Đến nhà sách ABC (202-204 Bình Giã -Vũng Tàu) vào một buổi sáng tháng 7, chúng tôi thấy đông đảo phụ huynh và các em học sinh nô nức đổi sách giáo khoa cũ để lấy sách mới, mượn truyện tranh và báo, tạp chí để đọc. Được biết, từ nhiều năm nay, nhà sách ABC đã trở thành một điểm văn hóa thân quen của phụ huynh và học sinh Vũng Tàu.

Khởi nghiệp từ quầy sách cũ

Khởi đầu chỉ là một điểm cho mượn và mua bán truyện tranh cũ, đáp ứng nhu cầu giải trí của học sinh trong vùng, đến năm 1999 nhà sách ABC đã phát triển và trở thành doanh nghiệp tư nhân chuyên khai thác mua - bán, trao đổi sách cũ các loại.

Một góc chứa đầy sách cũ tại Nhà sách ABC. Ảnh: C.T.V.

Xuất thân là một nhà giáo và có 10 năm tham gia dạy các lớp học tình thương, chị Nguyễn Thị Tú Nga - chủ nhà sách ABC - luôn khắc khoải làm sao để hoạt động của nhà sách gắn bó với các học sinh có hoàn cảnh khó khăn, góp sức, hỗ trợ để các em có điều kiện học tập tốt hơn, và quan trọng hơn cả là hình thành cho các em ý thức tiết kiệm khi sử dụng các sản phẩm học đường.

Nghĩ là làm, chị đã chia sẻ những khó khăn với các phụ huynh trước mỗi năm học mới thông qua hoạt động kinh doanh của mình: xin cặp sách, đồ dùng cũ để đem tặng, mua rẻ để bán rẻ sản phẩm mới cũng như sản phẩm tái sử dụng, nâng niu, trau chuốt từng trang sách cũ, khuyến khích học sinh thực hiện tiết kiệm trong việc giữ gìn sách sạch đẹp… Đặc biệt, cơn “bão giá” năm 2008 ảnh hưởng lớn đến đời sống của những hộ nghèo, đồng thời cùng với việc thực hiện chỉ đạo của Bộ Giáo dục - Đào tạo (GD-ĐT) vận động sử dụng SGK cũ, nhà sách ABC đã không “bỏ lỡ cơ hội” phối hợp với CTCP Sách - TBTH Vũng Tàu thực hiện chương trình “Hội sách ABC-Tiết kiệm học đường”.

Sau hơn hai tháng thực hiện (từ 25-5 đến 31-7-2008), nhà sách ABC đã thu nhận được một lượng SGK cũ khổng lồ: 58.883 bản (SGK cũ từ lớp 1 - 11); cung cấp trên 100.000 bản SGK mới, chiết khấu cao, đổi SGK, sách tham khảo lấy sách mới với mức phụ thu từ 2.000 đồng-15.000 đồng/bộ; thu được 15% giấy vở chưa sử dụng hết đóng thành tập để sử dụng tiếp, thu đổi 15 tấn phế liệu phục vụ ngành in; chọn lọc từ nguồn phế liệu được rất nhiều sách, báo, tạp chí, cung cấp giá rẻ cho học sinh hoặc tặng cho vùng sâu, vùng xa. Nhà sách còn dành hơn 20 triệu đồng thành lập giải thưởng để khuyến khích các em tiếp tục giữ gìn sách sạch, đẹp.

Kinh doanh để làm văn hóa

Hoạt động của nhà sách ABC đã gắn kết được nhiều yếu tố trong kinh doanh và quan trọng nhất là tạo được lợi ích cho những người tham gia. Người tiết kiệm được hưởng lợi khi tham gia đổi sách cũ lấy sách mới; người tái sử dụng có được sản phẩm cũ mà nhà kinh doanh và người tiết kiệm có ý thức nâng niu, trân trọng; đồng thời hoạt động này hướng đến mục tiêu xây dựng chương trình giáo dục ý thức tiết kiệm cho học sinh.

Tâm sự với chúng tôi, chị Tú Nga trăn trở về vấn đề này. Theo chị, hàng ngày các em học sinh sử dụng hàng chục sản phẩm và có thể tiết kiệm được như tập vở, SGK, sách tham khảo, bút chì, thước kẻ, hộp bút, cặp sách… Hiện nay, nhiều em sử dụng không hết các sản phẩm này hoặc hơi cũ đã bỏ đi, trong khi có thể tận dụng cho các học sinh có hoàn cảnh khó khăn.

Tuy “Hội sách ABC - Tiết kiệm học đường” đã đạt được kết quả khả quan, nhưng Chị Nga vẫn còn băn khoăn khi chương trình này mới chỉ là hoạt động của một doanh nghiệp nhỏ, chưa có điều kiện để tuyên truyền ý thức này một cách đại trà và rộng rãi trong ngành giáo dục, cũng như trong xã hội.

Cách của nhà sách ABC không phải là mới, nhưng chủ nhân với tâm huyết và tấm lòng của mình đã biết kết hợp lợi ích và nhu cầu của một bộ phận lớn phụ huynh, học sinh để tạo thành hoạt động có ý nghĩa giáo dục thiết thực. Mong rằng cùng với chủ trương vận động sử dụng lại SGK cũ do Bộ GD-ĐT phát động, ngành giáo dục các địa phương sẽ quan tâm để có những giải pháp cụ thể trong việc giáo dục ý thức tiết kiệm cũng như tạo thói quen sử dụng lại sách cũ trong học sinh.

Và nếu như có thêm nhiều doanh nghiệp tham gia hoạt động như nhà sách ABC thì hàng năm số lượng sách cũ được trao đổi, sử dụng lại sẽ rất lớn, góp phần tiết kiệm cho xã hội không nhỏ khi mà giá giấy và nhiên liệu đang ngày một tăng cao.

VÂN NHUNG