Từ trước đến nay, những người yêu điện ảnh vẫn cho rằng bộ phim 3D đầu tiên được khai sinh đầu tiên tại nước Mỹ nhưng những phát hiện mới nhất cho thấy đó là sai lầm. Nga mới là quốc gia đầu tiên xuất xưởng bộ phim dưới định dạng 3D ở thuở sơ khai nhất.
Những thước phim trong Concert.
Trong liên hoan phim quốc tế Mátxcơva vừa diễn ra tại Nga, các nhà tổ chức đã làm nhiều khán giả ngạc nhiên khi trình chiếu bộ phim In the Avenues of the Park do điện ảnh Xô viết sản xuất năm 1952. Dưới bàn tay phục chế của hai chuyên gia Nikolai Mayorov và Nikolai Kotovsky, tuy không có những hình ảnh siêu nhiên đầy sắc màu lung linh, những pha chiến đấu đẹp mắt như Avatar - phim 3D gây sốt trên thế giới của đạo diễn James Cameron - nhưng In the Avenues of the Park lại khiến cho người xem ngạc nhiên vì kỹ thuật quay tinh tế. Đây là một bộ phim màu rất ngắn và không có nội dung cụ thể, quay cảnh một phụ nữ cầm bó hoa hồng đỏ rực hướng về phía khán giả, trong khi một người đàn ông trong trang phục áo sơ mi, quần rộng thùng thình đang dạo chơi trong công viên. Ở góc xa xa có những cậu học sinh hớn hở về nhà sau giờ tan trường.
Sau khi bộ phim được trình chiếu lại, báo Kommersant đã giật dòng tít “3D trước kỷ nguyên của chúng ta”, mô tả về sự thành công vượt ngoài mong đợi của bộ phim và cảm giác bất ngờ của những khán giả sau khi thưởng thức In the Avenues of the Park. Ngạc nhiên hơn, những bộ phim 3D đã được làm tại Nga từ năm 1911, nhiều năm trước khi nước Mỹ xuất xưởng Avatar. Những bộ phim gây được tiếng vang thời kỳ này là Concert hoặc tên gọi khác Land of Youth. Hồi đó, khi chưa phát minh ra kính xem phim 3D, khán giả đã xem bộ phim thông qua một mạng lưới điện khiến mắt trái và phải nhìn thấy hai hình ảnh khác nhau cùng một lúc, tạo ra một ảo giác về chiều sâu. Hệ thống gọi là âm thanh stereo điện ảnh do nhà phát minh của Liên Xô Semyon Ivanov tạo ra trước Thế chiến 2.
Vào thời hoàng kim của điện ảnh 3D, bộ phim Concert đã đón hơn nửa triệu khán giả đến rạp. Nhưng Thế chiến 2 nổ ra, mọi thứ đã thay đổi, kết thúc chiến tranh, một rạp chiếu phim 3D được mở tại Ploshchad Sverdlova, nay là Quảng trường Nhà hát với mục đích tiếp tục thu hút khán giả nhưng kế hoạch này thất bại. Khán giả Nga không còn thiết tha với thể loại phim 3D ngắn.
Trước sự cạnh tranh khốc liệt của Hollywood, năm 2010, điện ảnh Nga cố gắng bắt kịp trào lưu làm phim 3D của thế giới và tìm cách quay lại thời hoàng kim cách đây hàng chục năm. Các đạo diễn cho xuất xưởng Belka và Strelka: Star Dogs, kể về về hai chú chó từ thời Liên Xô, loài động vật đầu tiên trở về từ không gian.
Đạo diễn nổi tiếng của Nga Fyodor Bondarchuk đang ấp ủ dự án về phim sử thi 3D mới về Chiến tranh thế giới II, trận Stalingrad giữa Đức quốc xã và hồng quân Liên Xô. Cũng trong năm 2010, Chính phủ Nga đã đầu tư ở mức kỷ lục: 4,5 tỷ rúp (159 triệu USD) cho nền điện ảnh nước này, gần gấp đôi so với năm 2009 nhưng phim nội địa vẫn phải chật vật tìm kiếm nguồn đầu tư.
Đối diện với thực tế khó khăn đó, thời gian gần đây, một số công ty điện ảnh truyền hình ở Nga đã xúc tiến những hợp đồng gây quỹ để “mượn” được một khoản tiền đầu tư cho các sản phẩm của họ. Chẳng hạn như Russian World Studio, công ty sản xuất truyền hình độc lập lớn nhất của Nga, vừa nhận được khoản vay 42 triệu USD từ Ngân hàng ING và Sberbank sau khi thực hiện một hợp đồng gây quỹ như vậy.
Phương Nam
