Niềm tin tạo sức ép chuẩn mực
Tại buổi họp cung cấp thông tin ngày 21-8, ông Nguyễn Minh Hùng, Phó Trưởng phòng Quản lý thương mại, Sở Công thương TPHCM, nhấn mạnh, chương trình đã đạt được mục tiêu quan trọng nhất, đó là nâng cao tính tự giác, trách nhiệm, trở thành một trong những công cụ để ràng buộc chủ thể sản xuất giữ vững cam kết chất lượng sản phẩm. Khác với mô hình kiểm soát hành chính, Tick xanh đặt trọng tâm vào sự minh bạch. Mỗi sản phẩm gắn Tick xanh đều có hồ sơ chất lượng được quản lý trực tuyến, gắn mã QR truy xuất nguồn gốc, giúp NTD dễ dàng kiểm chứng. Chính niềm tin này trở thành sức mạnh thị trường, buộc doanh nghiệp phải cạnh tranh bằng trách nhiệm và cam kết lâu dài với khách hàng.
Theo thống kê của Sở Công thương, đến nay đã có 353 nhà cung cấp đăng ký tham gia, 3.079 sản phẩm được đưa vào hệ thống, trong đó 2.962 sản phẩm chính thức được xác nhận. Đáng chú ý, sự tham gia tích cực của 12 hệ thống phân phối lớn đã giúp chương trình lan tỏa mạnh mẽ, hình thành một “liên minh bán lẻ” có khả năng tái định hình chuẩn mực thị trường.
SATRA: Khác biệt từ chuỗi khép kín
Trong nhóm này, SATRA được đánh giá có đặc thù riêng: không chỉ phân phối, mà còn làm chủ cả chuỗi thực phẩm từ giết mổ (Vissan), chế biến (Cofidec) đến hệ thống bán lẻ (SatraFoods, Satramart). Chính vì vậy, khi Tick xanh được triển khai, SATRA không dừng lại ở việc dán nhãn trên kệ hàng cho các nhà cung cấp, mà xem đây là cơ sở để chuẩn hóa toàn bộ chuỗi cung ứng của mình.
Ông Trần Lê Nguyên Khang, Phó Trưởng Ban Quản lý hệ thống bán lẻ SATRA, Giám đốc Trung tâm thương mại đường Võ Văn Kiệt, cho biết, hiện SATRA đang có 20 nhà cung cấp tham gia với 65 sản phẩm đạt Tick xanh, riêng ở mảng rau củ quả, tỷ lệ nhà cung cấp đồng hành đạt tới 80%. “Chúng tôi xem Tick xanh là yêu cầu bắt buộc của toàn hệ thống và mục tiêu mà SATRA đặt ra cuối năm 2025 là bao phủ gần như toàn bộ nhóm hàng tươi sống và thiết yếu trong hệ thống”, ông Khang nói và cho biết, khách hàng tại SATRA rất quan tâm đến sản phẩm gắn Tick xanh, điều này giúp doanh thu nhóm sản phẩm Tick xanh tăng từ 30-40% so với trước.
Là thành viên chủ lực trong hệ sinh thái SATRA, Vissan đóng vai trò tiên phong trong triển khai Tick xanh. Doanh nghiệp này trước đó đã áp dụng hệ thống truy xuất TE-FOOD cho thịt tươi sống, nhưng Tick xanh đòi hỏi cao hơn: không chỉ minh bạch hồ sơ, mà còn phải đồng bộ dữ liệu với toàn hệ thống. Ông Trương Hải Hưng, Phó Tổng giám đốc Vissan, cho biết, hiện Vissan đã làm việc với Hội Công nghệ cao TPHCM để đồng nhất quy trình, bảo đảm dữ liệu sản phẩm khớp với hệ thống của các nhà phân phối.
Chính sự đồng bộ này tạo nên điểm khác biệt của SATRA. Khi một nhà cung cấp tham gia Tick xanh, họ phải đáp ứng không chỉ yêu cầu từ cơ quan quản lý mà còn trải qua quy trình kiểm soát nội bộ nghiêm ngặt. Chẳng hạn ở Vissan, thịt tươi được giám sát từ lò mổ đến quầy kệ; tại Cofidec, rau củ chế biến dù đã đạt chuẩn xuất khẩu đến thị trường khó tính cũng phải qua kiểm soát minh bạch trước khi vào hệ thống bán lẻ SatraFoods, Satramart. Nhờ vậy, Tick xanh ở SATRA trở thành “bảo chứng kép” vừa của cơ quan quản lý vừa của hệ thống phân phối.
Hậu kiểm - “lá chắn” của niềm tin
Một trong những bước tiến quan trọng của Tick xanh là đưa hậu kiểm trở thành công cụ trọng yếu. TS Đào Hà Trung, Chủ tịch Hội Công nghệ cao TPHCM, nhận định, nếu trước đây nhà phân phối chủ yếu dựa vào khai báo và kiểm tra hành chính, thì nay được ghi nhận và giám sát bằng công nghệ blockchain. Điều này buộc các nhà phân phối phải phê duyệt lại toàn bộ hồ sơ sản phẩm, bảo đảm tính minh bạch và chính xác từ khâu đầu vào.
Thực tế, đã có hàng chục hồ sơ bị rà soát, nhiều trường hợp tạm ngưng lưu hành do hợp đồng chưa hoàn tất, khai báo chưa thống nhất... Theo TS Đào Hà Trung, đây là giải pháp then chốt, bởi thị trường có hàng chục ngàn sản phẩm, không thể kiểm duyệt thủ công toàn bộ. Với cơ chế hậu kiểm, nhà phân phối trở thành “người gác cổng”, tự tin gắn Tick xanh như một cam kết uy tín với khách hàng.
Có thể thấy, một trong những chuyển biến lớn nhất mà Tick xanh đem lại chính là sự thay đổi tư duy quản lý. Thay vì dựa vào các biện pháp kiểm tra - xử phạt, chương trình dựa vào cam kết và uy tín. Doanh nghiệp tham gia đồng nghĩa với việc họ tự buộc mình phải giữ chữ tín bằng chất lượng hàng hóa, nếu không sẽ mất niềm tin từ NTD.
