Chiều 21-11, tại lễ kỷ niệm 35 năm thành lập Hiệp hội Điều Việt Nam (VINACAS 1990 - 2025), ông Phạm Văn Công, Chủ tịch VINACAS cho biết, gần 2 thập kỷ qua, Việt Nam là trung tâm của ngành điều thế giới, là nơi nhập khẩu điều thô nhiều nhất và xuất khẩu điều nhân lớn nhất thế giới.
Ngành điều Việt Nam đã làm nên kỳ tích từ không thành có, từ yếu thành mạnh, từ xuất khẩu hạt điều thô số lượng nhỏ thành nước đứng đầu thế giới về xuất khẩu nhân điều với 80% lượng xuất khẩu trên thế giới; đồng thời tiêu thụ gần 70% lượng điều thô xuất khẩu toàn cầu; từ phụ thuộc hoàn toàn về thiết bị, công nghệ chế biến thành làm chủ và xuất khẩu thiết bị, công nghệ chế biến điều tiến ra thế giới.
VINACAS có đóng góp không nhỏ với vai trò là một tổ chức đồng hành, hỗ trợ và bảo vệ cho hội viên và doanh nghiệp; kết nối các doanh nghiệp trong và ngoài nước thúc đẩy mở rộng thị trường; đề xuất với nhà nước những chính sách mới, kiến nghị sửa đổi những chính sách chưa phù hợp và triển khai những chính sách, chương trình hỗ trợ của nhà nước cho hội viên và doanh nghiệp trong ngành; cung cấp thông tin thị trường và hỗ trợ giải quyết các tranh chấp thương mại.
Tuy nhiên, cũng theo Chủ tịch VINACAS, ngành điều đứng trước nhiều thách thức. Điểm yếu của ngành điều Việt Nam là không chủ động được nguồn nguyên liệu do cây điều trong nước chỉ có thể trụ lại những khu vực mà các loại cây khác không trồng được. Trong khi đó, các nước châu Phi – nơi cung ứng khoảng 70% điều thô cho các nhà máy chế biến điều Việt Nam, nhất là Bờ Biển Ngà (quốc gia có sản lượng điều thô lớn nhất thế giới) đặc biệt quan tâm phát triển chế biến trong nước, hạn chế xuất khẩu điều thô. Đáng ngại hơn, năm 2024, Bờ Biển Ngà và một số nước ngưng xuất khẩu điều thô, gây ra sự đứt gãy trong chuỗi cung ứng, bất lợi cho các doanh nghiệp chế biến điều Việt Nam.
Trước thực trạng nói trên, VINACAS đã kiến nghị Chính phủ và các ngành chức năng sửa đổi những quy định chưa hợp lý, bổ sung những quy định phù hợp để tạo hành lang pháp lý thông thoáng cho ngành điều phát triển nhằm nâng cao và hoàn thiện công nghệ, thiết bị chế biến; chuyển mạnh sang chế biến những sản phẩm có giá trị gia tăng cao, phục vụ người tiêu dùng cuối cùng. Cùng với đó là tăng cường xúc tiến thương mại, kết nối mở rộng thị trường xuất nhập khẩu; tiếp tục phát huy thành công của 2 hoạt động thường niên thuộc Chương trình cấp quốc gia về xúc tiến thương mại là Hội nghị Điều quốc tế trong nước và tổ chức đoàn xúc tiến thương mại ở nước ngoài.
Việc này sẽ nhắm đến 2 mục tiêu lớn là phát triển mạnh chế biến các sản phẩm có giá trị gia tăng cao (chế biến sâu), đáp ứng nhu cầu đa dạng của thị trường thế giới; giành vị trí xứng đáng trong chuỗi giá trị điều toàn cầu; đồng thời, phát triển thị trường trong nước. Tiếp theo, ngành điều sẽ phát triển căn cơ vùng nguyên liệu theo hướng chất lượng, hiệu quả; tạo thế chủ động về nguồn nguyên liệu chế biến.
