Trách nhiệm nghệ sĩ trong môi trường văn hóa số

“Cầu nối” cho tệ nạn?

“Trước khi đồng ý quảng cáo, mình phải biết trang web hoạt động về lĩnh vực gì chứ. Giờ nói không biết sao được!? Hời hợt dữ vậy sao các anh?”; “Ai cũng biết chỉ 5 ông không biết, đúng hài! Nghệ sĩ quảng cáo ngày càng trắng trợn”… Nhiều bình luận của khán giả trực tiếp đối chất các ca sĩ nhóm Ngũ hổ tướng - nhóm nhạc thực hiện MV Anh em trước sau như một.

Trước đó, các ca sĩ gồm Ưng Hoàng Phúc, Khánh Phương, Lâm Chấn Huy, Dương Ngọc Thái, Lưu Hưng đã thành lập nhóm nhạc có tên Ngũ hổ tướng và ra mắt MV đầu tay Anh em trước sau như một. Ngay lập tức, khán giả phát hiện trong MV có nhiều hình ảnh liên quan đến một trang web cờ bạc.

Điều đáng nói hơn là những người liên quan thay vì nhận lỗi lại tìm cách để chạy tội, che giấu sai lầm của mình. Khánh Phương thì đổ cho ê-kíp thực hiện, anh chỉ là sơ suất không kiểm tra lại. Ưng Hoàng Phúc lặng lẽ thay MV mới không có logo trang web cá độ trên trang mạng xã hội cá nhân và phủ nhận việc có tham gia quảng cáo… Trước sự việc nghiêm trọng, Công an TPHCM đã chỉ đạo Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao (PA05) xác minh, làm rõ và xử lý theo quy định.

Theo luật sư Ngô Việt Bắc, Trưởng Văn phòng luật sư Sài Gòn Tây Nguyên, Đoàn luật sư TPHCM, việc “tổ chức đánh bạc” không nhất thiết phải có hoạt động đánh bạc cụ thể, mà chỉ cần tạo ra các điều kiện, phương tiện (như quảng cáo, đường link, giao diện...) để người khác tham gia. Hành vi quảng cáo cờ bạc có thể là một mắt xích quan trọng trong hoạt động tổ chức đó. Cơ quan công an sẽ điều tra, xác định liệu các nghệ sĩ có cố ý cấu kết, thông đồng, chia sẻ lợi nhuận trực tiếp từ nhà cái, đơn vị tổ chức đánh bạc để “giúp sức” cho đường dây hay không.

Nếu có, họ sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự về tội “tổ chức đánh bạc hoặc gá bạc” theo quy định tại Điều 322 Bộ luật hình sự 2015. Nếu không, sẽ bị xử lý ở mức độ vi phạm hành chính. “Pháp luật không phân biệt hay ưu ái cho hành vi vi phạm giữa người nổi tiếng hay không nổi tiếng”, luật sư Ngô Việt Bắc nhấn mạnh.

Đặt chuẩn mực lên trên hết

Những ngày qua, không ít nghệ sĩ bị cư dân mạng réo tên, đặt nghi vấn quảng cáo trá hình khi những hình ảnh, các buổi biểu diễn trước đây của họ bị “đào lại”, cho thấy sự liên quan ít nhiều đến các trang web cá độ, nhà cái - hoạt động bị pháp luật Việt Nam nghiêm cấm. Như Thiều Bảo Trâm, Hồ Quang Hiếu, Châu Khải Phong, Lâm Chấn Huy, Phạm Trưởng, Blacka… có người công khai đính chính, có người im lặng, những cũng có không ít nghệ sĩ cười trừ và cho rằng đó là chuyện... ngày xưa.

Trung tá Nguyễn Khánh Hồng, Phó trưởng Phòng PA05, Công an TPHCM, khẳng định, pháp luật quy định rất rõ về hành vi vi phạm liên quan đánh bạc, quảng cáo đánh bạc. Khi tham gia các sự kiện ở nước ngoài, nghệ sĩ sẽ chịu trách nhiệm theo luật pháp nước sở tại. Tuy nhiên, sau khi kết thúc sự kiện, nếu nghệ sĩ sử dụng các sản phẩm truyền thông để đăng tải nội dung có dấu hiệu quảng cáo hoạt động đánh bạc, tổ chức đánh bạc lên các tài khoản như Facebook, Zalo... hướng đến khán giả Việt Nam, thì sẽ bị xử lý theo quy định của pháp luật.

“Các nghệ sĩ, người nổi tiếng với lượng người theo dõi lớn phải có trách nhiệm tìm hiểu, nghiên cứu nội dung, sự kiện mình tham gia, thực hiện, tránh tình trạng cố ý hay vô ý tiếp tay cho tệ nạn, trào lưu xấu, vi phạm pháp luật”, Trung tá Nguyễn Khánh Hồng khuyến cáo.

Trong bối cảnh các nội dung độc hại, quảng cáo trá hình ngày càng len lỏi vào các sản phẩm văn hóa nghệ thuật, những vụ việc như trên gây ảnh hưởng đến uy tín nghệ sĩ, đặt ra dấu hỏi lớn về ý thức tuân thủ pháp luật, trách nhiệm xã hội của người làm nghệ thuật. Đây là bài học lớn cho nghệ sĩ, ê-kíp quản lý, đơn vị tổ chức các sự kiện… về việc phải đặt chuẩn mực đạo đức, lợi ích cộng đồng lên trên hết để cùng chung tay xây dựng môi trường số văn minh.