“Điểm son” của giáo dục mầm non mới
Bà Lương Thị Hồng Điệp, Trưởng phòng Giáo dục mầm non (Sở GD-ĐT TPHCM), cho biết, để hỗ trợ giáo viên mầm non đổi mới nội dung, phương pháp dạy học, TPHCM đã xây dựng kho học liệu dùng chung cho giáo viên. Trong năm học 2024-2025, ngày hội kết nối giáo dục mầm non lần đầu tiên được ngành giáo dục tổ chức nhằm giúp giáo viên chia sẻ kinh nghiệm giáo dục STEM (hoạt động giáo dục tích hợp Khoa học, Công nghệ, Kỹ thuật và Toán học), qua đó đẩy mạnh hiệu quả chuyển đổi số trong đổi mới phương pháp dạy học.
Cùng với đó, trường học đã chủ động phát huy các nguồn lực xã hội hóa, khuyến khích sự tham gia của cha mẹ học sinh vào việc tổ chức hoạt động giáo dục trẻ, tạo ra nguồn lực đồng bộ, ổn định, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục.
Đại diện Sở GD-ĐT TPHCM nhận định, giáo dục STEM là một trong những giải pháp thực hiện hiệu quả chương trình giáo dục mầm non mới. Trong bối cảnh đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục, việc chuyển đổi phương pháp dạy học thông qua chơi giúp trẻ phát triển khả năng tư duy, độc lập, sáng tạo, biết vận dụng kiến thức vào giải quyết vấn đề thực tiễn, tạo nền tảng học tập tốt hơn khi chuyển tiếp qua các bậc học cao hơn.
Tuy nhiên, một trong những thách thức hiện nay là cơ sở vật chất giữa các trường học không đồng đều, nhận thức về giáo dục STEM chưa thống nhất trong đội ngũ cán bộ quản lý và giáo viên, thiếu mô hình mẫu giữa các cơ sở giáo dục.
Do đó, để chương trình triển khai một cách bài bản, có hệ thống, ngành giáo dục đề xuất chính sách hỗ trợ kinh phí từ UBND TPHCM, đồng thời thực hiện đồng bộ các nhóm giải pháp gồm: xây dựng chuẩn đầu ra về năng lực giáo dục STEM cho sinh viên sư phạm; phát triển chương trình đào tạo với các mô-đun bồi dưỡng chuyên biệt dành cho giáo viên; tăng cường hợp tác giữa các trường sư phạm, trường mầm non và doanh nghiệp, hỗ trợ hiệu quả quá trình học tập và thực hành của giáo viên, học sinh.
Vừa qua, Sở GD-ĐT TPHCM đã thẩm định và phê duyệt chương trình STEM song ngữ Anh - Việt để triển khai tại các trường tiểu học, THCS, THPT trong năm học 2025-2026.
Lần đầu tiên thành phố sẽ ứng dụng công nghệ thông tin, tích hợp sâu rộng trí tuệ nhân tạo vào dạy và học tiếng Anh, từng bước đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học.
Đây là một trong những giải pháp nhằm thực hiện Kết luận 91-KL/TW (ngày 12-8-2024) của Bộ Chính trị và Quyết định 1600/QĐ-TTg (ngày 19-12-2024) của Thủ tướng Chính phủ về xây dựng môi trường học tập tiếng Anh toàn diện, khuyến khích học sinh sử dụng tiếng Anh như một công cụ giao tiếp và học tập hiệu quả.
Nhiều hình thức phát huy hiệu quả
Theo Sở GD-ĐT TPHCM, trong năm học 2024-2025, 100% trường học xây dựng kế hoạch giáo dục nhà trường có tích hợp tổ chức giáo dục STEM dưới nhiều hình thức gồm: bài học STEM, trải nghiệm STEM, hoạt động nghiên cứu khoa học.
Song song đó, nhiều trường đã chủ động nâng cao chất lượng hoạt động của các câu lạc bộ (CLB), đội nhóm học thuật trong nhà trường, tạo nền tảng cho các hoạt động nghiên cứu khoa học, từng bước thí điểm đưa giáo dục trí tuệ nhân tạo (AI) vào chương trình giáo dục phổ thông.
Năm học 2025-2026, trong bối cảnh toàn ngành đẩy mạnh triển khai dạy học 2 buổi/ngày đối với cấp THCS và THPT theo yêu cầu của Bộ GD-ĐT, TPHCM tiếp tục rà soát các điều kiện thực hiện các đề án, chương trình đột phá của thành phố như Đề án “Đưa Trí tuệ nhân tạo vào trường học”, Chương trình “Giáo dục số”, Triển khai Khung năng lực số cho giáo viên và học sinh, Mô hình Trường học số…
Các trường tiểu học, THCS, THPT sẽ triển khai khung năng lực số cho học sinh. Việc triển khai được lồng ghép trong nhiều môn học, hoạt động giáo dục, dự án học tập, nghiên cứu khoa học, sinh hoạt CLB nhằm phát huy tổng hòa các nguồn lực, đẩy mạnh giáo dục STEM nói riêng, giáo dục số nói chung trong các trường học.
Trong phạm vi trường học, cô Lê Thanh Hương, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Trần Hưng Đạo (phường Cầu Ông Lãnh, TPHCM), cho rằng, để đáp ứng nhu cầu đa dạng của học sinh, nhà trường cần có nhiều chương trình lựa chọn. Đơn cử, hệ thống CLB được tổ chức theo hai hình thức là CLB miễn phí và CLB có thu phí. Đối với CLB miễn phí, nhà trường ưu tiên học sinh có hoàn cảnh khó khăn và học sinh có năng khiếu, vừa bảo đảm yêu cầu bình đẳng trong giáo dục, vừa kịp thời phát hiện, bồi dưỡng năng khiếu cho học sinh.
Đây là giải pháp không để học sinh nào bị bỏ lại phía sau, học sinh khó khăn vẫn có cơ hội tham gia các hoạt động giáo dục mà không bị rào cản tài chính.
Với hình thức CLB có thu phí, việc tổ chức xuất phát từ nhu cầu và nguyện vọng của người học, qua đó vừa góp phần đẩy mạnh xã hội hóa giáo dục, đồng thời đáp ứng nhu cầu học tập đa dạng, chuyên biệt và cá nhân hóa của từng đối tượng học sinh.
