Trợ lý đắc lực
Trong bối cảnh AI đang phát triển mạnh mẽ, không ít người coi AI giống như “kẻ hủy diệt” đang cướp đi cơ hội công việc. Tuy nhiên, với ê kíp Dế Mèn: Cuộc phiêu lưu tới xóm Lầy lội, AI được sử dụng như một công cụ. Anh Vũ Duy Nam lý giải: “AI gợi ý cho mình những ý tưởng, đề xuất hướng đi từ đó có thể áp dụng trong quá trình làm phim, hỗ trợ đạo diễn trong việc xây dựng tạo hình nhân vật”.
Đạo diễn Mai Phương cũng thừa nhận: “AI đã giúp đoàn phim tạo ra những bộ lọc để chọn ra ý tưởng, giúp các nghệ sĩ sáng tạo thể hiện hình ảnh phù hợp nhất”, đạo diễn Mai Phương nhấn mạnh.
Trước đó, dù không thật sự thành công về doanh thu nhưng Chốt đơn cũng tạo bước đi tiên phong khi sử dụng AI để thay thế hoàn toàn cho một nhân vật. Đây có thể xem là bước thử táo bạo, cho thấy AI không chỉ hỗ trợ, mà còn có thể đóng vai trò quan trọng trong quy trình sản xuất.
Hiện công cụ AI đang được các đoàn phim sử dụng ở các khâu tiền kỳ, hậu kỳ. Đạo diễn Bá Cường cũng thừa nhận AI như “một trợ lý cần mẫn”, giúp nhà làm phim tiết kiệm rất nhiều thời gian trong việc tóm tắt nội dung, truy xuất tư liệu và hình ảnh.
Theo đạo diễn Bá Cường, AI có thể tối ưu hóa lịch trình quay phim, phân bổ nguồn lực (diễn viên, nhân viên, thiết bị) hiệu quả hơn và thậm chí dự đoán các vấn đề tiềm ẩn có thể xảy ra trong quá trình sản xuất. Với kế hoạch sản xuất được lên mẫu bảng biểu chuyên nghiệp, nhà sản xuất chỉ cần xem lại và điều chỉnh sẽ nhanh hơn rất nhiều lần.
Ở giai đoạn hậu kỳ, AI thậm chí còn phát huy vai trò tốt hơn. Anh Đinh Việt Phương, Giám đốc Sản xuất 3DART VFX Studio, đơn vị thực hiện hậu kỳ cho bộ phim Mưa đỏ cũng khẳng định AI là “trợ lý tăng lực” cho nghệ sĩ VFX (hiệu ứng hình ảnh). Nhiều công việc lặp đi lặp lại như tách nền, dọn khung hình (cleanup), khử nhiễu (denoise), tăng độ phân giải (upscaling)… được AI xử lý nhanh chóng. Điều này giúp các nghệ sĩ có thêm thời gian tập trung vào phần sáng tạo: phát triển diện mạo cho các đối tượng 3D (lookdev), ghép các yếu tố hình ảnh lại với nhau (Compositing)…
Bắt kịp xu hướng nhưng không lạm dụng
Không chỉ sử dụng công cụ sẵn có, nhiều studio Việt hiện còn tự phát triển công nghệ AI của riêng mình. Lumination đã sử dụng các công nghệ lõi như: digital voice, digital human, xử lý dữ liệu ngôn ngữ lớn và “consistent character” - đảm bảo sự đồng nhất về hình ảnh của nhân vật xuyên suốt các bối cảnh khác nhau trong Chốt đơn.
Tuy nhiên, dù đóng vai trò ngày càng quan trọng nhưng với các nhà sáng tạo, chỉ nên xem AI như một công cụ hỗ trợ. Anh Hàng Minh Lợi, nhà sáng lập Lumination, thừa nhận, để khán giả cảm nhận cảm xúc qua từng khung hình vẫn cần bàn tay và cảm quan của đạo diễn, AI luôn có những giới hạn, không thể thay thế con người.
Đồng quan điểm, anh Đinh Trí Dũng, Chủ tịch VAVA (Hiệp hội kỹ xảo điện ảnh và hoạt hình Việt Nam), Giám đốc Học viện MAAC, nhấn mạnh việc đưa AI vào quy trình sáng tạo phải đi kèm sự kiểm soát của con người. Thời đại AI phát triển, yêu cầu nâng chất từng tác phẩm ngày càng cao, kiến thức nền của nghệ sĩ càng phải vững vàng hơn. Chỉ khi hiểu rõ kỹ thuật, mỹ thuật và ngôn ngữ điện ảnh, người làm phim mới biết lúc nào nên để AI hỗ trợ, lúc nào cần tự can thiệp. Đặc biệt, có kiến thức nền vững vàng mới có thể sử dụng tốt các công cụ AI.
Từ kinh nghiệm đào tạo thực tế, anh khẳng định: “Tôi luôn muốn tránh cho các bạn khỏi ảo giác AI có thể làm hết, không cần học nữa. AI càng phát triển, kiến thức nền của mình càng phải vững vàng hơn. Con người luôn phải ở vị trí trung tâm để điều khiển, nhất là với những tác vụ phức tạp”.
Nhìn rộng ra, AI không thể thay thế người làm phim, chỉ giúp họ nhìn xa hơn đường biên của tưởng tượng. Với điện ảnh Việt, khi quy mô thị trường còn nhỏ đang có các điều kiện thuận lợi để thử nghiệm AI, vừa tiết kiệm chi phí vừa khuyến khích sức sáng tạo. Quan trọng nhất, việc sử dụng AI cần có ranh giới, sáng tạo và cả tôn trọng đạo đức.
“Việc sử dụng AI sẽ giúp đẩy nhanh hơn, hiệu quả hơn tiến trình công việc. Nghĩa là chúng ta có thể tiết kiệm được thời gian, mà thời gian là tiền bạc. Trước đây một dự án có khi phải huy động vài trăm người để cùng làm nhưng hiện tại, các studio quy mô nhỏ hơn có thể thực hiện với chi phí đầu tư ít hơn”, anh Thierry Nguyễn, nhà đồng sáng lập của Bad Clay Studio, AIOI Studios, chia sẻ.
