“Điểm nghẽn” trong phát triển du lịch Lý Sơn
Tại hội thảo, bà Y Ngọc, Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Ngãi nhấn mạnh tiềm năng, lợi thế của đặc khu Lý Sơn - “vương quốc tỏi”, “hòn ngọc giữa Biển Đông”, nơi gắn với lịch sử hải đội Hoàng Sa và là điểm đến du lịch biển đảo độc đáo của Việt Nam.
Với diện tích hơn 10km² gồm Đảo Lớn và Đảo Bé, Lý Sơn sở hữu hệ thống núi lửa, bãi biển, hang động và di sản địa chất hàng triệu năm, cùng sự giao thoa văn hóa Sa Huỳnh, Chămpa và Việt, tạo nên giá trị văn hóa – lịch sử đặc sắc.
Những năm qua, du lịch Lý Sơn phát triển tích cực, lượng khách tăng đều qua các năm, hạ tầng và dịch vụ từng bước được đầu tư, thương hiệu du lịch ngày càng khẳng định.
Tuy nhiên, bà Y Ngọc thẳng thắn nhìn nhận, tiềm năng và lợi thế của du lịch Lý Sơn vẫn chưa được khai thác tương xứng.
Trong đó, hạ tầng giao thông, cơ sở lưu trú, dịch vụ còn hạn chế; công tác quy hoạch và quản lý quy hoạch chưa đồng bộ; sản phẩm du lịch chưa đa dạng, thiếu tính đặc thù; nguồn nhân lực du lịch còn yếu; quảng bá, xúc tiến chưa đủ mạnh để thu hút nhà đầu tư chiến lược.
PGS-TS Phạm Trung Lương, Phó Chủ tịch Liên chi hội Đào tạo du lịch Việt Nam (VITEA), thành viên Tổ chuyên gia tư vấn Quy hoạch quốc gia, nguyên Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu du lịch, phân tích thực trạng phát triển du lịch Lý Sơn từ góc nhìn yêu cầu của Khu du lịch quốc gia.
Theo đó, sự phát triển du lịch Lý Sơn còn thiếu chuyên nghiệp. Phần lớn khách du lịch đến Lý Sơn là tự tổ chức, thời gian lưu trú trung bình chỉ đạt khoảng 1 ngày/đêm; chi tiêu trung bình chưa tới 1 triệu đồng/người/ngày đêm. Sản phẩm du lịch còn thiếu hấp dẫn, hoạt động du lịch thiếu chuyên nghiệp.
Quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Lý Sơn chưa được thực hiện, vì vậy thiếu tầm nhìn định hướng cũng như kế hoạch phát triển. Cũng do điều này mà đến nay không có kế hoạch, giải pháp phù hợp với “sức chứa” của điểm đến, hạn chế tác động tiêu cực của du lịch đến tài nguyên, môi trường, hạ tầng xã hội và đến cuộc sống của người dân Lý Sơn.
Định hướng trở thành Khu du lịch quốc gia
Theo Cục du lịch quốc gia Việt Nam, Lý Sơn đã được công nhận khu du lịch cấp tỉnh nên cơ bản đáp ứng các điều kiện công nhận khu du lịch quốc gia theo Luật Du lịch.
Cục du lịch quốc gia định hướng tỉnh Quảng Ngãi cần đánh giá, xác định lại hệ thống tài nguyên du lịch và chỉ ra ít nhất 1 tài nguyên đã được công nhận là tài nguyên du lịch cấp quốc gia.
Đồng thời, chỉ ra được ranh giới xác định trên bản đồ địa hình do cơ quan có thẩm quyền xác nhận.
Quảng Ngãi cần đánh giá thực trạng phát triển và tính toán sức chứa, khả năng cung ứng các dịch vụ như ăn uống, mua sắm, vui chơi... đạt tiêu chuẩn phục vụ khách du lịch, đáp ứng tối thiểu 500.000 lượt khách mỗi năm; hệ thống cơ sở lưu trú đáp ứng tối thiểu 300.000 lượt khách mỗi năm, đặc biệt có cơ sở được công nhận từ 4 sao trở lên.
Các ý kiến tại hội thảo thống nhất đánh giá đảo Lý Sơn hội tụ đầy đủ điều kiện nổi trội để phát triển thành Khu du lịch quốc gia.
Ông Hoàng Đạo Cương, Thứ trưởng Bộ VH-TT-DL gợi ý một số định hướng và nhiệm vụ trọng tâm mà tỉnh Quảng Ngãi và các đơn vị liên quan cần trung thực hiện.
Trong đó, Lý Sơn cần được quy hoạch tổng thể phát triển du lịch gắn với quy hoạch tỉnh, quy hoạch không gian biển quốc gia và quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống du lịch Việt Nam đến năm 2045. Cùng với đó, phát triển sản phẩm du lịch đặc trưng, mang bản sắc riêng của đảo, khuyến khích phát triển các loại hình du lịch xanh bền vững.
Ngoài ra, đầu tư hạ tầng đồng bộ, coi bảo vệ môi trường là trụ cột phát triển bền vững; đẩy mạnh quản lý rác thải, nước thải, năng lượng sạch, xây dựng mô hình “du lịch xanh”, giữ gìn cảnh quan thiên nhiên và hệ sinh thái biển.
Tỉnh phát triển nguồn nhân lực và xây dựng văn hóa du lịch, đội ngũ nhân lực chuyên nghiệp, thân thiện, là “đại sứ” hình ảnh của Lý Sơn; tăng cường liên kết vùng và quảng bá thương hiệu du lịch quốc gia.
Quảng Ngãi cần chủ động liên kết các địa phương duyên hải Nam Trung bộ và hình thành tuyến du lịch “Rừng – Biển – Đảo”, kết nối Lý Sơn với Sa Huỳnh, Bình Sơn cùng vùng đất phía Tây của tỉnh, tức tỉnh Kon Tum trước đây, cũng như kết nối với các di sản văn hóa thế giới trong khu vực.
Bộ VH-TT-DL đồng hành cùng tỉnh trong xúc tiến quảng bá, đưa hình ảnh Lý Sơn ra thị trường quốc tế, nhất là các nước Đông Bắc Á và châu Âu, nơi du khách có nhu cầu cao về du lịch trải nghiệm và sinh thái biển, đảo.
Theo Quy hoạch hệ thống du lịch thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Lý Sơn là một trong 61 điểm đến tiềm năng trở thành Khu du lịch quốc gia.