Sữa loại nào cũng có

Hơn một ngày lê la những chợ lớn của thành phố Lạng Sơn trong vai những người đi tìm mối sữa bột Trung Quốc để sản xuất bánh kẹo, chúng tôi chỉ nhận được những cái lắc đầu và ánh mắt dò xét của các chủ hàng bánh kẹo, đường sữa, nhưng khi lên tới khu vực chợ đường biên Tân Thanh, khá nhiều chủ hàng thực phẩm, bánh kẹo sẵn sàng đứng ra nhận làm đầu mối cung cấp các loại sữa của Trung Quốc.

Sau một chầu nhậu với Hưng “đen”, một tay anh chị ở đất biên ải, Hưng sẵn lòng đứng ra làm “cầu” để chúng tôi gặp đối tác cung cấp sữa Trung Quốc. A Vong, đầu mối sữa do Hưng “đen” gọi đến, lạnh lùng nói: “Đang “bão” nên ông có  đi khắp cả Lạng Sơn khó mà có thể tìm được sữa bột Trung Quốc, có chăng là vài chai sữa tươi và sữa chua hoa quả thôi. Muốn xem hàng cụ thể thì phải sang Pò Chài, hay Bằng Tường”. 

Các loại sữa của Trung Quốc được bán khá nhiều ở Pò Chài và Bằng Tường.

Mất ít phút làm thủ tục thông hành, chúng tôi đã có mặt tại chợ Pò Chài. Tại khu vực bán hàng thực phẩm, bánh kẹo, đường sữa, quầy nào cũng chất đầy hàng. A Vong, sau vài câu trò chuyện với chủ hàng người Trung Quốc, đưa ra 3 bịch sữa bột, hai lố sữa tươi và sữa chua đóng chai, chi chít chữ Tàu, cho biết, “đây là những loại sữa tốt nhất ở đây và đã được dân buôn Việt Nam mua khá nhiều”.

Rời Pò Chài, thêm hơn chục cây số đường nữa, chúng tôi đến Bằng Tường. Đây quả thực là một trung tâm buôn bán với đủ các loại hàng hóa, thực phẩm. Trong nhiều cửa hàng thực phẩm và siêu thị ở đây, sữa bột, sữa tươi, sữa chua… đầy ăm ắp, thậm chí có cả những loại sữa được đóng lon như bia hộp, kèm theo lời mời chào đon đả của chủ hàng như chưa hề xảy ra vụ sữa gây sạn thận.

Theo tìm hiểu, sữa ở các chợ biên giới của Trung Quốc khá rẻ so với sữa ở Việt Nam, chỉ khoảng 13 tệ một bịch sữa bột 500 gram, còn nếu mua cả thùng 10kg, giá vào khoảng 230 tệ/thùng (1 tệ = 2.700đ). Ngoài ra, giá các loại sữa tươi, sữa chua đóng hộp cũng rất rẻ, chỉ từ 1-2 tệ/hộp. Điều đặc biệt ở đây là các chủ hàng ở đây đều sẵn sàng nhận chuyển hàng về Lạng Sơn, thậm chí Hà Nội (!) mà không hề đưa ra một điều kiện nào.

Kiểm soát hàng nhập lậu: Nan giải ?

Vụ việc sữa Trung Quốc gây sạn thận đã “nóng” nhiều ngày nay, với những chỉ đạo quyết liệt của Bộ Y tế và các cơ quan chức năng, tuy nhiên, dường như tại Lạng Sơn lại có những phản ứng khá chậm trễ trước những thông tin trên. Trong cuộc làm việc ngắn ngủi với chúng tôi, ông Hoàng Đình Hoàn, Giám đốc Sở Y tế Lạng Sơn chỉ đưa ra những câu trả lời rất chung chung như: “Chúng tôi đang họp để tổ chức thành lập đoàn kiểm tra, chưa có báo cáo gì về sữa Trung Quốc hay khả năng sữa Trung Quốc nhập lậu vào là rất ít” (?).

Các loại sữa của Trung Quốc được bán khá nhiều ở Pò Chài và Bằng Tường.

Về phía Chi cục Quản lý thị trường Lạng Sơn, Chi cục trưởng  Nguyễn Văn Lợi cho biết từ đầu năm đến nay, chi cục đã phát hiện một số vụ buôn lậu thực phẩm nhưng không phát hiện được một vụ sữa Trung Quốc nhập lậu nào. Tuy nhiên, ông Lợi lại bày tỏ sự bức xúc về việc kiểm tra và xử lý những vi phạm liên quan tới VSATTP trên địa bàn. Bởi lẽ qua một số cuộc kiểm tra gần đây, khi phát hiện sai phạm về  VSATTP thì lực lượng quản lý thị trường rất muốn xử phạt nghiêm nhưng lực lượng y tế của Lạng Sơn cho rằng chỉ nên nhắc nhở (!).

Có lẽ vậy mà suốt từ đầu năm tới nay, ngành y tế Lạng Sơn mới chỉ xử lý được có vài vụ vi phạm về VSATTP.

Tương tự như vậy, Hải quan Lạng Sơn cũng chỉ nắm được 2 vụ nhập sữa bột Trung Quốc, có số lượng gần 15 tấn theo đường chính ngạch qua cửa khẩu Hữu Nghị, với đầy đủ giấy tờ hợp lệ, còn việc nhập lậu thì chưa phát hiện được vụ nào.

Nguy cơ các loại thực phẩm trong đó có sản phẩm sữa Trung Quốc được nhập lậu vào Việt Nam qua các đường tiểu ngạch ở biên giới Lạng Sơn là rất lớn nhưng thật ngạc nhiên suốt gần một năm nay, chưa có một vụ nào bị cơ quan chức năng ở Lạng Sơn phát hiện. Trong khi đó, qua các cuộc kiểm tra mới đây trên thị trường Hà Nội, TPHCM, Đà Nẵng, Huế, cơ quan chức năng đã phát hiện khá nhiều sản phẩm sữa bột đến từ Trung Quốc “không rõ nguồn gốc sản xuất”?

Quốc Lập