Phát triển nguồn nhân lực bán dẫn phải gắn với hai nghị quyết chiến lược: Nghị quyết 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia và và Nghị quyết 71 -NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển giáo dục - đào tạo.
Theo anh Lê Công Hùng, Phó Chủ tịch Trung ương Hội Sinh viên Việt Nam, Bí thư Thành Đoàn Đà Nẵng, Nghị quyết 57, Nghị quyết 71 của Bộ Chính trị đều đặt con người và tri thức, đặc biệt là thế hệ trẻ, sinh viên vào trung tâm của sự phát triển. Chưa bao giờ cánh cửa tiếp cận tri thức và công nghệ lõi đối với sinh viên khối ngành chip bán dẫn lại rộng mở và cấp thiết như hiện nay khi Việt Nam đang đứng trước kỷ nguyên của cuộc cách mạng công nghiệp bán dẫn, nơi mỗi thiết kế vi mạch không chỉ là một sản phẩm mà là một kiến trúc tương lai.
Trung ương Hội Sinh viên Việt Nam xác định bồi dưỡng và định hướng sinh viên trở thành lực lượng hạt nhân tiên phong trong nghiên cứu khoa học, đổi mới sáng tạo và làm chủ công nghệ mới là nhiệm vụ trọng tâm hàng đầu.
TS. Đỗ Lê Hưng Toàn, Chủ tịch Hội Sinh viên Đại học Đà Nẵng nhấn mạnh, Nghị quyết 57 xác lập công nghệ bán dẫn là động lực then chốt giúp Việt Nam bứt phá trong kỷ nguyên mới, đòi hỏi sinh viên không chỉ nắm vững lý thuyết mà còn hướng tới tạo ra sản phẩm “Make in Vietnam” có năng lực cạnh tranh quốc tế. Song song đó, Nghị quyết 71 yêu cầu đổi mới chương trình đào tạo gắn kết doanh nghiệp và thực tiễn sản xuất. Mô hình trường học – nhà máy – phòng thí nghiệm được xem là nền tảng giúp sinh viên rèn luyện năng lực thiết kế, kiểm thử và làm chủ quy trình lõi của ngành chip. Đây là chìa khóa giải quyết bài toán nhân lực chất lượng cao, yếu tố quyết định vị thế trong chuỗi giá trị bán dẫn toàn cầu.
Trong khi đó, PGS.TS.GVCC Võ Tuấn Minh, Phó Trưởng phòng Khoa học Công nghệ & Đối ngoại Trường Đại học Bách khoa (Đại học Đà Nẵng) cho rằng, sản xuất chip là một chuỗi giá trị toàn cầu phức tạp, nơi mỗi doanh nghiệp chỉ đảm nhiệm một mảng chuyên biệt. Việt Nam hiện tham gia mạnh nhất ở tầng thiết kế vi mạch, lĩnh vực đang phát triển sôi động tại Đà Nẵng với sự hiện diện của các tập đoàn lớn như Synopsys, Renesas, Marvell. Trường Đại học Bách khoa (Đại học Đà Nẵng) hiện cung cấp hơn 80% đội ngũ kỹ sư thiết kế vi mạch cho các doanh nghiệp trên địa bàn.
Về đào tạo, PGS.TS Võ Tuấn Minh cho rằng sinh viên cần có nền tảng vững về tư duy và kỹ năng thay vì chạy theo các xu hướng ngắn hạn. Khả năng ngoại ngữ, trình bày, tư duy giải quyết vấn đề cùng kỹ năng sử dụng công cụ mô phỏng là những yếu tố quan trọng giúp sinh viên thích ứng nhanh khi bước vào môi trường doanh nghiệp. Cơ hội của ngành bán dẫn không chỉ dành riêng cho sinh viên điện – điện tử, mà còn mở rộng cho các ngành gần như tự động hóa, cơ điện tử và nhiều lĩnh vực kỹ thuật khác. Nhiều sinh viên từ các ngành gần đã chứng minh khả năng tiếp cận tốt, nằm trong nhóm đạt kết quả cao nhờ kiên trì và định hướng rõ ràng.
Tương tự, theo sinh viên Nguyễn Thiên Nhật, Trường Đại học CNTT&TT Việt – Hàn (Đại học Đà Nẵng), các doanh nghiệp như Synopsys, Marvell hay FPT Semi hiện không tìm những ứng viên chỉ giỏi lý thuyết mà chú trọng vào tư duy quy trình, khả năng kiểm thử thiết kế và kinh nghiệm từ các dự án thực tế. Trong khi đó, sinh viên Việt Nam thường mạnh kiến thức nhưng thiếu trải nghiệm thực hành, bị hạn chế bởi bản quyền phần mềm và nghiên cứu còn manh mún.
Để giải quyết khoảng cách này, câu lạc bộ VKU ICC được xây dựng theo mô hình nhiều tầng, kết hợp vai trò của giảng viên và sinh viên các khóa. Những sinh viên năm 3–4 giữ vai trò điều phối, hướng dẫn lại sinh viên năm 1–2; từ đó hình thành cơ chế kế thừa giúp duy trì liên tục năng lực chuyên môn trong câu lạc bộ. Phòng lab vận hành 24/7 giúp sinh viên quen với nhịp độ làm việc thực tế của ngành. Đây là cách để sinh viên chứng minh năng lực trước doanh nghiệp thay vì chỉ dựa vào điểm số.
Tuy nhiên, sinh viên vẫn khó kết nối các mảng kiến thức rời rạc, thiếu công cụ thiết kế chuẩn công nghiệp và chưa tận dụng hết thiết bị mà nhà trường đã trang bị. Nhật đề xuất các trường đại học cần xây dựng cộng đồng nghiên cứu chung, chia sẻ tài nguyên và học liệu. Đồng thời, doanh nghiệp nên đồng hành bằng cách hỗ trợ công cụ và đào tạo chuyên sâu, giúp sinh viên sớm tiếp cận yêu cầu thực tế của nghề.
