Từ 1-6-2010, vaccine 5 trong 1 (gồm phòng ngừa bạch hầu, ho gà, uốn ván, viêm gan B, viêm màng não do vi khuẩn Hib) sẽ được triển khai tiêm chủng mở rộng miễn phí trên toàn quốc cho trẻ dưới 1 tuổi. Vậy loại vaccine này có gì khác biệt với những vaccine đã và đang sử dụng, hiệu quả và an toàn đến đâu, PV Báo SGGP đã trao đổi với Thạc sĩ - bác sĩ Nguyễn Thị Minh Phượng, Trưởng khoa Y tế công cộng Viện Pasteur TPHCM.
° Thưa bác sĩ, hiện kế hoạch triển khai tiêm chủng mở rộng vaccine 5 trong 1 đã tiến hành đến đâu?
° Nếu không có gì thay đổi, vào đầu tháng 6-2010, vaccine 5 trong 1 sẽ được đưa vào chương trình tiêm chủng mở rộng cho trẻ. Hiện Viện Pasteur TPHCM đã tập huấn xong cho tất cả các tuyến, từ khu vực đến tỉnh thành, quận huyện và phường xã. Đến cuối tháng 5-2010, sẽ phân phối hết trang thiết bị như bơm kim tiêm, vaccine về đến phường xã.
Hiện vaccine nhập về đến Hà Nội với khoảng 1,5 triệu liều, trong đó khu vực phía Nam khoảng 340.000 liều. Đặc biệt, trong chương trình tiêm chủng mở rộng lần này sẽ phát sổ theo dõi tiêm chủng cho trẻ thay vì phiếu tiêm chủng như trước đây, dự kiến khoảng 600.000 sổ cho khu vực phía Nam.
° So với những loại vaccine đơn lẻ đã và đang được sử dụng hiện nay, vaccine 5 trong 1 có ưu điểm gì?
° Ưu điểm của vaccine 5 trong 1 là giảm mũi tiêm, giảm lần tiêm. Thay vì tiêm tới 9 mũi nếu tiêm các loại vaccine đơn lẻ, vaccine 5 trong 1 chỉ tiêm 3 mũi. Đáng lưu ý, vaccine 5 trong 1 có hiệu quả tương đương với các loại vaccine đã và đang sử dụng. Hơn nữa, loại vaccine 5 trong 1 có thêm tác dụng ngừa virus Hib phòng các bệnh viêm màng não mủ và viêm phổi.
° Liệu với loại vaccine tổng hợp như vậy, nguy cơ phản ứng, sốc phản vệ có cao?
° Là loại vaccine 1 liều nên vaccine 5 trong 1 giảm nguy cơ phản ứng sau tiêm. Theo nguyên tắc nghiên cứu của các nước, phản ứng sau tiêm mũi 1 là khoảng 15% với các biểu hiện sưng tấy, mẫn đỏ. Mũi tiêm thứ 3 khiến khoảng 8% phản ứng sau tiêm. Trong khi đó, qua nghiên cứu của các viện nghiên cứu Việt Nam, phản ứng sau tiêm mũi 1 khoảng 19,7% nhưng phản ứng sau mũi 3 là 0%. Về phản ứng toàn thân, theo nghiên cứu của các nước, tỷ lệ phản ứng là 14,2% sau tiêm mũi 1 và 7,4% sau tiêm mũi 3. Các phản ứng thường rơi vào triệu chứng sốt. Còn nghiên cứu của Việt Nam cho thấy phản ứng toàn thân sau tiêm mũi 1 là 27,2% và mũi 3 là 1,8%.
Như vậy, những phản ứng sau tiêm của vaccine 5 trong 1 sau tiêm là không đáng kể và đáp ứng yêu cầu an toàn cao. Đây là loại vaccine được sản xuất bởi Công ty Berna Biotech Korea Corp (Hàn Quốc) và đang được sử dụng tại 40 quốc gia.
° Đối tượng áp dụng vaccine 5 trong 1 đến nay được khuyến cáo thế nào?
° Vaccine 5 trong 1 triển khai tiêm chủng mở rộng cho trẻ dưới 1 tuổi với 3 liều tiêm. Mũi thứ nhất lúc 2 tháng, mũi thứ hai khi trẻ 2 tháng tuổi và mũi thứ ba khi trẻ đủ 3 tháng tuổi. Trước khi tiêm chủng trẻ cần được khám phân loại, xem xét tiền sử bệnh tật, đặc biệt những phản ứng liên quan tới liều vaccine đã tiêm trước hoặc bất kỳ loại vaccine nào. Không tiêm vaccine 5 trong 1 nếu trẻ có phản ứng nặng đối với liều tiêm trước đó hoặc có phản ứng đối với bất kỳ thành phần nào của vaccine. Hoãn tiêm khi trẻ sốt hoặc mắc các bệnh cấp tính.
° Thưa bác sĩ, sau tiêm, phụ huynh cần lưu ý những biểu hiện gì ở trẻ để được cứu chữa kịp thời?
° Sau tiêm chủng trẻ cần được theo dõi 30 phút tại điểm tiêm chủng và ít nhất một ngày sau khi tiêm tại nhà. Sau tiêm, trẻ có thể có những biểu hiện thông thường như sốt, đau hoặc sưng tấy tại chỗ tiêm, quấy khóc… Các bà mẹ cần cho trẻ bú nhiều hơn hoặc uống nhiều nước (cho bú khi trẻ thức), chườm mát khi trẻ sốt. Đưa ngay trẻ tới cơ sở y tế khi thấy trẻ có một trong các dấu hiệu bất thường như sốt cao, quấy khóc kéo dài, bú ít, tím tái, khó thở…
QUỲNH CHI
