Vướng mắc khi thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia
Theo ĐB Lò Thị Luyến (Điện Biên), quá trình thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia, trình tự, thủ tục phức tạp; thẩm quyền giao cho địa phương còn hạn hẹp. Đến nay, việc giải ngân nguồn vốn của chương trình mục tiêu quốc gia vẫn chậm, đặc biệt là vốn sự nghiệp…
Về quy định lồng ghép nguồn vốn để thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia, theo ĐB Lò Thị Luyến, “Nguyên tắc trong bố trí, phân bổ vốn là không chồng chéo, không trùng lặp về phạm vi, đối tượng, nội dung... nhưng lại giao cho địa phương phải ban hành quy định việc lồng ghép các nguồn vốn của chương trình này với chương trình khác khi tổ chức thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia. Trong khi mỗi nguồn vốn, mỗi chương trình lại có cơ chế quản lý, trình tự thủ tục, thanh quyết toán riêng; do đó theo tôi là quá khó khi thực hiện”.
Từ các phân tích ở trên, ĐB Lò Thị Luyến kiến nghị Quốc hội khi thông qua chủ trương đầu tư các chương trình mục tiêu quốc gia cần quy định, với các địa phương còn khó khăn, nhận hỗ trợ ngân sách của Trung ương từ 70% trở lên thì không yêu cầu phải bố trí vốn đối ứng thực hiện chương trình; không yêu cầu lồng ghép nguồn vốn của chương trình mục tiêu quốc gia này với các nguồn vốn khác khi tổ chức thực hiện...
Trong khi đó, ĐB Nguyễn Văn Mạnh cho rằng, 2 mục tiêu của chương trình là chăm sóc sức khỏe, chương trình dân số và phát triển giữ vai trò rất quan trọng nhưng trong dự thảo chưa được quan tâm đúng mức. ĐB phân tích, Việt Nam là một quốc gia có tốc độ già hóa dân số vào top đầu thế giới, trong báo cáo thẩm tra cũng chỉ ra mức đầu tư cho các nội dung về dân số và phát triển chỉ chiếm 15,5%, bao gồm cả ngân sách địa phương.
So với tổng mức đầu tư trong giai đoạn 2026-2030, nguồn vốn ngân sách Trung ương cả giai đoạn 5 năm là 68.000 tỷ đồng thì các tiểu dự án trực tiếp giải quyết vấn đề dân số và phát triển trong chương trình chỉ được bố trí khoảng hơn 6.000 tỷ đồng và chiếm khoảng 8,9%. Việc bố trí nguồn vốn như trên là chưa đảm bảo sự cân đối.
“Tôi đề nghị ban soạn thảo cần quan tâm đầu tư thỏa đáng các nội dung về dân số và phát triển trong chương trình để góp phần hoàn thành các mục tiêu”, ĐB Nguyễn Văn Mạnh nêu ý kiến.
ĐB Tô Ái Vang (Cần Thơ) “nghĩ xa” khi cho rằng, ở tuổi 70 được xem là giai đoạn giữa của người cao tuổi (trung thọ), nam giới sẽ có nhiều biến đổi về sức khỏe và cuộc sống, đến khi đó, gia đình và xã hội sẽ thiếu đi trụ cột, thiếu sự cân bằng về giới... Từ đó, bà đề nghị có thêm 1 dự án về chiến lược sức khỏe nam giới với mục tiêu can thiệp hành vi truyền thông giới...
Kinh phí cho các dự án không ít
Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, để triển khai thực hiện các nhiệm vụ trong Nghị quyết 72 của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân, ngành y tế xác định trách nhiệm còn rất nhiều; trong đó có việc hoàn thiện thể chế, tổ chức thực hiện, nâng cao chất lượng dịch vụ, nguồn lực, nguồn nhân lực. Làm thế nào để phục vụ cho người dân được tốt hơn, tăng tỷ lệ hài lòng cho người bệnh, đảm bảo các điều kiện cho y tế được phát triển.
Liên quan đến việc cân đối nguồn lực cho các cấu phần, các dự án của chương trình trong dự thảo Nghị quyết về chương trình mục tiêu quốc gia, Bộ trưởng Đào Hồng Lan thông tin, trong chương trình gồm 5 dự án thực hiện, trong đó có các tiểu dự án. Quá trình làm, ngành y tế đã đảm bảo cân đối với các mục tiêu và các nhiệm vụ triển khai đề ra.
“Hiện nay, trong cấu phần dự án 3 về dân số và phát triển, tổng số kinh phí thực hiện là 29.600 tỷ đồng, chiếm 23,6% so với tổng dự án chương trình. Bên cạnh đó, các dự án 1, 2, 4 và 5 đều phục vụ cho các đối tượng của dân số; cho nên nói dự án dân số có tỷ lệ kinh phí thấp là chưa chính xác”, Bộ trưởng Đào Hồng Lan nhấn mạnh và cho biết thêm, việc triển khai chương trình mục tiêu quốc gia với mục tiêu lấy con người làm trung tâm và lấy đối tượng còn khó khăn để thực hiện.
Để khả thi khi thực hiện chương trình, Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết, đã làm việc với Bộ Tài chính về nguồn vốn chương trình và báo cáo với Kiểm toán nhà nước.
Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh cho biết, Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ tổng hợp đầy đủ tất cả ý kiến của các ĐB ở tổ và hội trường để gửi Chính phủ. Đề nghị Chính phủ chỉ đạo cơ quan soạn thảo phối hợp với cơ quan thẩm tra và các cơ quan liên quan nghiên cứu, tiếp thu, giải trình đầy đủ, thấu đáo tất cả các ý kiến của các ĐB Quốc hội để hoàn thiện các dự thảo Nghị quyết của Quốc hội, báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến trước khi trình Quốc hội xem xét, thông qua theo quy định.
