Ca sĩ trẻ: Biến không thành có?

LTS: Ngay sau bài “Nhạc trẻ: Ảo và thực” và bài “Liveshow ca nhạc: Đến hồi bội thực” (đăng ngày 8-6), Báo SGGP nhận được một số bài viết đi sâu vào những bất cập trong đời sống ca nhạc hiện nay, mong góp tiếng nói để chấn chỉnh những lệch lạc, góp phần định hướng cho công chúng trẻ trong việc tiếp cận các giá trị âm nhạc đích thực.

Ca sĩ là cầu nối đưa ca khúc đến với khán giả. Hơn thế, họ trở thành những nhân vật trung tâm của các chương trình ca nhạc và là đối tượng thu hút người xem. Nhưng ca sĩ Việt có thực tài chưa nhiều mà số đông bước lên sân khấu nhờ sự hỗ trợ của những yếu tố khác…

Vấn nạn hát nhép

Có rất nhiều lý do giải thích cho việc hát nhép (còn gọi là hát “play back”) đang thịnh hành ở VN. Vì điều kiện âm thanh không đảm bảo, vì ca sĩ phải chạy nhiều sô trong một đêm nên không đủ sức hát thật (còn gọi là hát “live”)…

Tuy nhiên, lý do chủ yếu vẫn là vì hát thật không hay bằng hát nhép! Thậm chí, có Nghệ sĩ nhân dân nổi tiếng với những ca khúc mang âm hưởng dân ca, cũng hát nhép nhiều năm nay. Một ca sĩ thành danh với giải thưởng cao tại giải Sao Mai nhưng lạm dụng hát nhép đến mức nhiều ca sĩ đàn em và đồng nghiệp thẳng thắn lên tiếng trên báo chí.

Có lần, chuyện hát nhép của cô vỡ lở vì trong khi biểu diễn đĩa bị vấp… Một ca sĩ tên tuổi mới được biết đến từ Vietnam Idol được công ty đầu tư tiền tỷ cho liveshow phục vụ sinh viên hòng tạo “sao”, nhưng cũng không đủ sức để hát thật suốt toàn bộ chương trình.

Các chương trình truyền hình trực tiếp vẫn có sử dụng ca sĩ hát nhép với lý do để đảm bảo an toàn vì thiết bị âm thanh không tốt! Sự nuông chiều quá mức của các chương trình ca nhạc hiện nay khiến không ít ca sĩ trẻ “dựa dẫm” quá nhiều vào công nghệ phòng thu và xem nó như “bảo bối” trong bất kỳ trường hợp nào.

Vì vậy, khi phát hành album, chất lượng âm thanh, ca khúc và giọng hát của họ đều đạt chuẩn, nhưng khi xuất hiện ở những chương trình đòi hỏi hát thật, họ… gây bất ngờ cho khán giả vì sút kém thấy rõ.

Đủ trò lăng xê

Có rất nhiều “sân chơi” âm nhạc để lăng xê các giọng ca trẻ: Sao Mai, Sao Mai - Điểm hẹn, Vietnam Idol, Bài hát Việt, Album vàng, Liên hoan các ban nhạc trẻ… Đó là chưa kể những Ngôi sao Tiếng hát Truyền hình, Tiếng ca học đường, Tuổi đời mênh mông…

Phải thừa nhận, những ca sĩ ra lò từ các “kỳ - cuộc” này đều được sàng lọc và thử thách qua nhiều vòng tuyển chọn. Họ phải có giọng hát thật sự mới “trụ” được ở các vòng thi và giật giải.

Tuy nhiên, thị trường âm nhạc xuất hiện ngày càng nhiều gương mặt ca sĩ giọng hát yếu, trình độ âm nhạc không có, chỉ có ngoại hình đẹp, biết nhảy nhót và... khát khao bỏng cháy trở thành ca sĩ.

Thay vì đầu tư học hành, họ vội vàng đi hát rồi ra đĩa đều đều, thi thoảng còn xuất hiện trong một vài chương trình truyền hình, có khi tên tuổi hay ca khúc của họ còn leo lên chót vót ở các website hay forum nhạc trẻ.

Được vậy là vì họ có các công ty hay ông bầu đỡ đầu với tham vọng “biến không thành có”. Bầu tìm mua bản quyền bài hát, liên hệ phòng thu “mông má” cho giọng hát không còn khiếm khuyết, móc sô, quan hệ với báo chí tìm cách lăng-xê…

Không ít người tổ chức chương trình truyền hình được nhờ cậy đưa giọng hát mới toe lên sóng. Chưa kể đến việc các công ty hay bầu tung “gà” của họ vào phim truyền hình, thậm chí đóng vai dày dạn hẳn hoi, rồi tham gia game show…

Theo thống kê chưa đầy đủ, trên địa bàn thành phố có khoảng 3.000 ca sĩ. Ca sĩ ở đây là những người biểu diễn trước công chúng và có cát-xê. Trong con số khổng lồ được coi là ca sĩ ấy, chỉ một phần nhỏ, rất nhỏ, chưa đến 100 người “có tên”, còn lại là những ca sĩ không ai nhớ đến…

Rộ phong trào người đẹp hát

Sau một thời gian có vẻ trầm lắng, giờ đây, phong trào “người đẹp hát” lại rộ lên… Lâu lâu, trên báo lại xuất hiện một người mẫu hay người đẹp vừa đăng quang ở một cuộc thi nào đó tuyên bố làm ca sĩ.

Rất tiếc, người đẹp hát thì nhiều nhưng không nhiều những Hồ Ngọc Hà, Ngô Thanh Vân… khẳng định được khả năng ca hát và chiếm được những vị trí nhất định trong làng nhạc nhẹ.

Một công thức: có vóc dáng chuẩn của một người mẫu hay khuôn mặt khả ái của một diễn viên thì dễ dàng thành ca sĩ. Vì giọng hát đã có… máy hát lo.

Trong khi khán giả đang ngày càng nghiêng về phần nhìn hơn phần nghe, nhất là một bộ phận lớn khán giả ở các tỉnh thì chỉ cần danh hiệu người nổi tiếng là lũ lượt kéo nhau đi xem. Sô diễn nhiều, thu nhập khá và chẳng mất công mất sức như đóng phim hay diễn kịch, vậy nên việc lựa chọn con đường trở thành ca sĩ được nhiều người đẹp ưu tiên.

Không chỉ người đẹp hát mà không ít diễn viên, MC… cứ có tên tuổi, xuất hiện nhiều nhiều trên truyền hình hay có vai diễn mới nổi đều… hát.

Cũng bắt đầu bằng một album, rồi cứ thế đi diễn tỉnh với điệp khúc hát nhép… Trong khi thị trường ca nhạc đang quá nhiều gương mặt nữ nên MC điển trai một chút liền được “đôn” lên thành ca sĩ, có người còn tấp tểnh ôm mộng thành “sao” ca nhạc…

Ca sĩ lao động nghệ thuật thật sự đang bị đánh đồng với ca sĩ hát nhép, khiến thị trường âm nhạc trong tình trạng “vàng thau lẫn lộn”, làm cho những giá trị ảo và thực đang bị xòa nhòa ranh giới!

VÕ THÂM