Chung tay kiềm chế lạm phát

24/02/2011 11:55

Ngày 24-2, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã chủ trì hội nghị trực tuyến toàn quốc nhằm triển khai nghị quyết của Chính phủ về những giải pháp chủ yếu tập trung kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô, bảo đảm an sinh xã hội.

Chặt chẽ trong điều hành tiền tệ, thắt chặt tài khóa

Tại hội nghị, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Sinh Hùng đã giới thiệu nghị quyết, tập trung vào 7 nhóm giải pháp chủ yếu nhằm thực hiện các mục tiêu trên. Đó là thực hiện chính sách tiền tệ chặt chẽ, thận trọng; thực hiện chính sách tài khóa thắt chặt, cắt giảm đầu tư công, giảm bội chi ngân sách nhà nước; thúc đẩy sản xuất, kinh doanh, khuyến khích xuất khẩu, kiềm chế nhập siêu, sử dụng tiết kiệm năng lượng; điều chỉnh giá điện, xăng dầu gắn với hỗ trợ hộ nghèo; tăng cường bảo đảm an sinh xã hội; đẩy mạnh công tác thông tin tuyên truyền và tổ chức thực hiện một cách nghiêm túc, triệt để các nội dung trên một cách đồng bộ, thông suốt từ trung ương đến địa phương.

Phó Thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng đã dành nhiều thời gian để giải thích cặn kẽ nhóm giải pháp về chính sách tiền tệ và tài khóa. Phó Thủ tướng nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phối hợp hài hòa giữa 2 nhóm chính sách này, theo đó nhất định phải kiểm soát chặt chẽ để đảm bảo tốc độ tăng trưởng tín dụng năm 2011 dưới 20%; tổng phương tiện thanh toán vào khoảng 15% - 16%. Vốn tín dụng sẽ được ưu tiên phục vụ phát triển sản xuất kinh doanh; nông nghiệp, nông thôn; xuất khẩu; công nghiệp hỗ trợ; doanh nghiệp nhỏ và vừa. Giảm tốc độ và tỷ trọng vay vốn của khu vực phi sản xuất, nhất là lĩnh vực bất động sản và chứng khoán.

Ngành thủy sản sẽ được xem xét, miễn, giảm thuế, gia hạn thời gian nộp thuế nguyên liệu đầu vào nhập khẩu phục vụ sản xuất xuất khẩu. Trong ảnh: Chế biến cá tra xuất khẩu sang Hoa Kỳ. Ảnh: CAO THĂNG

Về chính sách tài khóa, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài chính chủ trì, phối hợp với các bộ, cơ quan địa phương phấn đấu tăng thu ngân sách 7% - 8% so với dự toán năm 2011 đã được Quốc hội thông qua; sắp xếp lại các nhiệm vụ chi để tiết kiệm thêm 10% chi thường xuyên của 9 tháng còn lại trong dự toán năm 2011 (không bao gồm tiền lương và các khoản có tính chất lương; chi chế độ chính sách cho con người và tiết kiệm chi thường xuyên để tạo nguồn cải cách tiền lương theo kế hoạch đã đề ra từ đầu năm).

Hai đối tượng đầu tiên nằm trong “tầm ngắm” của tiết giảm chi tiêu là các đơn vị thụ hưởng ngân sách và các doanh nghiệp nhà nước. “Sẽ tạm dừng trang bị mới ô tô, điều hòa nhiệt độ, thiết bị văn phòng; giảm tối đa chi phí điện, nước, điện thoại, văn phòng phẩm, không bố trí kinh phí cho những việc chưa thật sự cấp bách… Không bổ sung ngân sách ngoài dự toán, trừ các trường hợp hết sức đặc biệt đã được quy định rõ và tiến tới chấm dứt việc tạm ứng vốn ngân sách cho các địa phương”, Phó Thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng nêu cụ thể.

Đáng lưu ý, Chính phủ sẽ điều hành để giảm bội chi ngân sách nhà nước năm 2011 xuống dưới 5% GDP (mục tiêu đã được Quốc hội thông qua là dưới 5,3%); giám sát chặt chẽ việc vay, trả nợ nước ngoài của các doanh nghiệp, nhất là vay ngắn hạn…

Điều chỉnh giá điện, xăng dầu gắn với hỗ trợ hộ nghèo

Không phải ngẫu nhiên mà ngay trong phần giới thiệu nghị quyết của Chính phủ, Phó Thủ tướng Nguyễn Sinh Hùng đã hơn một lần nêu nhận định: “Không tăng giá theo lộ trình thì chúng ta sẽ mãi mãi thiếu điện vì không nhà đầu tư nào chịu bỏ vốn đầu tư phát triển nguồn điện”. Những hệ lụy kinh tế - xã hội khác của việc kiềm giá đối với điện và xăng dầu cũng đã được Phó Thủ tướng phân tích. Động thái tăng giá có mức độ như lần này đối với các mặt hàng thiết yếu kể trên, theo Phó Thủ tướng, chính là do toàn xã hội đang phải chung tay quyết liệt kiềm chế lạm phát: “Nhà nước đã phải tạm lùi về thuế, doanh nghiệp sản xuất kinh doanh phải tạm lùi một bước về lợi nhuận, người tiêu dùng cũng phải chia sẻ với những khó khăn này”.

Phát biểu sau đó về các quyết định tăng giá đã được cân nhắc rất kỹ trong bối cảnh lạm phát tăng cao, Bộ trưởng Bộ Tài chính Vũ Văn Ninh giải trình thêm: “Theo tính toán đầy đủ tại thời điểm này, nếu muốn cắt lỗ, giá bán điện sẽ phải tăng tới 668 đồng/kWh, tức là tăng thêm 62% so với hiện nay. Tuy nhiên, để không gây “sốc” cho nền kinh tế và bảo đảm an sinh xã hội, giá điện chỉ tăng chưa tới 1/3 mức đó. Để giữ giá như thế, nhà nước phải chấp nhận lùi chi phí khấu hao, lùi giá bán than cho ngành điện, tạm thời không thu phí bảo vệ môi trường và khoanh lỗ cũ để xử lý dần. Ngành điện cũng phải chấp nhận không có lãi”.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Vũ Văn Ninh: Không thể lùi thời điểm tăng giá

Có thể nói đến thời điểm này, chúng ta không thể lùi việc tăng giá thêm được nữa, mặc dù chỉ số tăng giá tiêu dùng (CPI) của 2 tháng đầu năm đã khá cao. Ngành điện, xăng dầu đều đang lỗ nghiêm trọng kéo dài. Thêm vào đó, các mức giá cũ cũng đã kìm nén quá lâu trong bối cảnh giá thế giới có thể còn tăng nữa. Nếu chúng ta tiếp tục giữ giá, nền kinh tế sẽ bị méo mó và nói thật là nguồn lực của nhà nước cũng không đủ sức để bù lỗ với mức cao và tràn lan như thế.

Chỉ riêng ngành điện năm 2010 đã lỗ gần 28.000 tỷ đồng. Chúng ta phải lựa chọn phương án hướng tới nền kinh tế được hạch toán một cách đầy đủ và giảm tới mức thấp nhất tác động xấu tới nền kinh tế và đời sống người dân. Tôi cho rằng, đó là sự lựa chọn hợp lý. Khó khăn lớn nhất hiện nay là kiềm chế lạm phát, kiểm soát giá cả, bởi giá thế giới vẫn đang tăng nhanh, mạnh. Nhiều nước đang phải đối mặt với lạm phát. Việt Nam lại phải nhập khẩu tới 70% nguyên nhiên vật liệu đầu vào của sản xuất nên kiểm soát giá rất phức tạp. Ngoài chính sách vĩ mô, phải có sự vào cuộc quyết liệt của các địa phương để kiểm soát giá thực tế.

A.THƯ

Người đứng đầu ngành tài chính cũng khẳng định, nếu không tăng giá, năm 2011 ngành điện sẽ lỗ tiếp 29.500 tỷ đồng sau khi đã bị lỗ tổng cộng 28.000 tỷ đồng trong năm 2010. Nền kinh tế sẽ không thể chịu đựng nổi số lỗ lớn như vậy. Để đảm bảo an sinh xã hội, Chính phủ đã quyết định hỗ trợ cho các hộ nghèo (theo chuẩn mới) khoản tiền chênh lệch do tăng giá điện, “nhưng nguyên tắc đã thể hiện trong quyết định của Thủ tướng là phải đúng đối tượng và khuyến khích sử dụng tiết kiệm”.

Tương tự, đối với xăng dầu. mức tăng (đã được chính thức áp dụng từ 10 giờ sáng 24-2) cũng chưa thể cắt lỗ cho các doanh nghiệp, khi mà giá xăng dầu trên thị trường thế giới đang đà tăng mạnh. Riêng trong năm 2010, khoản lỗ do không điều chỉnh giá xăng dầu theo thị trường thế giới đã lên đến khoảng 16.400 tỷ đồng…

Giải pháp đồng bộ, quyết tâm cao

Kết luận hội nghị, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng khẳng định, để thực hiện thành công các mục tiêu nêu trong nghị quyết, phải thực hiện đồng bộ các giải pháp với quyết tâm chính trị cao. Trong điều hành tỷ giá ngoại hối, Chính phủ - thông qua Ngân hàng Nhà nước sẽ huy động và sử dụng các nguồn lực để kiểm soát bằng được tỷ giá theo quy định, không để thả nổi tỷ giá; không để thị trường chợ đen chi phối.“Trên thực tế, năm 2008 dù là một năm cực kỳ khó khăn song chúng ta đã làm được việc này”, Thủ tướng phát biểu. Thủ tướng Chính phủ yêu cầu, ngay sau hội nghị này, các tập đoàn kinh tế, các tổng công ty nhà nước phải bán tất cả các ngoại tệ có được cho ngân hàng, khi có nhu cầu các ngân hàng phải đảm bảo bán cho doanh nghiệp theo đúng giá quy định.

Để thúc đẩy sản xuất kinh doanh, khuyến khích xuất khẩu, kiềm chế nhập siêu, Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho rằng, trong bối cảnh giá nông sản trên thị trường thế giới tăng cao, hiện nay là thời điểm tốt để thúc đẩy phát triển sản xuất nông nghiệp, góp phần cải thiện đời sống nhân dân; hạn chế tối đa các mặt hàng nhập khẩu mà trong nước có thể sản xuất được, từ đó giảm nhập siêu chính là một trong những giải pháp giảm căng thẳng tỷ giá.

Đặc biệt, nhìn nhận về vai trò quan trọng của các cơ quan thông tin đại chúng, Thủ tướng đề nghị đẩy mạnh tuyên truyền về nghị quyết, cả những mặt thuận lợi cũng như những khó khăn để nhân dân hiểu, tạo sự đồng thuận trong triển khai thực hiện thắng lợi các mục tiêu mà nghị quyết đề ra.

Về phía các địa phương, nhất là TP Hà Nội, TPHCM, cần làm tốt công tác kiểm soát giá, không để đầu cơ đẩy giá lên cao, nhất là với một số mặt hàng thiết yếu như gạo, lương thực, xăng dầu, sữa..., chỉ đạo các cơ quan chức năng thực hiện tốt công tác quản lý ngoại hối, thị trường vàng…

Mua hàng bình ổn giá tại một siêu thị. Ảnh: CAO THĂNG

BẢO VÂN

Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Sinh Hùng: GDP vẫn có thể tăng khoảng 7%

Bên lề hội nghị trực tuyến của Chính phủ, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Sinh Hùng đã có cuộc trao đổi nhanh với báo chí.

* Phóng viên: Thưa Phó Thủ tướng, chủ trương thắt chặt chính sách tiền tệ liệu có ảnh hưởng đến mục tiêu tăng trưởng của năm 2011?

* Phó Thủ tướng NGUYỄN SINH HÙNG: Nếu làm đồng bộ, tốt thì chỉ tiêu tăng trưởng kinh tế không bị ảnh hưởng nhiều. Bởi chúng ta là nền sản xuất nhỏ, đại bộ phận doanh nghiệp là nhỏ và vừa. Nếu tính thanh khoản của tín dụng tốt thì tăng trưởng vẫn có thể đạt bằng hoặc hơn năm 2010. Mục tiêu tăng trưởng 7% vẫn có thể đạt được.

* Ưu tiên tín dụng cho khu vực doanh nghiệp nhỏ và vừa sẽ thực hiện như thế nào?

* Ta không dùng biện pháp hành chính. Vấn đề là phải làm cho dòng tiền được chảy thông thoáng. Cân đối giữa ngoại tệ và nội tệ, với các biện pháp lãi suất, tỷ giá, dự trữ để tạo tính thanh khoản bình thường. Hiện nay, số dư tài khoản ngoại tệ của các doanh nghiệp và ngân hàng thương mại lên tới 21 tỷ USD, vậy tại sao tình hình ngoại tệ căng thẳng? Vấn đề là doanh nghiệp giữ không bán, sợ ngân hàng lại điều chỉnh tỷ giá. Do vậy, ngân hàng phải minh bạch, tạo ra sự bình ổn. Doanh nghiệp tin thì họ sẽ bán ngoại tệ. Khi đó, đồng tiền sẽ chạy, doanh nghiệp không phải chạy vạy lúc thì đổi tiền đồng sang USD, lúc thì ngược lại.

Bên cạnh đó, ở đây còn có vấn đề về điều hành lãi suất. Nếu thấy dùng tiền đồng có lợi thì người ta sẽ không đi mua USD nữa. Tổng lượng tiền chúng ta không thiếu, mà để căng thẳng là do biện pháp, chính sách. Phải mềm mại thì sẽ tạo ra sự bình ổn, chứ không làm cho tình hình căng lên. Cần hạn chế bớt các biện pháp hành chính. Nếu cấm bán chỗ này, cấm mua chỗ khác, cho bán chỗ này, cho mua chỗ kia có thể sẽ dẫn đến người có ngoại tệ trong túi không muốn bán cho ngân hàng bởi trường hợp cần ra nước ngoài phải mua tiền USD lại không được.

Ngân hàng Nhà nước và hệ thống ngân hàng thương mại phải tạo ra sự thông thoáng qua các biện pháp thị trường mở, thị trường liên ngân hàng... Phải đảm bảo doanh nghiệp cần ngoại tệ là mua được ngay. Ngược lại, doanh nghiệp phải bán USD cho ngân hàng. Tôi vừa có cuộc làm việc với đại diện Quỹ Tiền tệ quốc tế, họ nói Việt Nam còn dư 2,5 - 3 tỷ USD tổng lượng cung so với cầu. Vấn đề là ngân hàng phải chủ động sử dụng những công cụ trong tay một cách hợp lý, kịp thời.

* Cảm ơn Phó Thủ tướng.

A.THƯ ghi

Chủ tịch UBND TPHCM Lê Hoàng Quân: Hợp lực tốt sẽ kéo giảm CPI

Thay mặt lãnh đạo TPHCM, chúng tôi nhất trí cao các nhóm giải pháp để tập trung kiềm chế lạm phát, ổn định kinh tế vĩ mô bảo đảm an sinh xã hội của Chính phủ đưa ra. Đầu năm 2011, sau khi quán triệt Nghị quyết 02 của Chính phủ, TPHCM đã tập trung triển khai quyết liệt để thực hiện các nhiệm vụ trong năm 2011 có kết quả ngay từ những tháng đầu năm.

Trong 2 tháng đầu năm 2011, TPHCM vẫn giữ vững tốc độ tăng trưởng kinh tế, ổn định an sinh xã hội, thể hiện qua những con số cụ thể sau: giá trị sản xuất công nghiệp tăng 13,4%; tổng mức bán lẻ và doanh thu dịch vụ tăng 24%; kim ngạch xuất khẩu đạt 3,3 tỷ đồng, tăng 19,7%; tổng lượng hàng hóa qua cảng đạt 9,8 triệu tấn, tăng 14,7%; vốn FDI đăng ký 1,2 tỷ USD; thu ngân sách đạt 38.500 tỷ đồng, tăng trên 18,5%; chi ngân sách đạt 14,3% dự toán. Đặc biệt, với vai trò là một trung tâm tài chính, tín dụng dù có những biến động phức tạp nhưng tổng vốn huy động vẫn đạt 798.000 tỷ đồng, tăng hơn 61,8%; dư nợ 730.000 tỷ đồng…

Về lãi suất, vốn huy động hiện là 14,5%, nhưng thực tế tìm hiểu và theo phản ánh của các ngân hàng, mức vốn huy động tối thiểu hiện nay là 14,5% - 19%, đã đẩy lãi suất cho vay lên mức 20% - 22%/năm tùy theo từng loại vốn. Vốn cho hoạt động sản xuất kinh doanh là một vấn đề hết sức quan trọng, Chính phủ đã đưa ra các giải pháp đã rất quyết liệt nhưng cần tăng cường hơn nữa các biện pháp về quản lý tài chính, về lãi suất nếu không sẽ ảnh hưởng rất lớn đến vĩ mô.

Vấn đề thứ 2 là kiểm soát, so với Nghị quyết 02 đã ban hành đầu năm 2011, chúng tôi thống nhất với nghị quyết lần này là phải dùng tất cả các nỗ lực để kiềm chế lạm phát, vì chúng ta đã tăng giá bán những mặt hàng cơ bản. Theo dự báo, trong tháng 3 một mặt bằng giá mới sẽ hình thành từ việc điều chỉnh các mặt hàng cơ bản.

Về phía TP, để làm tốt công tác kiềm chế lạm phát, ngay từ năm 2010 đã triển khai việc bình ổn giá đối với 9 mặt hàng thiết yếu. Năm 2011, TPHCM tiếp tục thực hiện tốt hơn công tác này, đồng thời đưa mặt hàng thuốc tây vào diện bình ổn. Hiện TPHCM đang triển khai đến các DN và bệnh viện thực hiện tốt việc bình ổn đối với mặt hàng mới này nhằm chăm sóc sức khỏe cho người dân trong tình hình hiện nay.

Cũng từ chương trình bình ổn đã góp phần khống chế CPI tại TPHCM trong 2 tháng đầu năm ở mức tăng 2,63% (trong khi mức tăng 2 tháng đầu năm 2010 là 2,97%). Từ thực tiễn chúng tôi rút ra bài học kinh nghiệm, trong bối cảnh giá thế giới tăng, các nguyên vật liệu và mặt hàng chủ yếu tăng nhưng nếu có những chỉ đạo kịp thời, sự hợp lực tốt từ các DN và sự chia sẻ của các ngân hàng thì chúng ta hoàn toàn có thể giảm bớt mức tăng 5% - 10% so với giá thị trường, góp phần kéo giảm CPI.

Về hỗ trợ cho các hộ nghèo là 30.000 đồng/tháng do tăng giá điện, đề nghị Chính phủ cho phép TPHCM trừ tiền trên đồng hồ ngay trong tháng 3-2011, chứ không nên chờ đến cuối kỳ mới chi. Lãnh đạo TP sẽ chịu trách nhiệm về vấn đề này. Về việc thu tăng ngân sách tăng 7% - 9%, tăng cường tiết kiệm đầu tư, tiết kiệm điện TPHCM sẽ nỗ lực để thực hiện.

Tuy nhiên, Chính phủ và các bộ ngành xem xét chi thêm ngân sách cho TPHCM. Nếu “đóng khung” ở mức 23% sẽ rất khó khăn cho TP trong việc triển khai các dự án xây dựng hạ tầng cơ bản, nhất là các dự án ODA đang thực hiện phải cần một lượng vốn đối ứng khá lớn. Theo đó, trong bối cảnh giá cả thế giới đang có chiều hướng tăng cao, đặc biệt là các nước đang tăng cường mua lương thực để dự trữ, Chính phủ cần tăng việc dự trữ an ninh lương thực quốc gia.

Cuối cùng, để thực hiện tốt chủ trương kiềm chế lạm phát nên vận động toàn xã hội tập trung cho tiêu dùng cơ bản, giảm chi tiêu xa xỉ phẩm nhằm ổn định giá cả. TPHCM sẽ triển khai vấn đề này đến từng sở, ngành, mặt trận đoàn thể, từ đó vận động từng gia đình, từng người dân cùng thực hiện. Làm được việc này, chúng ta sẽ tiết kiệm được vốn, giảm nhập siêu, từ đó đảm bảo cán cân cung – cầu ngoại tệ.

TH.HẢI (ghi)