quá, học phí lại rẻ nên mình đăng ký học. Ai ngờ, những bài học mà họ gửi cũng chẳng có gì đặc biệt hơn những sách mình đã có. Muốn luyện nghe nhưng khi tải video clip về xem lại không tải được hoặc tải chậm. Nghe một câu mà phải dừng lại mấy lần. Thắc mắc với nhà điều hành trang web, họ bảo do lượng truy cập nhiều, kêu mình nên học sau… 12 giờ đêm sẽ dễ tải bài học hơn! Mình ráng thức khuya để lên mạng nhưng thỉnh thoảng vẫn bị như vậy. Thắc mắc, họ đổ lỗi tại đường truyền internet của nhà mình yếu. Vậy mà lúc kêu gọi mình đăng ký học lại không nói rõ vấn đề này cho mình biết”. Chính vì vậy, học được 1 tuần, Trọng chán quá, bỏ luôn.
“Có trang web hứa hẹn là giáo viên hướng dẫn online 24/24 giờ, sẵn sàng giải đáp thắc mắc cho người học nhưng khi mình có thắc mắc, nhà điều hành vẫn yêu cầu mình viết email gửi rồi vài ngày sau mới trả lời. Phản ánh thì họ gửi thư xin lỗi. Phản ánh hoài cũng không có gì thay đổi nên mình im luôn rồi lẳng lặng bỏ cuộc, coi như mất tiền. Với lại cũng đâu biết nhà điều hành là ai, ở đâu mà đi khiếu nại”, Lê Hoài Trang, nhân viên Công ty TNHH Thành Công kể.
Thầy Nguyễn Trường Khanh, giáo viên chuyên luyện thi lấy chứng chỉ TOEFL IBT, từng có thời gian dạy học tại các trường đại học ở Mỹ, chia sẻ: Trước khi quyết định học ngoại ngữ online, các bạn trẻ phải tự mình trả lời các câu hỏi: Có đủ nghiêm túc để tự giác theo đúng lịch học không? Bạn có máy tính tốt, đường truyền internet đủ rộng hay chưa? Ngoài ra, trước khi đóng học phí cho các lớp học này cần tìm hiểu qua bạn bè, thầy cô, những người đã từng học về chất lượng cũng như độ tin cậy của trang web. Nên lưu ý là những giáo viên giỏi nhất tại các trung tâm ngoại ngữ hay các trường đại học ở nước ngoài thường không tham gia dạy trực tuyến, cho nên, cơ hội được học với những giáo viên có uy tín, tên tuổi khi tham gia các lớp học qua mạng là rất ít. Trình độ của giáo viên dạy trực tuyến ít được kiểm chứng. Hơn nữa, khi học online một mình một máy, các bạn sẽ không phát hiện được những lỗi trong phát âm của mình.
Ngoài ra, các bằng cấp được nhà mạng hứa hẹn sẽ cấp khi hoàn thành khóa học thường không có giá trị về mặt học thuật vì các trường đại học ở nước ngoài không chấp nhận bằng cấp học trực tuyến. Do vậy, các bạn chỉ nên xem kênh học trực tuyến như một cách trau dồi thêm kiến thức để đạt kết quả tốt hơn trong những kỳ thi lấy chứng chỉ ngoại ngữ quốc tế.
MAI HƯƠNG