- Alan Greenspan: “Nền kinh tế số 1 thế giới đang sa lầy”
Ngày thứ hai “đen tối”
Các nhân viên của Lehman Brothers thu xếp đồ đạc rời văn phòng chuẩn bị nghỉ việc.
Sau nhiều ngày thương lượng tìm cách tháo gỡ khó khăn bất thành, ngày 15-9, Tập đoàn tài chính-ngân hàng lớn thứ tư của Mỹ là Lehman Brothers đã nộp đơn xin phá sản sau 158 năm tồn tại. Đơn phá sản không bao gồm một số tập đoàn con của Lehman, trong đó có Tập đoàn quản lý tài sản Neuberger Berman.
Ngoài ra Lehman đang thương lượng bán bộ phận quản lý đầu tư của mình. Tuy nhiên, với việc tập đoàn mẹ xin phá sản thì số phận của các tập đoàn con cũng sẽ khó đứng vững khi không ai can đảm giao dịch với họ. Như vậy, Lehman, được thành lập từ năm 1850, trở thành một trong các ngân hàng đầu tư lớn nhất trên thế giới sụp đổ kể từ năm 1990 khi Ngân hàng Drexel Burnham Lambert phá sản.
Lehman trở thành nạn nhân mới nhất của tình trạng bất động sản xuống giá tại Mỹ vốn làm thiệt hại các tập đoàn tài chính của Mỹ 500 tỷ USD. Giá cổ phần của Lehman giảm từ mức 66 USD vào tháng 2 xuống còn 0,20 USD vào cuối ngày 15-9. Ước tính tổng số thua lỗ của Lehman đến khi nộp đơn xin phá sản là 52 tỷ USD. Đúng như dự báo, Chính phủ Mỹ đã không ra tay cứu Lehman Brothers như các trường hợp của Bear Stearns hay Freddie Mac và Fannie Mae.
Viễn cảnh của 26.000 nhân viên của Lehman đang trở nên ảm đạm, dự báo số người mất việc sẽ rất lớn.
Cùng ngày, Ngân hàng Mỹ (Bank of America) đã mua lại Tập đoàn tài chính Merrill Lynch với giá 50 tỷ USD trước nguy cơ phá sản của tập đoàn này. Trong khi đó, Tập đoàn bảo hiểm AIG của Mỹ kêu gọi Cục Dự trữ LB Mỹ cấp 40 tỷ USD cứu tập đoàn này.
TTCK thế giới đồng loạt sụt giảm
Thị trường chứng khoán thế giới sau khi có tin Lehman Brothers xin phá sản đã đồng loạt giảm giá. Chỉ số Dow Jones sụt giảm 2,6%. Các TTCK châu Âu đồng loạt giảm từ 3%-gần 4,3%. Các TTCK Vùng Vịnh cũng giảm mạnh, có nơi mất tới 7%. Chỉ số FTSE tại TTCK London giảm gần 3%. Các TTCK Nhật Bản, Hồng Công và Hàn Quốc đóng cửa nghỉ Tết Trung thu. Chỉ số Sensex tại TTCK Ấn Độ giảm 5,6%, chỉ số TTCK Đài Loan giảm 4,1%, chỉ số TTCK Australia giảm 2%, Singapore giảm 2,9%.
Ngân hàng các nước nhanh chóng hành động
Ngay sau khi Lehman Briothers nộp đơn xin phá sản, ngân hàng trung ương nhiều nước trên thế giới thông báo đã “bơm” hàng chục tỷ USD vào thị trường tài chính, đồng thời khẳng định đang hợp tác chặt chẽ với nhau đề phòng khả năng xuất hiện “hiệu ứng domino” mang tính toàn cầu trên thị trường tài chính thế giới. Tổng thống Bush thừa nhận chính phủ đang làm tất cả để giảm nhẹ gánh nặng của khủng hoảng tài chính đè nặng lên nền kinh tế Mỹ. Ngân hàng dự trữ trung ương Mỹ (FED) thông báo đã nới lỏng những điều kiện cho vay vốn.
Ngân hàng trung ương châu Âu cùng ngày quyết định “bơm” ra thị trường 30 tỷ euro (42,7 tỷ USD) và Ngân hàng Anh cho biết họ đưa vào thị trường 5 tỷ bảng Anh (9 tỷ USD). Đây được coi là biện pháp đáp ứng nhu cầu lớn hiện nay và giúp các ngân hàng duy trì được khả năng cho vay lẫn nhau, ngăn ngừa tình trạng “đóng băng” trên thị trường do ảnh hưởng của vụ Lehman Brothers. Trong khi đó, nhà chức trách nhiều nước khẳng định đang giám sát chặt chẽ ảnh hưởng từ cuộc khủng hoảng tài chính mới xuất phát từ Mỹ. Theo họ, giai đoạn sắp tới sẽ có ý nghĩa quan trọng đối với viễn cảnh kinh tế toàn cầu.
Phát biểu trên chương trình “This Week’’ của Tập đoàn truyền thông ABC, chuyên gia kinh tế hàng đầu của Mỹ Alan Greenspan khẳng định nền kinh tế số 1 thế giới đang sa lầy vào 1 cuộc khủng hoảng tài chính “chỉ xảy ra 1 lần trong 1 thế kỷ’’, có thể dẫn tới suy thoái. Ông dự báo tình trạng này sẽ tiếp tục kéo dài cho tới khi giá nhà ở tại Mỹ được bình ổn, bất chấp những nỗ lực của chính phủ. Ông Greenspan cho rằng cơ hội thành công của các nỗ lực này là dưới 50%. Ông cũng dự báo rằng trong cuộc khủng hoảng tài chính này sẽ có thêm nhiều thể chế tài chính lớn sụp đổ.
V.M. - L.V.
(Theo Reuters, AFP, FT)
