Chứng kiến niềm vui của nông dân Nguyễn Trung Hòa (tổ 7, ấp 5, xã Bình Mỹ, Củ Chi, TPHCM) khi cầm cuốn “sổ đỏ”, chúng tôi hiểu câu nói chân chất của ông: Phải chi mà có cái vụ làm “sổ đỏ” dịch vụ này sớm sớm một chút, nông dân tụi tui đỡ cực mà mấy thằng “cò” cũng hết “vẽ” luôn”!
“Cò” biến mất, xã “gánh” việc
Quá ngán ngẩm chuyện làm “sổ đỏ” (Giấy CNQSDĐ) phải chạy lên chạy xuống xã, huyện nhiều lần, ông Nguyễn Trung Hòa quyết định nhờ “dịch vụ một cửa” tại UBND xã Bình Mỹ với chi phí 100.000đ cho các công đoạn từ A đến Z để làm “sổ đỏ”. Ông kể: “Lúc trước chưa có dịch vụ, tui bị “thiếu hồ sơ phải bổ sung” liên tục, rồi đến cơ quan thuế “xin” đóng thuế, lại chạy qua kho bạc đóng tiền và chờ đợi ở huyện để nhận “sổ đỏ”… mệt muốn đứt hơi. Có lần chán nản quá, tui nhờ “cò” thì tốn tới 3 triệu đồng mới được việc nên lần này, mới mua thêm gần 1.000m2 đất, tui nhờ “dịch vụ một cửa” của xã, không ngờ thật “khỏe”. Quan sát các quán cà phê xung quanh xã Bình Mỹ, chúng tôi ghi nhận bóng dáng các “cò” đã biến mất. Tìm hiểu, trong suốt ngày 20-3, tôi chỉ thấy có một doanh nghiệp có chức năng “môi giới, dịch vụ nhà đất” đến UBND xã “làm hộ” giấy tờ đất cho một người mua ở nơi khác đến.
Nông dân Nguyễn Trung Hòa vui mừng vì được nhận “sổ đỏ” tại nhà. Ảnh: MINH ANH
Trái ngược hẳn với cảnh buồn thiu của giới “cò”, trong văn phòng xã, 5 cán bộ (kiêm nhiệm) của tổ “dịch vụ một cửa” hết hướng dẫn người này đến điện thoại yêu cầu người khác phải bổ túc giấy tờ, trả lời thắc mắc, thu tiền dịch vụ, viết biên lai… Chủ tịch UBND xã Bình Mỹ, chị Trần Thị Kim Thoa giải thích “quy trình cơ bản” với chúng tôi: “Dân chỉ nộp hồ sơ tại xã, thiếu gì thì xã yêu cầu bổ sung liền, sau đó xã trình lên Phòng Tài nguyên-Môi trường (TN-MT) huyện và cũng chính xã chạy đi đóng thuế cho người dân luôn. Khi có “sổ đỏ”, xã chạy lên UBND huyện lấy đem về rồi báo dân lên nhận. Có khoảng 90% bà con yêu cầu làm “sổ đỏ” kiểu này vì mỗi hồ sơ chỉ tốn 50.000-100.000đ”.
Dân lên xã, xã xuống dân
Phó Chủ tịch Thường trực UBND huyện Củ Chi Lê Minh Tấn cho biết: “Sau khi HĐND huyện đồng ý, chúng tôi đã triển khai mô hình “một cửa liên thông” tại hai xã Tân Thông Hội, Tân Thạnh Đông để làm thí điểm từ đầu năm 2006. Theo đó mỗi xã thành lập một “tổ dịch vụ một cửa” và làm thay tất cả công đoạn mà trước đây dân phải “gõ cửa” để làm “sổ đỏ”. Tiền thu 50.000-100.000đ/hồ sơ. Sau khi thí điểm thành công, chúng tôi nhân rộng ra tất cả 21 xã, thị trấn từ tháng 7-2006 đến nay”.
Thử làm một phép tính đơn giản, chúng tôi nhận thấy từ xã Bình Mỹ đến trung tâm huyện Củ Chi là 26km. Ngày trước, một người dân muốn làm “sổ đỏ” phải “gõ” 4 “cửa” là Phòng TN-MT, Chi cục Thuế, Kho bạc, VP UBND huyện (chưa kể những lần bổ sung giấy tờ thiếu) thì qua 8 lượt lên xuống, họ đã mất đứt trên 200km, chưa kể mất thời gian chờ đợi và công việc đồng áng bị bỏ dở. Còn như hiện nay, người dân chỉ cần nhờ đến “tổ dịch vụ một cửa” ở xã mình là có thể ngồi tại nhà chờ nhận “sổ đỏ”. Như trường hợp nông dân Nguyễn Trung Hòa mà chúng tôi chứng kiến, do bị viêm phổi không lên ủy ban xã để nhận “sổ đỏ” được, sẵn tiện đi ngang nhà ông, nhân viên Huỳnh Văn Khuê đã mang đến tận vườn, trao “sổ đỏ”.
Phải “meo” cho đỡ cực
Chúng tôi hỏi anh Khuê: “Làm kiểu này dân sướng, còn các anh thì được gì?”
“Thu 50.000-100.000đ/hồ sơ nhà đất, chúng tôi nộp 30% cho ngân sách, 30% mua sổ sách, in biên lai phục vụ công việc, 10% cho cả “tổ dịch vụ một cửa” chia đều và 30% cho riêng người trực tiếp “chạy” (thay cho dân) mà ở Bình Mỹ là… tui đây. Mấy tháng cuối năm 2006, riêng khoản này tui được chia 2,7 triệu đồng, trong khi thu nhập mỗi tháng chỉ 780.000đ. Từ đầu năm 2007 đến giờ, do xã thông báo việc ra đời “tổ dịch vụ một cửa” xuống tận 88 tổ (10 ấp) nên bà con ai cũng biết và đăng ký làm “sổ đỏ” thông qua tổ (mua, bán, chuyển mục đích, tách thửa, hợp thửa, thừa kế, cho thuê… đất) tăng đột biến”.
“Các khoản đóng thuế thì sao?”. “Khi lên xã nộp hồ sơ, người dân tạm ứng trước tiền thuế, sau khi đóng thuế giùm xong, tui đem biên lai về cho bà con. Tuy nhiên, tui cũng có kiến nghị rằng không cần phải nộp thêm một bộ hồ sơ của người sử dụng đất cho ngành thuế vì sẽ gây tốn kém, lãng phí tiền bạc, thời gian… mà ngành thuế chỉ cần “nắm” từ “Phiếu thông tin địa chính” của Phòng TN-MT để làm cơ sở tính thuế là đủ. Tui mơ ước: Thay vì bản thân cán bộ các xã phải chạy qua lại các cơ quan, lên xuống huyện để “xin” giấy báo đóng thuế, rồi đi đóng tiền, rồi nộp biên lai… thì cấp trên có thể “meo” (email) qua lại để giảm bớt sự nhọc nhằn của những người trực tiếp “chạy” giấy tờ cho dân”.
DƯƠNG MINH ANH
