
Năm 2004, Oliver Stone – đạo diễn Mỹ nổi tiếng, tác giả của các bộ phim như Trung đội, Sinh ngày 4 tháng 7, F.J.K, Trời và Đất…... tạm gác việc thực hiện bộ phim Alexander Đại đế để sang Cuba quay bộ phim tài liệu thứ 2 về Fidel Castro. Oliver Stone đã quay bộ phim tài liệu đầu tiên về Fidel Castro mang tên Vị Tổng chỉ huy... Phóng viên báo Independent đã trao đổi với đạo diễn Oliver Stone.
° Oliver Stone: Tôi phải ròng rã vật lộn trong 3 năm với bộ phim Alexander Đại đế. Trong khoảng thời gian đó tôi thường bay sang Cuba – như người ta nói để “đổi gió”. Tôi có hẹn gặp Fidel Castro, và tôi đến muộn. Liệu bạn có tin được không, Fidel đã kiên nhẫn ngồi đợi tôi trong xe ô tô suốt 25 phút đồng hồ. Một vị nguyên thủ của bất cứ quốc gia nào khác cứ thử đặt mình vào hoàn cảnh của Fidel xem sao? Thật là một con người dễ mến!
° Phóng viên: Fidel Castro chấp nhận lời làm phim ngay?

Fidel Catro (bên trái) với đạo diễn Mỹ Oliver Stone.
° Trước đó tôi có gửi cho Fidel một lá thư khoảng 4 trang giấy trình bày ý đồ của mình. Tôi biết rằng đây là cơ hội có một không hai và tôi đã nói với ông, tôi không muốn làm một cuộc phỏng vấn thông thường: “Đây sẽ là một cuộc đàm đạo giữa một chính trị gia với một đạo diễn điện ảnh, chứ không phải với một nhà báo. Tôi sẽ phải cắt bỏ, rồi liên kết những gì sẽ quay được theo một ý tưởng của tôi, để phim thật súc tích, thật ngắn gọn”.
Fidel đồng ý. Lại thêm một bất ngờ nữa: một trong những con người mạnh mẽ nhất của thế giới này lại phó mình một cách không kỳ kèo, thêm bớt gì vào đôi tay tôi! Hệt như một diễn viên đầy bản lĩnh và sự tự tin.
° Ngoài hai điều ông vừa kể ra, Fidel Castro còn có những điều gì khác làm ông ngạc nhiên?
° Ồ, ông là một người rất lịch lãm, một người mạnh mẽ và mang phẩm chất đạo đức cao. Những ưu điểm ấy càng khiến chúng ta sửng sốt, khâm phục khi con người ấy ở vào lứa tuổi như bây giờ! Mỗi sáng, ông thức dậy đúng giờ và bắt tay ngay vào công việc điều hành đất nước.
Fidel không hề kêu ca, phàn nàn vì sự vất vả, nhọc mệt. Ngay từ phương diện ngoại hình, ông cũng là người khá quyến rũ. Đặc biệt đôi bàn tay của ông rất đẹp. Fidel đã điều hành xứ sở Cuba hơn 40 năm nay qua biết bao thử thách, biến cố, nhưng chính kiến của ông trước sau như một. Có thể nói, ông là một con người lãng mạn, kiểu nhân vật của Hemingway – những người sẵn sàng hiến dâng cả sự sống vì những mục đích mà họ đeo đuổi.
° Điều gì sẽ xảy ra với đất nước Cuba, nếu một ngày nào đó Fidel Castro ra đi…
° Fidel đã vun trồng được thế hệ kế nhiệm mình. Tôi cho rằng dân tộc Cuba càng mạnh mẽ và đoàn kết hơn nếu đến một ngày nào đó Fidel rời khỏi thế giới này. Thậm chí đến lúc ấy nếu những kẻ hiếu chiến ở Mỹ muốn giở trò gì thì người Cuba vẫn chiến thắng. Nói thế thôi, nhưng Fidel còn sống lâu. Khi thực hiện bộ phim tài liệu thứ hai về Fidel, chúng tôi đã yêu cầu ông đi kiểm tra sức khỏe để ghi các thông số vào phim. Kết quả, trái tim của Fidel khỏe khoắn, đập khoan thai như ở người 30 tuổi.
° Có điều gì giống nhau giữa Fidel Castro và Alexander Makedonsky – nhân vật chính trong bộ phim truyện mới của ông?
° Cả hai đều là những con người mạnh mẽ, từ trong huyết quản đã có tố chất của những người cầm quân. Cả hai, từng ngày, đều nỗ lực để đạt được những mục đích đã đặt ra.
TÔ HOÀNG dịch